O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev hududlar rivoji, aholi hayoti bilan yaqindan tanishish maqsadida 7 aprel kuni Sirdaryo viloyatiga tashrif buyurdi.
Davlatimiz rahbari dastlab Guliston shahrida xalq deputatlari Sirdaryo viloyati Kengashining navbatdan tashqari sessiyasida ishtirok etib, nutq so‘zladi.
Prezident so‘zining avvalida viloyat ahli yuksak vatanparvarlik ruhi bilan mehnat qilib, katta natijalarga erishayotganini ta’kidladi.
So‘nggi olti yilda viloyatga 30 trillion so‘m investitsiya jalb qilinib, 6 ming 640 ta yangi korxona ishga tushirilgan. Bu orqali 55 mingta doimiy ish o‘rni yaratilgan, 17 mingta oila kambag‘allikdan chiqarilgan.
Sirdaryoda ham tadbirkorlar ko‘paydi. Ilgari bo‘lmagan qurilish materiallari, farmatsevtika, charm va oziq-ovqat sanoati kabi yangi tarmoqlar paydo bo‘ldi. Xususan, qurilish materiallarida 274 ta loyiha amalga oshirilib, bu tarmoq yangi drayverga aylandi. Viloyat sanoatida mazkur sohaning ulushi 7 foizdan oshdi.
Viloyat poliz mahsulotlari yetishtirish va eksporti bo‘yicha ham respublikada birinchi o‘rinda turadi. Sirdaryoda mamlakatimiz elektr energiyasining uchdan bir qismi, charm mahsulotlarining 16 foizi va farmatsevtika mahsulotlarining 10 foizi ishlab chiqariladi.
O‘tgan yili oktyabrda Prezident tashrifidan so‘ng, Sirdaryoni “ishsizlikdan xoli hudud”ga aylantirish bo‘yicha dastur qabul qilingan edi. Dasturdagi tadbirlar uchun viloyatga qo‘shimcha 2 trillion so‘m ajratildi.
Jumladan, 20 ming aholi imtiyozli kredit bilan ta’minlandi, 5 ming ishsiz yoshlarga asbob-uskunalar uchun grantlar ajratildi. Shuningdek, 2 mingdan ziyod yangi hunarmand faoliyati yo‘lga qo‘yildi, 12 mingdan ziyod yoshlar kasb-hunarga o‘qitildi. Aholi dehqonchiligi uchun qo‘shimcha 5 ming gektar yer tarqatilib, 10 ming aholi daromadli ish bilan ta’minlandi.
Davlatimiz rahbari erishilgan natijalar endi tarix ekani, viloyatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish borasida imkoniyatlar hali ko‘pligini ta’kidladi.
Jumladan, Sirdaryoning yer, suv va tabiat resurslari boy. Aholi jon boshiga ekin maydonlari boshqa hududlarga nisbatan 2-3 baravar ko‘p. Viloyatda qishloq xo‘jaligini suv bilan ta’minlanganlik darajasi ham yuqori. Bu sohaga ilm va innovatsiya olib kirilsa, mahsulot yetishtirish hajmi va eksportini oshirish mumkin.
Sirdaryo respublikamizdagi eng katta iste’mol bozori – Toshkent shahriga yaqin joylashgan. Shuningdek, u ikki qo‘shni davlat – Qozog‘iston va Tojikiston bilan qulay transport koridoriga ega.
Davlatimiz rahbari bu imkoniyatlarni ishga solib, Sirdaryoni sanoat, tadbirkorlik, qishloq xo‘jaligi, ta’lim va tibbiyot bo‘yicha “ilg‘or innovatsiyalar hududi”ga aylantirish zarurligini ta’kidladi.
Bu borada Xitoy tajribasiga tayanish qo‘l keladi. Chunki bu davlat mazkur sohalarda katta yutuqlarga erishgan. Qolaversa, xitoylik investorlarning ham viloyatga qiziqishi katta. Oxirgi olti yilda ular bilan birga, Shirin shahri, Mirzaobod va Sirdaryo tumanlarida 60 dan ortiq yirik sanoat korxonalari ochilgan. Viloyatga 2022 yilning o‘zida 250 million dollardan ziyod Xitoy investitsiyalari jalb qilingan.
Yig‘ilishda Prezidentimiz Sirdaryo aholisi farovonligini yanada oshirishga qaratilgan 5 ta yangi tashabbusni e’lon qildi.
