Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлиси бўлиб ўтди. Унда депутатлар бир қатор қонун лойиҳаларини кўриб чиқди.
Хусусан, иккинчи ўқишда кўриб чиқилган “Ўзбекистон Республикасининг Бюджет кодексига қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси билан туманлар ва шаҳарлар ҳокимликлари жамоатчилик фикри асосида шакллантирилган тадбирларни молиялаштириш тўғрисидаги маълумотларни ўз расмий веб-сайтлари ҳамда “Очиқ бюджет” ахборот порталига жойлаштириши назарда тутилмоқда.
Депутатларнинг фикрича қонун лойиҳасининг қабул қилиниши, молиявий назоратни такомиллаштириш, бюджет жараёнининг очиқлигини таъминлашга хизмат қилади. Моддама-модда қизғин муҳокамалардан сўнг қонун лойиҳаси депутатлар томонидан қабул қилинди.
Солиқ кодексига қўшимча ва ўзгартиришлар киритилмоқда
Кун тартибидаги навбатдаги масала — “Солиқни ҳисоблаб чиқариш тартибининг айрим қоидалари такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексига қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси бўлди.
— Мамлакатимизда солиқ юкини камайтириш, тадбиркорлик фаолияти субъектларига солиқ имтиёзларини бериш, солиқ тўловчиларга енгилликлар яратиш бўйича кенг кўламли ишлар амалга оширилди, — деди депутат Ж.Эргашев. — Солиқ сиёсатини такомиллаштириш ва солиқ маъмуриятчилигини соддалаштиришга оид нормаларнинг қонунларда акс этгани тадбиркорларнинг эркин фаолият юритишига кенг йўл очиб берди. Ушбу қонун лойиҳаси билан Солиқ кодексининг айрим моддаларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш назарда тутилмоқда.
Хусусан, Кодекснинг 461 ва 462-моддаларига ўзгартиришлар киритиш орқали тадбиркорлик субъектларининг бўш турган бинолари, фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари, шунингдек, қурилиши тугалланмаган объектларига нисбатан солиқ ставкасини ошириш тарзидаги таъсир чоралари қўлланилмаслиги муносабати билан ушбу тоифадаги солиқ тўловчиларни мажбурий тарзда қўшилган қиймат солиғи ва фойда солиғини тўлашга ўтказиш амалиёти бекор қилинмоқда.
Шунингдек, 2025 йил 1 январга қадар бўлган даврда эса электротехника тармоқ корхоналарининг ихтисослаштирилган марказлари объектлари ва улар эгаллаган ер участкалари бўйича мол-мулк ва ер солиқларини ҳисобланган суммадан 1 фоиз, ижтимоий солиқни ҳам 1 фоизли ставка бўйича тўлаши назарда тутиляпти. Бунда мазкур имтиёз электротехника тармоқ корхоналарининг ихтисослаштирилган марказларида илмий-тадқиқот ва тажриба-конструкторлик ишланмаларини амалга оширишдан олинган даромадлари жорий ҳисобот (солиқ) даври якунлари бўйича жами даромаднинг камида 60 фоизини ташкил қилганда татбиқ этилади.
Қонун лойиҳаси билан 2024 йил 1 январгача бўлган даврда жисмоний шахслар ер участкаларидан ҳужжатларсиз ёхуд ер участкасига бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжатларда кўрсатилганидан каттароқ ҳажмда фойдаланилганда белгиланган ер солиғи ставкаларини уч каррали ставкада солиқ ҳисоблаш тартиби тўхтатиб турилиши таклиф этилмоқда, — деди депутат.
Депутатлар қонун лойиҳаси муҳокамалари давомида бир қатор саволларни ўртага ташлади. Қизғин муҳокамалар, савол-жавоблардан сўнг қонун лойиҳаси иккинчи ўқишда қабул қилинди.
Тадбиркорларга солиқ имтиёзлари қўлланади
Мажлисда депутатлар “Ҳудудларни ва айрим соҳаларни ривожлантириш ҳамда инсофли солиқ тўловчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилишга қаратилган тизимли чора-тадбирлар қабул қилинганлиги муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳасини ҳам қизғин муҳокама қилди.
Унга кўра, туман ва шаҳарларда уларнинг тоифасидан келиб чиқиб, тадбиркорлик субъектларига нисбатан солиқ имтиёзлари ва бошқа қўллаб-қувватлаш чораларини қўллаш назарда тутилмоқда. Жумладан, қонун лойиҳаси билан республика ҳудудларининг тўртинчи тоифасига (40 та туман) киритилган туманларда фаолият юритадиган тадбиркорлар айланмадан олинадиган солиқни 3 фоиз ставкада, мол-мулк солиғи белгиланган энг кам қийматига ва ер солиғининг базавий ставкаларига 0,3 миқдорида, якка тадбиркорлар учун қатъий белгиланган солиқни 0,5 миқдорида камайтирувчи коэффициентларни қўллаган ҳолда тўлаш тартиби жорий қилиш таклиф қилинмоқда.
Шунингдек, республика ҳудудларининг бешинчи тоифасига (20 та туман) киритилган туманларда фаолият юритадиган тадбиркорлар фойда, айланмадан олинадиган ва ижтимоий солиқни 1 фоиз миқдорида, мол-мулк ва ер солиғини ҳисобланган сумманинг 1 фоизи миқдорида тўлайди. Якка тадбиркорларни қатъий белгиланган солиқни тўлашдан озод этиш кўзда тутилмоқда.
Шу билан бирга, мамлакатимизда “яшил” иқтисодиётга ўтишни жадаллаштириш, электромобиллардан фойдаланишни оммалаштириш учун солиқ қонунчилигига электромобилларни қувватлантириш станцияларини ташкил қилган тадбиркорлик субъектлари фаолиятини рағбатлантирувчи нормалар киритиляпти. Мазкур қонун лойиҳасининг қабул қилиниши республика туман ва шаҳарларни уларнинг тоифаларидан келиб чиқиб ривожлантириш, тадбиркорлик муҳитини яхшилаш ва электромобиллардан фойдаланиш инфратузилмасини кенгайтиришга хизмат қилади.
Мажлисда кўриб чиқилган барча масалалар юзасидан тегишли қарорлар қабул қилинди.
Муҳтарама Комилова,
ЎзА