Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev 6-aprel kúni Tashkent qalasında ámelge asırılıp atırǵan qurılıs hám abadanlastırıw jumısları menen tanısıw, xalıq penen pikirlesiw maqsetinde paytaxtımız rayonlarında boldı.

Mámleketimiz basshısı dáslep Ózbekstan Ilimler akademiyasınıń akademik Sabır Yunusov atındaǵı Ósimlik ximiyalıq zatları institutına bardı. Instituttıń tiykarǵı baǵdarları, ilimiy hám óndirislik potencialı menen tanıstı.

Ózbekstan Ilimler akademiyası Ósimlik ximiyalıq zatları institutında tábiyǵıy birikpeler ximiyası, biologiyası hám texnologiyası tarawında úlken ilimiy mektep qáliplesken. Búgingi kúnde bul mákemede 159 ilimiy xızmetker tábiyǵıy birikpeler ximiyasın úyreniw, solar tiykarında medicina hám awıl xojalıǵı tarawları ushın dárilik qurallar hám ximiyalıq preparatlar jaratıw boyınsha fundamental hám ámeliy izertlewler alıp barmaqta.

Ǵárezsizlik jıllarında bul jerde 500 den aslam túrdegi ósimliktiń ximiyalıq quramı úyrenilip, olardan 1 mıń 200 den zıyat element ajıratıp alınǵan. 246 jańa alkaloid, 100 den artıq fenol birikpeleri, 50 den zıyat terpenoid birikpelerdiń ximiyalıq dúzilisi dálillengen. 5 mıńnan artıq geterociklik birikpe sintezlenip, olardıń belsendiligi úyrenilgen.

Institut janındaǵı tájiriybe-óndirislik kárxanasında 20 ǵa shamalas dárilik qural substanciyaları islep shıǵarılmaqta, jılına 100 tonna ósimlik shiyki zatı qayta islenbekte. 2017-jılı Rossiya Federaciyası, Franciya, AQSh sıyaqlı mámleketlerge 2,5 million dollardan aslam muǵdardaǵı biologiyalıq aktiv substanciyalar eksport etilgen. Sonday-aq, elimizdiń farmacevtika kárxanalarına substanciyalar jetkerip berilmekte.

Shavkat Mirziyoev bul mákeme óziniń ilimiy potencialı menen tek mámleketimizde ǵana emes, al, Oraylıq Aziyada jetekshi orınlarda turatuǵının, bul jerde jaratılıp atırǵan jańalıqlar farmacevtika sanaatın rawajlandırıwda áhmiyetli orın tutatuǵının atap ótti.

Mámleketimiz basshısınıń 2016-jıl 16-sentyabrdegi «2016-2020-jıllarda respublika farmacevtika sanaatın bunnan bılay da rawajlandırıw ilajları baǵdarlaması haqqında»ǵı qararında farmacevtika tarawın rawajlandırıw, sırt ellerden keltiriletuǵın dárilik qurallardı jergilikli shiyki zattan ajıratıp alıw texnologiyaların islep shıǵıw hám olardı tereń qayta islew tiykarında jańa dárilik qurallardı jaratıw boyınsha tiyisli wazıypalar belgilep berilgen edi. Usıǵan muwapıq, Ósimlik ximiyalıq zatları institutında xalıqaralıq talaplarǵa juwap beretuǵın GMP zavodı qurılmaqta.

Bunıń nátiyjesinde jılına 500 tonnadan aslam ósimlik shiyki zatın tereń qayta islew imkaniyatı jaratıladı. Bıyılǵı jıldan baslap 30 dan aslam tábiyǵıy taza, importtıń ornın basatuǵın hám eksportqa baǵdarlanǵan dárilik qurallardı islep shıǵarıw jolǵa qoyıladı.

Prezidentimiz bul kárxana menen tanıstı, ilimpazlar tárepinen tayarlanǵan biologiyalıq aktiv substanciyalardı kózden ótkerdi.

Dári substanciyaları farmacevtika sanaatınıń tiykarǵı faktorı. Bul ushın ósimliklerdi tereń qayta islew, jáhánniń ilimiy jetiskenliklerin úyrengen halda, búgingi kúnde talap joqarı bolǵan preparatlardı jaratıw, jergiliklestiriw dárejesin arttırıw zárúr, ­ dedi Shavkat Mirziyoev.

