Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında 14-mart kúni awıl xojalıǵı mashina qurılısın rawajlandırıw hám tarawdı zamanagóy texnikalar menen támiyinlew boyınsha jumıslardıń nátiyjeliligin, bar mashqalalar hám eń áhmiyetli wazıypalar talıqılawına baǵıshlanǵan májilis bolıp ótti.

Elimiz ekonomikasınıń barlıq tarawları qatarında awıl xojalıǵında da áhmiyetli reformalar ámelge asırılmaqta. Awıl xojalıǵı eginlerinen mol hám sapalı ónim alıw, tarmaqtı nátiyjeli usıllar tiykarında rawajlandırıwda tarawdıń materiallıq-texnikalıq bazasın bekkemlew, mashina-traktor parklerin zamanagóy texnikalar hám agregatlar menen támiyinlew áhmiyetli orın tutadı.

Usı maqsette Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2016-jıl 17-noyabrdegi «Ózagrotexsanaatxolding» akcionerlik jámiyetiniń jumısın shólkemlestiriw ilajları haqqında»ǵı qararı tiykarında awıl xojalıǵı mashina qurılısı sisteması túp-tiykarınan qayta shólkemlestirildi.

Tarmaqtıń texnikalıq bazasın jetilistiriw maqsetinde «Ózagrotexsanaatxolding», awıl xojalıǵı texnikasın islep shıǵarıw boyınsha «Ózagrotexmash», lizing tiykarında jetkeriw boyınsha «Ózagrolizing», servis hám mexanizaciya xızmetlerin kórsetiw ushın «Ózagroservis» jámiyetleri dúzildi. Mashina-traktor parkleriniń byudjet aldındaǵı qarızların tólew múddeti 2 jılǵa keshiktirildi.

Jizzaq, Sırdárya, Tashkent hám Namangan wálayatlarında fermerler ushın lizing múddeti 10 jıldan 12 jılǵa, mashina-traktor parkleri ushın 7 jıldan 10 jılǵa sozıldı. Fermerler hám mashina-traktor parklerine awıl xojalıǵı texnikasın satıp alıwı ushın 5 procentli jeńilletilgen kreditler ajıratıldı.

Kórilgen ilajlar nátiyjesinde 2017-jılı awıl xojalıǵı texnikasın islep shıǵarıw hám lizing xızmetleri 1,7 ese, mexanizaciya xızmetleri 2,5 esege arttı.

Májiliste awıl xojalıǵı texnikasın islep shıǵarıw, servis xızmetin jaqsılaw, importtı optimallastırıw, eksporttı keńeytiw boyınsha belgili kemshilikler bar ekenligi, awıl xojalıǵı texnika menen 85 procent támiyinlengeni, ayırım bólegi gónergeni, olardı óz waqtında jańalaw ilajları kórilmegeni qatań sınǵa alındı. Belgilengen wazıypalardıń orınlanıwın óz waqtında qadaǵalamaǵanı ushın Bas ministrdiń orınbasarı- «Ózagrotexsanaatxolding» akcionerlik jámiyeti basqarmasınıń baslıǵı N.Otajanovqa sógis berildi. Jumısta jol qoyǵan bosańlıǵı hám kóp qáteleri ushın «Ózagroservis» akcionerlik jámiyetiniń bas direktorı R.Axmetov, «Ózagrolizing» akcionerlik jámiyetiniń bas direktorı H.Imamov, Ministrler Kabineti Málimleme-talqılaw departamentiniń basshlıǵı A.Rafiqov iyelep turǵan lawazımınan azat etildi.

Búgingi kúnde tarmaqta 172 mıńnan aslam texnikaǵa talap bolǵanı halında, 146 mıń texnika bar yamasa 26 mıń texnika jetispeydi.

Fermer xojalıqlarınıń joqarı ónimli súrim traktorları menen támiyinleniwi 75 procentti, ǵálle orıw kombaynları-86 procent, paxta teriw mashinaları-28 procent, qos qatarlap shigit egiw seyalkaları-60 procent, dán egiw seyalkaları menen támiyinleniwi 25 procentti quraydı. Ulıwma jetispeytuǵın hám gónergen texnikanı esapqa alǵanda, jámi 82 mıń jańa awıl xojalıǵı texnikasına talap bar.

Baǵdarlamaǵa muwapıq bıyılǵı jılı 16 mıń, atap aytqanda, birinshi yarım jıllıqta 5 mıń 800 texnikanı kredit tiykarında jetkerip beriw belgilengen.

Májiliste awıl xojalıǵı texnikasına bolǵan talaptı tolıq támiyinlew maqsetinde «Ózagrotexsanaatxolding» akcionerlik jámiyeti, Qarjı hám Awıl xojalıǵı ministrliklerine eki ay múddette 2018-2021-jıllarda awıl xojalıǵı texnikasın islep shıǵarıw hám jetkerip beriw boyınsha baǵdarlama islep shıǵıw wazıypası tapsırıldı. Onda awıl xojalıǵı texnikasın qarıydarlarǵa jetkerip beriwdi qarjılandırıw boyınsha ilajlardı da názerde tutıw zárúrligi atap ótildi.

Mámleketimiz basshısı paxtashılıq, baǵshılıq hám júzimshilikte báhárgi atız jumısları baslanayın dep turǵan bolsada, 5 mıń 800 texnikadan tek 1 mıń 200i fermerler hám mashina-traktor parklerine jetkerip berilgenine itibar qarattı. Sonday-aq, Sırdárya, Jizzaq hám Tashkent wálayatlarında qosımsha ajıratılǵan 4 mıń texnikanıń 30 procenti óz iyelerine jetkerilgen.

