Бола эдик, гир атроф жийда,
Ўнқир-чўнқир қишлоқнинг ичи.
Газет тарқатарди уйма-уй,
Бир қўли йўқ кекса почтачи.
Катта сумка қўлсиз елкада,
Сиғмай борар газет тахлами.
Чопар эдик олдига унинг,
Ҳар кимда бир райхон боғлами.
Чуғурлаймиз: Қўлингиз қани?
Бетоқатмиз, сўрайверамиз.
Сакраб-сакраб ўша қўли йўқ,
Елкасига қарайвеамиз.
Гоҳи койиб қолади бизни,
Қулоғимиз қўяди бураб.
Урмоқчидай бўлади гоҳи,
Газетларни ўқловдай ўраб.
Сўнг сўз бошлар, ўйчан ва хомуш,
-Мен ҳимоя қилдим элимни.
Ва бир куни шиддатли жангда,
Гитлер юлиб олди қўлимни.
Бироқ асло бўш келганим йўқ,
Бир қўл билан бердим таъзирин.
Ва ниҳоят чекинди, қочди,
Насия қилиб хайр-маъзурин.
Қишлоқда ким қўлсиз –оёқсиз,
Барчаси шу битта гапни дер.
Биз ўйлардик, не қилган экан.
Шунча қўлу–оёқни Гитлер.
Давом этар маҳзун ҳикоя,
Бир дўсти танк остида қолган.
Бирин йиққан пулимёт ўқи,
Яна бири окопда ўлган.
Ака- ука уч ўғлон жангга,
Кетган, она кўзи нигорон.
Оғалари бесас, бедарак,
Фақат ўзи қайтган ногирон
Мадор бўлган икки қултум сув
Ва қора нон биргина кесма.
….Бизнинг эса кўз ўнгимиздан,
Ўтаверар бир қонли тасма.
***
Уруш-уруш ўйини тарқар,
Почтачининг кўрсак қорасин.
Энди билсам шу ўйин билан,
Очарканмиз унинг ярасин.
Шундан экан ўша ўйинни,
Кўрса бизни қувлай кетиши.
Олисласак гар орқамиздан,
Калишини ечиб отиши.
Газет тарқатарди уйма-уй,
Лекин, олдин биттама-битта.
Айтар эди тугал, эринмай,
Не ёзилган ўша газетда.
Газет тарқатарди уйма –уй,
Миннату, иллатдан мосуво.
Ўзи кирган ҳар хонадонга,
Тинчлик сўраб қиларди дуо.
***
…. Бир кун тонгда одамлар ғамгин,
Ўтаверди бошин жам эта,
Қишлоқдаги бирорта уйга
Келмай қолди шу кун газета.
Катталар дер омонатини,
Топширибди Искандар чўлоқ
Кичкиналар унга бу сўзни,
Раво кўрмас эдилар бироқ,
Дам урушиб, дам койиса ҳам,
Бола борки, у маҳтал эди.
Бизлар учун тўртта мучаси,
Бутлардан ҳам мукаммал эди.
На ўғил, на қизсиз ҳокисор,
Балки, кетди қалбида тугун.
Ўша жангчи овулдошимни,
Бир эсладим, ёд этдим бугун!
Назира Матяқубова
Қорақалпоғистон ахборот агентлиги