Mámleketimiz basshısı instituttıń májilisler zalında ministrlikler hám vedomstvolar, joqarı bilimlendiriw mákemeleri hám ÓzRIA ilimiy-izertlew institutlarınıń basshıları, akademikler, ilimpazlar, jas izertlewshiler menen pikirlesti. Onda elimizde ilimpazlar, akademikler menen turaqlı ushırasıp turıw dástúrge aylanǵanı, Háreketler strategiyası tiykarında ilimdi rawajlandırıwǵa qaratılıp atırǵan úlken itibar bazar ekonomikası sharayatında básekige shıdamlı kadrlar tayarlaw hám tarawdı rawajlandırıwda áhmiyetli faktor bolıp atırǵanı atap ótildi.

Barlıq tarawdıń keleshegi sizlerge, ilimge baylanıslı. Bunnan keyin elimizge kelip atırǵan hár bir sırt el investiciyasınıń belgili bir procenti ilimdi rawajlandırıwǵa hám ilimiy kadrlar tayarlawǵa baǵdarlanadı. Ilim rawajlansa ǵana erteńgi kúnimizdi kóz aldımızǵa keltire alamız, ­ dedi elimiz basshısı.

Ushırasıwda shıǵıp sóylegen ilimpazlar Prezidentimizdiń kúni keshe qabıl etilgen «Respublika joqarı bilimlendiriw hám ilimiy-izertlew mákemeleri xızmetkerleriniń miynetine haqı tólew sistemasın jetilistiriw ilajları haqqında»ǵı qararı olarǵa úlken quwanısh, materiallıq hám ruwxıy xoshamet bergenin, bunnan bılay bar bilim, kúsh-ǵayrat hám jigerin ilimdi rawajlandırıwǵa qaratatuǵının ayrıqsha atap ótti.

Bunnan keyin Prezidentimiz Yashnabad rayonındaǵı zamanagóy áskeriy qalasha qurılısı menen tanıstı.

Elimizdiń qorǵanıw potencialın rawajlandırıw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan keń kólemli reformalar procesinde áskeriy xızmetkerlerdi hár tárepleme qollap-quwatlawǵa, olar ushın múnásip turmıs sharayatın jaratıwǵa turaqlı itibar qaratılmaqta.

Paytaxtımızdıń Yashnabad rayonı «Almas» máhálle puqaralar jıyını aymaǵında qurılıp atırǵan kóp qabatlı jańa jaylar da onlaǵan áskeriy xızmetkerlerdiń shańaraǵına bir dúnya quwanısh alıp keletuǵınına gúman joq.

Prezidentimizdiń 2017-jıl 13-yanvardaǵı «2017-2020-jıllarda qalalarda arzan kóp kvartiralı jaylardı qurıw hám rekonstrukciyalaw baǵdarlamasın nátiyjeli ámelge asırıw boyınsha qosımsha ilajlar haqqında»ǵı qararına muwapıq bul jerde 48 bes qabatlı jay boy tiklemekte.

Joybarǵa bola, birinshi basqıshta 540 shańaraqqa mólsherlengen 5 qabatlı 18 jay qurılmaqta. Buyırtpashı ­ «Qishloq qurilish invest» IK, joybarlaw jumısları ­ bas joybarlawshı «Qishloq qurilish loyiha» institutı tárepinen islep shıǵılǵan. Qurılıs-montajlaw jumısları 12 jumıstı bólip alıp islewshi shólkem tárepinen tastıyıqlanǵan tarmaq kesteler tiykarında ámelge asırılmaqta.

Qurılıs jumıslarına 30 dan aslam texnika hám 2000 ǵa shamalas tájiriybeli injener hám jumısshı xızmetkerler tartılǵan. Búgingi kúnge shekem gerbish óriw jumısları tamamlanıp, santexnika, pardozlaw isleri orınlanbaqta.

Mámleketimiz basshısı aymaqta ámelge asırılǵan qurılıs jumısları, orınlarda jaratılıp atırǵan sharayatlar menen tanıstı.

Shegaralarımızdıń qol qatılmaslıǵın qorǵap atırǵan áskeriy xızmetkerlerimizdiń turmıs sharayatın jaqsılaw baǵdarındaǵı reformalar bunnan keyin de izbe-iz dawam ettiriledi, – dedi Prezidentimiz. ­ Olardıń perzentleriniń tálim-tárbiyası hám sociallıq jaqtan qorǵalıwı turaqlı itibarımızda boladı.

