Tez kunlarda poytaxtimizda Respublika bolalar kutubxonasi yana o‘z eshiklarini ochadi. 130-yillik binoni rekonstruksiya qilish ishlari Peterburg Ludi Architects me’morchilik byurosi loyihasi asosida 2020 yil sentyabr oyida boshlangan edi, deb xabar beradi O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasining matbuot xizmati.
Kutubxonani ichki pardozlash ishlari davomida ajoyib devoriy suratlar topildi. Quruvchilar devordagi rasmlarni qoplagan 7 ta bo‘yoq qatlamini mohirlik bilan olib tashlashdi. Rasmlar XX asrning 60-yillariga oid ekanini aniqlashga muvaffaq bo‘lindi.
Pannolarni ehtiyotkorlik bilan tiklash va saqlab qolish uchun Turkiyaning Mesa kompaniyasidan sulolaviy restavratorlar taklif etildi. Professor Myunnever Ucher, dotsent Kaya Ucher va restavrator Elif Naz Ucher asarlarni tiklash ishlarini boshlab yubordi. Oldin ushbu restavratorlar jamoasi Topkapi saroyi, Istanbuldagi Aya Sofiya va Sulaymoniy masjidlari hamda boshqa madaniy meros ob’ektlarida shiftki rasmlarni tiklash ustida ishlashgan.
– Restavratsiya ishlari davomida olingan ma’lumotlarga ko‘ra, suratlar somon va loy qorishmasidan tayyorlanib, oftobda toblangan devorga moybo‘yoq yordamida ishlangan. Bunday ashyo Turkiyada “kerpiç” yoki O‘zbekistonda “somon” deb ataladi. Somonning moybo‘yoq bilan uyg‘unlashtirish bugungi kungacha saqlanib qolgan ajoyib pannolarni yaratish imkonini bergan. Biz bo‘yoq qatlamlarini Turkiyadagi restavratsiya laboratoriyasida tahlil qilishni rejalashtirayapmiz. Bu bizga topilgan suratlar tavsifi haqida yanada aniqroq xulosalar chiqarish imkonini beradi, – deydi dotsent Kaya Ucher.
– Ehtimol, manzarali pannolar bo‘yoqlarning eskirishi yoki tashqi shikastlanishlar, yana bir taxminga ko‘ra, bino intererining o‘zgargani sababli bo‘yalib ketgan bo‘lishi mumkin. Biz asarning asl tarovatini saqlab qolish maqsadida restavratsiya jarayonida an’anaviy usullarni qo‘llash, ularni ushbu asarning betakror ranglari va bo‘yash texnikasiga moslashtirishni rejalashtirganmiz. Maqsadimiz – shikastlangan joylarni bartaraf etish va saqlanib qolgan kartinalarni munosib himoya bilan ta’minlashdir, – deydi professor Myunnever Ucher.
Respublika bolalar kutubxonasi sentyabr oyining boshlarida mehmonlarga o‘z eshiklarni ochadi va tashrif buyuruvchilar qayta tiklangan manzarali pannolarni tomosha qilish imkoniga ega bo‘ladi.
Rekonstruksiya loyihasi Sankt-Peterburning Ludi Architects me’morchilik byurosi tomonidan ishlab chiqildi. Byuro 2005 yildan buyon me’morchilik va shaharsozlik g‘oyalarini ishlab chiqish, binolar, shahar hududlari va jamoat joylarining landshaft dizayni bilan shug‘ullanadi. Byuro muzeylar va madaniy ob’ekt binolari, xususan kutubxonalar va kitob fondlari bilan ishlashga ixtisoslashgan.
N. Usmonova tayyorladi, O‘zA.