Бугунги кунда замон барча соҳаларда ривожланиб, ўз ўрнида инсонлардан ҳам шахсий ривожланишни талаб қилмоқда. Бу эса кун тартибининг янада тиғизлиги, бир вақтнинг ўзида бир нечта ишни бажара олиш қобилиятини шакллантирмоқда. Ушбу ҳолатлар инсон организмига ҳам сезиларли даражада таъсир қилмоқда. Атрофимизда ҳамкасбларимиз, дўстларимиз ва яқинларимизнинг «мен депрессиядаман», «депрессиядан чиқиб кетолмадим» каби нолиганлари қулоғимизга тез-тез чалинади. Хўш, депрессия ўзи нима? Агар касаллик бўлса, уни даволаш мумкинми? Бугунги лавҳамиз ана шу ҳақда.
Депрессия бу доимий қайғу, умидсизлик ва ҳаётнинг маъносизлигини келтириб чиқарадиган руҳий ҳолат. Бу нафақат фикрларга, балки инсон ҳаётининг турли соҳаларига ҳам таъсир қилади. Депрессия жиддий ва кенг тарқалган касалликдир. ЖССТ ҳисоб-китобларига кўра, бутун дунё бўйлаб катта ёшли инсонларнинг 5 фоизи (тахминан 280 миллион киши) ундан азият чекади ва ҳар йили 700 минг киши ўз жонига қасд қилади.
Депрессия травматик ҳодисадан кейин пайдо бўлиши мумкин: яқин кишининг вафоти, ажралиш, зўравонлик ва ҳоказо. Лекин бу ҳар доим шундай бўлади, дегани эмас. Депрессия ҳеч қандай сабабсиз, тўсатдан ҳам пайдо бўлиши мумкин.
Депрессия билан нафақат тушкун кайфият ва диққатни жамлаш қийинлиги, балки танадаги муаммолар ҳам мавжуд: уйқу бузилиши, бош оғриғи, овқат ҳазм қилиш бузилиши, юрак соҳасидаги оғриқ кузатилади. Аломатларни эмас, балки касалликни даволаш керак – депрессия мағлуб бўлиши биланоқ, тана ҳам тикланади. Кўпинча бузилиш аста-секин ривожланади. Касалликнинг дебюти одатда аниқ клиник кўринишларга эга эмас. Хулқ-атворда бироз ўзгаришлар (хафагарчилик, ташвиш) ва ҳаётий фаолиятнинг пасайиши депрессия билан сиз доимо ухлашни хоҳлайсиз, сизни олдин қизиқтирган нарсага қизиқиш камайиши мумкин. Буларнинг барчаси нотўғри ёмон кайфият ва вақтинчалик чарчоқ билан боғлиқ. Шу сабабли, эрта босқичларда мутахассиснинг аралашуви билан жуда тез курашиш мумкин бўлган касаллик ривожлана бошлайди.
Депрессияни психотерапевт клиник психолог билан биргаликда ташхис қилади. Шунинг учун мутахассис билан боғланишни кечиктирманг. Тажрибали психотерапевт дастлабки босқичларда касалликнинг белгиларини аниқлай олади, тез ва самарали ёрдам беради. Ўз вақтида даволаш тикланишни иложи борича осонлаштиради ва асоратлардан қочишга ёрдам беради.
«Саломатлик сирлари» туркум видеолавҳаларини кузатишда давом этинг, ўзингиз ва яқинларингиз саломатлигини эътиборсиз қолдирманг.
М.Турдалиева, А.Аҳмедов,ЎзА