Biziń átirapımızda ósip atırǵan dárilik hám paydalı ósimlikler kóp, lekin biz olardıń janınan olarıdń qanday qásiyetlerge iye ekenligin ańlamastan, itibarsız ótip ketemiz. Dárilik ósimlikler toǵaylarda da háwli-sharbaqlarıńızda da ósedi.

Usınday dárilik ósimliklerdiń biri – ırǵıshtek (ilimiy ataması «boyarıshnik krovavo-krasnıy»). Bul ósimlik júdá az aymaqta tarqalǵan. Onı kóbirek respublikamızdıń arqa rayonlarında, atap aytqanda Kegeyli rayonında ushıratıw múmkin. Kórinisinen shiyege uqsas miyweleriniń dámi tawlarda pisiwshi dolananı esletedi.

Írǵıshtek júrek-qan tamır kesellikleri hám oraylıq nerv sisteması keselliklerine em bola alatuǵını menen paydalı jáne áhmiyetli. Nege degende, bul kesellikler respublikamızdıń xalqı arasında eń kóp ushırasatuǵınları dep tán alınbaqta (sonday-aq, allergiyalıq kesellikler).

Onıń usınday paydalılıǵına hám sayamanlıǵına qaramay, xalqımız arasında onı kóbeytiwdi, háwlilerge egiwdi qálewshiler sanı az. Sonday-aq, ırǵıshtek farmacevtika sanaatı ushın qımbat bahalı shiyki zat bolıwına qaramastan, onnan dári islep shıǵarıw jolǵa qoyılmay atır.

Házirde respublikamızda suwıqqa shıdamlı bul ósimlikti mádeniylestiriw boyınsha ilimiy-izertlew jumısları alıp barılmaqta. Áhmiyetlisi, onı jetistiriw ushın suwǵarılatuǵın jer maydanları talap etilmeydi, sonıń menen birge, agrotexnikası da quramalı emes. Biraq, ósimlik ximiyalıq shıǵındılardan uzaq, ekologiyalıq taza aymaqlarda jetistiriliwi kerek.

M.PIRNAZAROVA,

Qaraqalpaqstan xabar agentliginiń xabarshısı.