Ekinshi basqısh sheńberindegi 900 shańaraqqa mólsherlengen 5 qabatlı 30 jaydıń qurılısı da qızǵın dawam etpekte. Buyırtpashı ­ «Wzshahar qurilish invest» IK, bas joybarlawshı ­ «Qishloq qurilish loyiha» institutı.

Barlıq sharayatqa iye zamanagóy áskeriy qalasha bolatuǵın bul jerde balalar baqshası, mektep, poliklinika hám basqa da sociallıq obektler qurıladı. Jaylar Watan qorǵawshılarına jeńillikli kredit tiykarında beriledi.

Shavkat Mirziyoev jaylardı óz waqtında hám sapalı etip juwmaqlaw boyınsha juwapker shaxslarǵa tiyisli kórsetpeler berdi. Usı jerde huqıq qorǵaw uyımlarınıń juwapker shaxsları menen pikirlesti.

Elimiz basshısı Yashnabad rayonındaǵı Muhammad al-Xorezmiy atındaǵı málimleme-kommunikaciya texnologiyaları baǵdarına tiyisli pánlerdi tereńlestirip oqıtıwǵa qánigelestirilgen mekteptiń qurılıs joybarı menen tanıstı. Mektep imaratı Prezidentimizdiń 2017-jıl 14-sentyabrdegi «Muhammad al-Xorezmiy atındaǵı málimleme-kommunikaciya texnologiyaları baǵdarına tiyisli pánlerdi tereńlestirip oqıtıwǵa qánigelestirilgen mektepti shólkemlestiriw haqqında»ǵı qararına muwapıq qurılmaqta.

Qurılıs-montajlaw jumısları «Yuksak parvoz qurilish» juwapkershiligi sheklengen jámiyeti qurılısshıları tárepinen ámelge asırılatuǵın mektep 1 mıń 470 oqıwshıǵa mólsherlengen. Bunnan tısqarı, wálayatlardan kelip oqıytuǵın oqıwshılar ushın 300 orınlıq jataqxana da qurıladı. Mektepte oqıwshılardıń puqta bilim alıwı ushın barlıq sharayat jaratıladı. Atap aytqanda, óz betinshe islewi, qábiletin rawajlandırıwı ushın arnawlı úskeneler menen támiyinlengen qosımsha bólmeler, auditoriyalar, tábiyǵıy pánler laboratoriyaları, informatika bólmeleri, robototexnika ustaxanaları, sport maydanshaları hám júziw basseyni qurıladı. Sonday-aq, hár biri 500 orınǵa mólsherlengen májilisler zalı, asxana hám 20 mıń kitap fondına iye kitapxana oqıwshılar ıqtiyarında boladı.

Bul qánigelestirilgen mekteptiń shólkemlestiriliwi elimizde málimleme-kommunikaciya texnologiyaları tarawında kadrlar tayarlaw, jaslardı ullı babalarımızǵa múnásip miyrasxorlar etip tárbiyalaw hám zaman talaplarına juwap beretuǵın qánigelerge bolǵan mútájlikti qanaatlandırıwǵa xızmet etedi.

Eń jaqsı qánigeler tayarlaytuǵın oray usı jerde boladı. Bul mektepke wálayattan talantlı balalardı tańlaw tiykarında qabıl etiw lazım. Bul jerde sonday ortalıq jaratıw kerek, olar bilimdi tiykarınan elektron qurallar arqalı alsın, ­ dedi Prezidentimiz.

Shavkat Mirziyoev 2017-jıldıń 28-oktyabr kúni paytaxtımızdıń Yashnabad rayonında qurıp pitkerilgen «Ashxabad parki»n barıp kórgen, parktiń átirapı, oǵan tutas aymaqlardı jáne de abadanlastırıw boyınsha juwapker shaxslarǵa tapsırmalar bergen edi.

Mámleketimiz basshısınıń tapsırması tiykarında bul jerde zamanagóy mádeniyat hám dem alıs baǵı kompleksiniń ekinshi basqısh qurılıs jumısları baslap jiberildi. Ulıwma maydanı 12 gektarlıq park ishinde 26 attrakcion bolǵan bir ústi jabıq obekt, ashıq tiptegi 31 oyın attrakcionları, nuranıylar máskanı, sawǵalar dúkanı hám basqa da sawda shaqapshaları qurıldı.