Birinchidan, ilg‘or innovatsiyalar hududida bio-farmatsevtika, qurilish materiallari, qishloq xo‘jaligi, oziq-ovqat, elektrotexnika, tibbiyot, ta’lim sohalarining 20 ta yo‘nalishidagi loyihalariga alohida imtiyozlar rejimi joriy qilinadi. Unga ko‘ra yer, mol-mulk, foyda va aylanma uchun soliqlar hamda bojxona bojlaridan 3 yilgacha ozod qilinadi. Yer uchastkalari soddalashgan tartibda ajratiladi, yer va binolarni sotib olishda 5 yilgacha bo‘lib to‘lashga ruxsat beriladi.
Shuningdek, Sirdaryoda 500 million dollarlik investitsiya hisobiga O‘zbekiston – Xitoy biotexnologiyalar klasteri barpo etiladi. Unda Xitoyning yetakchi oliygohlari bilan birga Gulistonda xalqaro ta’lim va tadqiqot universiteti, innovatsion tibbiyot klinikasi, Markaziy Osiyo genom markazi, onkologik kasalliklarni davolash uchun Hujayra terapiyasi markazi tashkil qilinadi. Shuningdek, klaster tomonidan zamonaviy diagnostika qurilmalari, innovatsion vaksinalar, probiotiklar va onkologik kasalliklar uchun dori vositalari ishlab chiqariladi.
Buning uchun 200 gektar yer ajratilib, 10 ming talaba uchun o‘quv binolari, zamonaviy kampus, laboratoriyalar, muhandislar maktabi tashkil etiladi.
Ikkinchidan, viloyatning 11 ta tuman va shahri Xitoy modeli asosida sanoatga ixtisoslashadi, har birida innovatsion texnoparklar tashkil qilinadi. Ularda elektrotexnika, bio-farmatsevtika, kimyo, qurilish materiallari, ipak va oziq-ovqat sanoatida innovatsion loyihalar amalga oshiriladi. Texnoparklarga erkin iqtisodiy zona maqomi beriladi va “bojxona hududida qayta ishlash” rejimining soddalashgan tizimi joriy qilinadi. 2023 yilda texnopark infratuzilmasiga 200 milliard so‘m ajratiladi.
Investitsiya loyihalarini moliyalashtirish uchun Sirdaryoda “O‘zbekiston – Xitoy investitsiya jamg‘armasi” tashkil etiladi. Bu jamg‘arma Xitoyning nufuzli Ipak yo‘li fondi va boshqa moliya tashkilotlari bilan birga tashkil qilinadi. Jamg‘armaga 1 milliard dollar sarmoya olib kelinadi.
Uchinchidan, Sirdaryoda eng ilg‘or agrotexnologiyalar joriy etiladi. Xitoydan viloyat hokimiga qishloq xo‘jaligi bo‘yicha maslahatchilar biriktiriladi, irrigatsiya va melioratsiya tizimlari modernizatsiyasiga investorlar jalb qilinadi.
Shuningdek, Xitoy tajribasi yordamida Sayxunobodda qoramol va parrandachilik eko-komplekslari, Mirzaobodda intensiv anor, qovun, pekan yong‘og‘i va baliqchilik plantatsiyalari tashkil qilinadi. Xovosda o‘simliklardan tabiiy bo‘yoqlar ishlab chiqarish quvvati, meva-sabzavotni saqlash, qayta ishlash va qadoqlash texnoparki tashkil etiladi. Sho‘r va suvsizlikka chidamli ekin turlari, chorvachilik nasllarini yaratish bo‘yicha Xitoyning yetakchi oliygohlari bilan hamkorlik yo‘lga qo‘yiladi.
To‘rtinchidan, Sirdaryo mamlakatimizni Qozog‘iston, Tojikiston, Xitoy va Afg‘oniston bilan bog‘laydigan yirik logistika xabiga aylantiriladi. Buning uchun, xitoylik investorlar bilan hamkorlikda respublikaning sharqiy va markaziy qismlarini hamda chet el yo‘nalishlariga bog‘laydigan yangi transport marshrutlari va multimodal logistika markazi quriladi.
Bulardan tashqari, yo‘llarni qurish, ta’mirlash va boshqarishga xususiy sektorni jalb qilish ham Sirdaryodan boshlanadi.
Beshinchidan, tibbiyotdagi islohotlar natijasi va sohadagi imkoniyatlarga tayanib, Guliston shahri mamlakatimizning “innovatsion meditsina xabi”ga aylantiriladi.
Sessiyada tashkiliy masala ko‘rildi. Prezident Shavkat Mirziyoyev Sirdaryo viloyati hokimi lavozimiga Akmaljon Mahmudaliyev nomzodini tavsiya etdi.
