Бугунги кунда республикамизда дори воситаларини ишлаб чиқарувчи маҳаллий корхоналар сони 82 тани ташкил этиб, уларнинг 40 тасида, жами 147 та ишлаб чиқариш линияларида “Зарур ишлаб чиқариш амалиёти – GMP” “Ўзбекистон Республикаси Давлат стандарти талаблари жорий қилинган.
Фармацевтика маҳсулотларини улгуржи сотиш билан шуғулланувчи 600 га яқин маҳаллий корхоналар мавжуд бўлиб, уларнинг 117 тасида “Зарур дистрибюторлик амалиёти – GDP” Ўзбекистон Республикаси Давлат стандарти талаблари жорий қилинган. Клиник олди тадқиқотлар ўтказувчи лабораториялар сони 6 тани ташкил этиб, улардан 1 тасида “Зарур лаборатория амалиёти – GLP” сертификати мавжуд.
Мазкур маълумотлар Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигида ташкил этилган брифингда Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги ахборот хизмати раҳбари Севара Тўлаганова томонидан тақдим этилди.
Таъкидланишича, фармацевтика тармоғи ва республика соғлиқни сақлаш тизимидаги ташкилотлар 2022 йил 1 январга қадар тегишлилиги бўйича GхP талабларига мувофиқ мажбурий сертификатлаштирилиши лозимлиги белгиланган. Кейинчалик бу муддат 2024 йил 1 январга қадар узайтирилган.
Қонунчиликка кўра, 1 февралдан маҳаллий ишлаб чиқарувчи ташкилотларнинг фармацевтика маҳсулотларини хорижий давлатларда рўйхатдан ўтказиш харажатларининг 75 фоизи улар рўйхатдан ўтказилганини тасдиқловчи ҳужжат тақдим этилгандан сўнг Фармацевтика тармоғини қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамғармасидан қоплаб берилиши белгиланган. Шунингдек, 2023 йил 1 январдан фармацевтика маҳсулотлари бўйича давлат харид танловларида фақатгина “Зарур ишлаб чиқариш амалиёти (GMP)” стандартлари асосида дори воситаларини, “ISO:13485″ стандартлари асосида тиббий буюмлар ва тиббий техникани ишлаб чиқаришни ташкил этган ташкилотлар ва “Зарур дистрибюторлик амалиёти (GDP)” стандартларини жорий этган улгуржи савдо ташкилотлари қатнашишига рухсат берилиши айтилган.
Клиник тадқиқотлар ўтказувчи клиник базалар сони 88 та, фармацевтика маҳсулотларини чакана реализация қилувчи дорихоналар сони 16 мингга яқин бўлиб, уларнинг бирортаси ҳам “Зарур клиника амалиёти – GCP” ва “Зарур дорихона амалиёти – GPP” сертификатларини олмаган.
Бундан кўриниб турибдики, фармацевтика тармоғи ва республика соғлиқни сақлаш тизимидаги ташкилотларнинг аксарияти тегишлилиги бўйича GхP талабларини ўз иш фаолиятида жорий қилмаган.
– Агентлигимизда GxP талабларини жорий этиш бўйича лойиҳаларни ишлаб чиқишга, юзага келаётган савол ва муаммоларни ҳал этишга кўмаклашиш мақсадида доимий фаолият юритувчи Ишчи гуруҳ тузилган, – деди С.Тўлаганова. – Улар билан +99871 203-81-81 ҳамда ички 153, 156,157 ва 192 рақамлари орқали боғланиш мумкин.
Муҳайё Тошқораева, ЎзА