-Zamanagóy texnika diyqanǵa suw hám hawaday zárúr bolıp turǵan usı kúnlerde bul baǵdardaǵı talap tek ǵana 25 procent támiyinlengenin qalay túsiniw múmkin,-dedi Prezident. –Texnika-fermerdiń qol-qanatı. Oǵan talap támiyinlense ǵana materiallıq mápdarlıq artıp, qárejetlerdi keskin azaytıwǵa erisiledi.

Sonnan kelip shıqqan halda, báhárgi agrotexnikalıq ilajlar ushın rejelestirilgen texnikanı 15-aprelge shekem jetkerip beriw boyınsha kúndelikli qadaǵalaw ornatıw hám orınlanıwı haqqında málimleme beriw tapsırıldı.

-Áyne waqıtta mashina qurılısı kárxanaları tárepinen komplektlewshi bóleklerdiń hám materiallardıń ayırım bólegi shetten alıp kelinip, «iri uzelli jıynaw» tiykarında awıl xojalıǵı texnikası islep shıǵarılmaqta. Súrim traktorı, plug, seyalka sıyaqlı texnikanı tayar halda import etse, bizde islep shıǵarılǵanına salıstırǵanda arzan bolatuǵının tarmaq basshıları ne dep túsindiredi,-dedi mámleketimiz basshısı.

Prezidentimiz basshılıǵında import boyınsha jaqında ótkerilgen májiliste 2018-jılı awıl xojalıǵı mashina qurılısında importtı 160 million dollarǵa qısqartıw, bul baǵdarda eksport potencialın arttırıw boyınsha anıq tapsırma berilgen edi.

Sonnan kelip shıǵıp, «Ózagrotexsanaatxolding» akcionerlik jámiyeti hám «Ózagrotexmash» mexanika zavodı menen birge bir ay múddette transmissiya, hár qıylı korpus detalların hám agregatlardı elimizde islep shıǵarıw arqalı awıl xojalıǵı texnikasın jergiliklilestiriwdi 45 procentke jetkeriw boyınsha óz aldına baǵdarlama islep shıǵıp, orınlanıwın támiyinlew tapsırıldı.

Mámleketimiz basshısı 2018-jılı lizing hám kredit tiykarında jámi 3,2 trillion sumlıq 16 mıń awıl xojalıǵı texnikasın jetkerip beriwdi qarjılandırıw máselesine de ayrıqsha toqtap ótti.

Házirgi kúnde 5 mıń 800 texnika ushın Qarjı ministrligi tárepinen 1,5 trillion sum ajıratılǵan. Qalǵan 1,7 trillion sumdı ajıratıw, sonıń ishinde lizing tiykarında 1,5 trillion sumlıq texnikanı qarjılandırıw dereklerin anıqlaw máselesin sheshiw zárúrligi atap ótildi.

Awıl xojalıǵı texnikasın eksport etiw áhmiyetli ólshem bolıp esaplanadı. Biraq, bul baǵdarda kórilip atırǵan ilajlar da qanaatlandırarsız ekenligi kórsetip ótildi.

Ótken jılı 19 million dollarlıq 844 texnika eksport etilgen. Májiliste«Ózagrotexmash» akcionerlik jámiyetine bunnan tiyisli juwmaq shıǵarıp, 2018-jılı keminde 30 million dollarlıq awıl xojalıǵı texnikasın eksport etiw, Túrkmenistan, Tájikstan, Qazaǵıstan, Pakistan, Ázerbayjan, Awǵanstan bazarlarına kiriw boyınsha jumıslardı jedellestiriw tapsırması berildi.

«Ózagroservis» sistemasındaǵı mashina-traktor parkleriniń elimiz boyınsha jámi mexanizaciya xızmetlerindegi úlesi 2016-jılı 14 procentti quraǵan bolsa, 2017-jılı 26 procentke jetken, usı jılı 41 procent bolıwı kútilmekte. Bul tarawda unamlı ósimge erisilip atırǵanınan dárek beredi. Biraq bul nátiyjeler menen qanaatlanıp qalmastan, mexanizaciya xızmetleriniń kólemin arttırıw, onda awıl xojalıǵı texnikasına servis xızmetin kórsetiw, awısıq bóleklerdi arnawlı shaqapshalar arqalı óz waqtında jetkerip beriw ushın jámiyettiń orınlardaǵı filialların kóbeytiw kerekligi atap ótildi.

Májiliste fermer xojalıqlarına awıl xojalıǵı ónimlerin jetistiriw ushın beriletuǵın jeńilletilgen kredit quramında mexanizaciya xızmetiniń úlesin arttırıw boyınsha tiykarlanǵan usınıslardı kirgiziw tapsırıldı.

Sonday-aq, mashina-traktor parkleri tárepinen kórsetilgen xızmetler ushın esaplasıw sistemasın jetilistiriw, mexanizaciya xızmetleriniń hár bir baǵdarı boyınsha qatań bahalardı belgilewge tiyisli normativlik hújjet joybarın islep shıǵıw, tarmaqtı jedel rawajlandırıw ushın áhmiyetli máselelerdi óz waqtında sheshiw, eń áhmiyetlisi, fermerlerdi zamanagóy texnika hám agregatlar menen úzliksiz támiyinlew, olardıń mápdarlıǵın hám razılıǵın arttırıw boyınsha kórsetpeler hám tapsırmalar berildi.

ÓzA