A.Mahmudaliyev 1974 yilda tug‘ilgan. Ko‘p yillar davlat idoralarida ishlab, katta tajriba orttirgan. Farg‘ona viloyatining Uchko‘prik tumani hokimi, Navoiy viloyati hokimining qishloq va suv xo‘jaligi masalalari bo‘yicha o‘rinbosari lavozimlarida faoliyat yuritgan. U o‘tgan yil noyabrdan buyon Sirdaryo viloyati hokimi vazifasini bajarib kelmoqda.
Nomzod lavozimga tasdiqlanishdan avval uning rejalari eshitildi. Akmaljon Mahmudaliyev viloyatda tadbirkorlik, sanoat, qishloq xo‘jaligini rivojlantirish, aholiga munosib turmush sharoiti yaratish bo‘yicha rejalarini ma’lum qildi.
Davlatimiz rahbari bu takliflarni ma’qullab, ular yuzasidan mutasaddilarga ko‘rsatmalar berdi.
Umuman olganda, Sirdaryoda ijtimoiy muammolarni hal qilishga joriy yilgi davlat dasturlarida ko‘zda tutilgan 685 milliard so‘mga qo‘shimcha 380 milliard so‘m, oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirishga yana 110 milliard so‘m ajratilishi belgilandi.
Sanoat, agrar soha va tadbirkorlik loyihalariga 1 milliard dollar, infratuzilma barpo etishga 105 million dollar jalb qilish bo‘yicha topshiriq berildi.
Bulardan tashqari, xorijiy investitsiyalar jalb qilib, Sirdaryo viloyatini innovatsion hududga aylantirish vazifasi qo‘yildi.
Taqdimotdan so‘ng viloyat kengashi deputatlari nomzodning rejalari yuzasidan o‘z fikr-mulohazalarini bildirdi. Tashkiliy masala ovozga qo‘yildi. Uning natijalariga ko‘ra, Akmaljon Mahmudaliyev Sirdaryo viloyatining hokimi etib tasdiqlandi.
Shundan so‘ng Prezident Shavkat Mirziyoyev Guliston shahridagi “Omon med farm” korxonasida bo‘ldi.
Bu yerda asosan mahalliy dorivor o‘simlik va xomashyolardan yiliga 2 million 400 ming qadoq farmatsevtika mahsulotlari ishlab chiqariladi.
Korxonada tayyorlanayotgan antibiotik, tabletka, ampulali va infuzion dori vositalari shifoxonalar hamda dorixonalarga yetkazib berilmoqda. Shuningdek, mahsulotlarning bir qismini qo‘shni mamlakatlarga eksport qilish rejalashtirilgan.
Korxonada qariyb ming kishi mehnat qilmoqda.
Davlatimiz rahbari korxonaning ish jarayoni, kelgusi rejalari bilan tanishdi.
Ushbu mas’uliyati cheklangan jamiyat tibbiyot klasteri shaklida rivojlanmoqda. Uning huzurida poliklinika, maktab va universitet qurilmoqda.
Prezidentiiz korxonada tayyorlanayotgan dori turlarini ko‘paytirish va eksport qilishga amaliy ko‘maklashish bo‘yicha topshiriqlar berdi.
Sirdaryo viloyatida ishlab chiqarilayotgan farmatsevtika mahsulotlari ham namoyish etildi.
Bugun Sirdaryo farmatsevtika sanoati rivojlanayotgan hududlar reytingida yetakchilardan biri hisoblanadi. 2022 yilda viloyatdagi 21 ta farmatsevtika korxonasi tomonidan 393,8 milliard so‘mlik 317 turdan ortiq mahsulotlar ishlab chiqarilib, 3,3 million dollarlik eksport amalga oshirilgan.
Shu yerda viloyatdagi 6 ta yangi korxonani ishga tushirish marosimi bo‘ldi. Ular – Sirdaryo tumanidagi “River Med farma”, “Yevroaziya gaz beton”, “Modern Marbel”, “Peng Sheng Charm”, Sayxunobod tumanidagi “Toshkent siti gold blok” hamda Yangiyer shahridagi “Inter Treyding-grup” mas’uliyati cheklangan jamiyatlaridir. Ularning rahbarlari videoaloqa orqali majmualar salohiyati haqida axborot berdi.
Qayd etilganidek, “River Med farma” korxonasida yiliga 42 million dona infuzion dori mahsulotlari tayyorlanib, 250 kishi ish bilan ta’minlanadi.
“Yevroaziya gaz beton” qurilish sohasiga ixtisoslashgan. U yerda Niderlandiya texnologiyasi asosida yiliga 450 ming kub gazobeton ishlab chiqariladi, 100 ta ish o‘rni tashkil etiladi.