Prezidentimiz «Ashxabad parki»nde alıp barılıp atırǵan jumıslar menen tanıstı.

Parkke kirer jerde túrkmen milletiniń mártlik hám qaharmanlıq tımsalı bolǵan axalteke atları sáwlelendirilgen bir pútin kompoziciya qurılǵan. Bul jerdegi úskeneler túrkmen milliy arxitektura dástúrlerin ózinde jámlegen bolıp, qaraǵay, qırım qaraǵayı, hind sireni, emen, kashtan, magnoliya, arizona kiparisi, salviya, kógis shırshalar egilgen. Keliwshilerdiń kewilli dem alıwı ushın orınlıqlar, velotrassalar, fontanlar ornatılǵan. Amfiteatr hám kafe dem alıwshılar xızmetinde.

Qurılıs jumıslarına 24 texnika hám 500 ge shamalas tájiriybeli jumısshı-injener tartılǵan.

«Ashxabad parki» zamanagóy mádeniyat hám dem alıs baǵı kompleksinde 180 jumıs ornı jaratılıwı názerde tutılǵan bolıp, baǵdıń jaqın kúnlerde paydalanıwǵa tapsırılıwı kútilmekte.

Mámleketimiz basshısı «Toshkent Sity» xalıqaralıq isbilermenlik orayı aymaǵında boy tiklep atırǵan zamanagóy obektlerdiń qurılısı menen tanıstı.

Dáwir tezlik penen ózgerip, zamanagóy texnologiyalar turmısımızǵa barǵan sayın tereń kirip kiyatırǵan házirgi kúnde qala qurılısında innovaciyalıq joybarlar, jańa qurılıs usılları hám kózqaraslar payda bolmaqta. Bunday kózqaraslar rawajlanǵan ellerde «Keleshek qalası» yamasa «Jańa qala» dep atalmaqta.

Paytaxtımızdıń Áliysher Nawayı, Almazar, Islam Kárimov hám Furqat kósheleri aralıǵındaǵı 80 gektar maydanda qurılıp atırǵan «Toshkent City» xalıqaralıq isbilermenlik orayı usınday zamanagóy oraylardan boladı. Joybarǵa muwapıq, bul jerde biznes-oraylar, sawda kompleksleri, miymanxanalar, ofisler, Kongress-xoll, kórgizbe zalları, kóp qabatlı zamanagóy jaylar, sociallıq hám basqa da obektler qurıladı.

Búgingi kúnde «Toshkent Sity» aymaǵında Kongress-xoll hám zamanagóy miymanxana qurılısı jedel pátlerde alıp barılmaqta. Kongress-xoll joqarı mártebeli miymanlardıń qatnasıwında xalıqaralıq ánjumanlardı ótkeriwge mólsherlengen bolıp, házirgi payıtta sırt elli qurılısshı-injenerler tárepinen «Jet grout» texnologiyası tiykarında qazıq qaǵıw hám tırnaǵın qalaw jumısları orınlanbaqta.

Jigirma qabattan ibarat bes juldızlı miymanxana eń zamanagóy qolaylılıqlardı ózinde jámleydi. Bul miymanxanada da abıraylı ánjumanlar ótkeriw ushın zallar, restoranlar, salonlar, basseynler qurıladı. Eki obektten bir-birine arnawlı kópir arqalı ótiw múmkin boladı.

Prezidentimiz joybarlar menen tanısıp, bul obektlerdi eń zamanagóy texnologiyalar hám arxitekturalıq ólshemler tiykarında qurıw zárúrligin atap ótti.

-«Toshkent Sity» qala ishindegi jańa qala bolıwı kerek, bul qalasha úlken pátler menen rawajlanıp atırǵan Ózbekstanımızdıń bar potencialın ózinde tolıq kórsetiwi zárúr, ­ dedi Shavkat Mirziyoev.

Qurılıstı tezletiw, obektlerdi 2019-jıl avgust ayında paydalanıwǵa tapsırıw boyınsha tapsırmalar berildi.

Elimizde ámelge asırılıp atırǵan úlken qurılıs jumısları, júz berip atırǵan ózgerisler hám jańalanıwlar Watanımızdıń joqarı ekonomikalıq potencialın kórsetip, xalqımızdıń abadanlıǵın bunnan bılay da arttırıwǵa xızmet etedi.

ÓzA.