Пойтахтимиздаги “Hilton Tashkent City” меҳмонхонасида илк бор «Franchising Expo Uzbekistan» биринчи халқаро франчайзинг кўргазмаси бўлиб ўтди.
Мазкур халқаро тадбир “Франчайзинг” уюшмаси ва Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси томонидан ташкил этилди.
Маълумот ўрнида айтиш керак, франчайзинг – товар ёки тижорат белгисини «ижарага олиш» маъносини англатади. Яъни маҳсулот ва хизматни тарқатиш усули сифатида муваффақиятли фаолият юритаётган компанияларни кўпайтиришнинг бир йўли ҳисобланади.
Ака-ука Мак ва Дик Макдональдлар 1940 йил кичик Сан-Бернардино шаҳрида биринчи тез овқатланиш ресторанини очади. Хозир “McDonald’s” дунёдаги энг йирик тез овқатланиш масканлари тармоғига айланган. Компанияга муваффақиятни мазали бургерлар эмас, балки “франчайзинг” усули олиб келган. 1954 йили Рей Крок ака-укадан эксклюзив франчайзинг агенти сифатида ишлаш ҳуқуқини олди. У тайёр бизнесни бошқаларга сотиб, турли жойларда ресторанлар очишга киришди. 1959 йилга келиб, Крок очган еиакхоналар сони юздан ошди. Компаниянинг танилиши шу қадар муваффақиятли кечдики, 1967 йилдан бошлаб бошқа мамлакатларда ҳам франчайзалар очила бошлади. Айнан шу усул ёрдамида “McDonald’s” озиқ-овқат саноатидаги энг таниқли брендга айланди, бу жараён “франчайзинг” тушунчасини муомалага киритди.
“Franchising Expo Uzbekistan” кўргазмаси – франчайзерлар ва потенциал франчайзерлар учун муҳим воқеа бўлди. Ташкилотчиларнинг асосий мақсади – Ўзбекистонда франчайзинг тармоғини ривожлантириш, ўзбек брендларини ҳам халқаро миқёсга олиб чиқиб, кенг танитиш имкониятини яратишдир.
Кўргазмада халқаро миқёсдаги етакчи маърузачилар, “франчайзинг” орқали аллақачон катта даромадга эришган муваффақиятли тадбиркорлар, шунингдек давлат идоралари, йирик франчайзинг тармоқлари, қўллаб-қувватлаш институтлари вакиллари ҳам қатнашди. Иштирокчилар биринчи қўл бизнесининг ишончли ва манфаатли франшизалари ҳақида маълумотга эга бўлди. Франшиза бозорининг сўнгги янгиликлари билан танишди.
Тадбирда Ўзбекистонда “франчайзинг” бозори истиқболи, Европа ҳудудидаги ҳозирги савдо тенденциялари, франчайзинг бозорига киришдаги ҳуқуқий хавф, логистика хизмати франшизаси, франчайзингнинг афзаллиги, ўзбек брендларини жаҳонга олиб чиқиш имконияти муҳокама қилинди.
Шунингдек, ушбу кўргазма франчайзерлар ва франшиза харид қилувчилар манфаатли бизнес ҳамкорлигини ўрнатиш, банклар, юридик компаниялар, маркетинг агентликлари учун муваффақиятли, барқарор ўсувчан мижозларни топиш имконини ҳам яратди. Сервис компаниялари эса ўз хизмати ва тадбиркорлар учун мавжуд шароитлари ҳақида сўзлаб берди.
Дунёнинг 10 давлатидан юздан ортиқ фаол хорижий ва маҳаллий франшиза иштирок этган кўргазмада ресторан бизнеси, ритейл, ишлаб чиқариш, таълим, гўзаллик ва саломатлик, каби кўплаб соҳалар бўйича стендлар жойлаштирилган.
Гўзал Сатторова, ЎзА