“Modern Marbel”da yiliga 800 ming kvadrat metr marmar kesimlari tayyorlanadi.
“Peng Sheng Charm” yiliga 1500 kvadrat metr tabiiy charm hamda 468 tonna jelatin ishlab chiqarish quvvatiga ega. Ularning asosiy qismi eksportga yo‘naltirilishi rejalashtirilgan.
“Toshkent siti gold blok” va “Inter Treyding-grup” loyihalari 100 foiz to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiya evaziga amalga oshirilgan. Birinchisida yiliga 300 ming metr kub gazoblok ishlab chiqarilsa, ikkinchi korxona 45 ming tonna un tayyorlash quvvatiga ega.
Umuman, mazkur korxonalarda 600 ga yaqin ish o‘rni yaratiladi, ularning faoliyati tufayli viloyat ishlab chiqarishiga 37 milliard so‘m, eksportiga qariyb 30 million dollar qo‘shiladi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev ramziy tugmani bosib, yangi korxonalarni ishga tushirdi.
Davlatimiz rahbari shu yerda ommaviy axborot vositalari vakillari bilan suhbatlashdi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev Guliston shahrida Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabini borib ko‘rdi.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan yurtimizning har bir hududida yoshlarning g‘ururini ko‘taradigan ko‘p ishlar qilinmoqda. Masalan, Toshkentda Abdulla Qodiriy, Nukusda Ibroyim Yusupov, Qarshida Abdulla Oripov nomidagi kabi 9 ta ijod maktabi tashkil etildi.
Sirdaryo viloyatida ham yoshlarga ibrat bo‘ladigan atoqli insonlar ko‘p. Ulardan biri O‘zbekiston xalq shoiri Halima Xudoyberdiyevadir. U nodir iste’dodi, badiiy teran va falsafiy she’rlari, publitsistik asarlari bilan o‘zbek adabiyoti rivojiga ulkan hissa qo‘shgan.
Shavkat Mirziyoyev 2019 yilda Sirdaryo viloyatiga tashrifi chog‘ida marhum shoira nomini abadiylashtirish, iste’dodli yoshlarga sharoit yaratish maqsadida ijod maktabi tashkil etish taklifini bildirgan edi. Shundan so‘ng O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli qarori qabul qilinib, o‘sha yili dekabrda ushbu ta’lim maskani foydalanishga topshirildi.
Tashrif chog‘ida Prezident maktabga kiraverishdagi Halima Xudoyberdiyeva haykaliga gul qo‘ydi. Shoira hayoti va ijodiga bag‘ishlangan mo‘’jaz muzeyni ko‘zdan kechirdi. O‘quvchilar Halima Xudoyberdiyeva she’rlaridan namunalar o‘qib berdi.
Ijod maktabida umumta’lim fanlari bilan birga, ona tili va adabiyot chuqur o‘rgatiladi. Ayni paytda 7-11-sinflarda 180 nafar iqtidorli yigit-qiz ta’lim olmoqda. Sinflar, kompyuter xonasi, laboratoriya, sport zali va yotoqxona zamonaviy jihozlangan. Maktab kutubxonasida 3 ming 500 dan ziyod badiiy adabiyotlar jamlangan.
Muallim va ziyolilar bilan suhbatda ta’lim sifati, sohadagi islohotlar haqida so‘z bordi.
– Biz birinchi kundan ta’lim sifatini yaxshilashga, muallimlarning maqomi va obro‘sini ko‘tarishga harakat qilyapmiz. Bu haqdagi me’yorlarni Konstitutsiyaga ham muhrlayapmiz. Ko‘ryapsizlar, zamon murakkab bo‘lib ketyapti. Qachon biz bu raqobatga munosib bo‘lamiz? Bilimli bo‘lsak. Shuning uchun ta’lim mazmunini isloh qilib, yoshlarga sharoit yaratyapmiz. Zamonlar o‘tadi, muhit o‘zgaradi. bugungi poydevor natijasini xalqimiz albatta ko‘radi. Yoshlarimizdan yana ko‘plab Buxoriylar, Beruniylar, Ulug‘beklar chiqadi, – dedi Shavkat Mirziyoyev.
Ijod maktablarini universitetlarga biriktirish, viloyatdagi maktablar bilan aloqasini kengaytirish, iste’dodli yoshlarning kitoblarini chop etish bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi.
Shu bilan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Sirdaryo viloyatiga tashrifi yakunlandi.
Ziyodulla JONIBEKOV,
Ikrom AVVALBOEV,
Shuhrat SUYAROV,
O‘zA muxbirlari