Ózbekstan menen Tájikstan arasındaǵı kóp ásirlik doslıq, dástúriy jaqın qońsıshılıq, óz-ara húrmet hám isenim principlerine tiykarlanǵan qatnasıqlar xalıqlarımızdıń mápi jolında izbe-iz bekkemlenip barmaqta. Eki mámleket Prezidentleriniń siyasiy erk-ıqrarı hám sabır-taqatlılıǵı nátiyjesinde teń huqıqlı hám óz-ara paydalı birge islesiw sapası jaǵınan jańa basqıshqa kóterilmekte.
Sońǵı 1-2 jıl dawamında Ózbekstan – Tájikstan qatnasıqlarında úlken ózgerisler júz berdi. Eki tárepleme baylanıslar siyasiy, sawda-ekonomikalıq, investiciyalıq, sociallıq-mádeniy tarawlarda izbe-iz rawajlanıp barmaqta. Tashkent hám Dushanbe arasında aviaqatnaw tiklendi, sawda-ekonomikalıq birge islesiw boyınsha húkimetleraralıq komissiyanıń májilisleri ótkerildi, mámleketleraralıq shegaralardı delimitaciyalaw boyınsha ushırasıwlar bolıp ótti.
Sawda-ekonomikalıq qatnasıqlardı jaqsılaw maqsetinde 2017-jıl aprel ayında Dushanbede birinshi márte Ózbekstan milliy ónimleriniń kórgizbesi ótkerildi. Onda 160 tan aslam kompaniya hám 400 den zıyat isbelermen 1,5 mıńnan kóbirek túrdegi ónimdi, sonıń ishinde, elektrotexnika, farmacevtika, parfyumeriya, teri-ayaq kiyim, toqımashılıq sanaatı hám basqa da tarmaqlardaǵı aldıńǵı jańalıqlardı, awıl xojalıǵı texnikası, jeńil hám júk avtomobilleri, avtobuslar, qurılıs materialları, liftler, turmıslıq texnika, mebel hám basqa da ónimlerdi kórsetti.
«4 kún dawam etken kórgizbe hám eki eldiń isbilermenleri qatnasıwındaǵı biznes forumnıń juwmaǵında 20 ǵa shamalas hújjetke qol qoyıldı. Kórgizbe dushanbelilerde kóterińki sezimler oyattı, ol kópshilik ushın «haqıyqıy syurpriz» boldı, dep jazdı Tájikstan baspasózi. Adamlar ózbek ónimleriniń sapasına tań qaldı, qońsılarınıń ǵárezsizlik jıllarında qolǵa kirgizgen tabıslarınan quwandı».
Juwap tárizindegi kórgizbe Tashkentte 2017-jıl oktyabr ayında bolıp ótti. Oǵan Tájikstannıń neft-gaz, qurılıs, transport, paydalı qazılmalar, agrosanaat, farmakologiya, jeńil sanaat, qayta islew tarawları, densawlıqtı saqlaw, bilimlendiriw, ilim-texnika, turizm sıyaqlı tarmaqlarında jumıs alıp barıp atırǵan 150 den aslam kompaniyasınıń wákilleri, isbilermenler qatnastı.
Bul kórgizbeler menen biznes-forumlardıń ótkeriliwi tájikstanlı sherikler menen jergilikli ónimlerdi shet el bazarlarına birgelikte jetkeriw boyınsha birge islesiwdi rawajlandırıwǵa keń jol ashtı. Búgingi kúnge shekem Tashkent hám Dushanbe qalalarında shólkemlestirilgen kórgizbeler sheńberinde ulıwma bahası 100 million dollardan aslam bolǵan sawda shártnamalarına qol qoyıldı.
Bul ellerimiz arasında óz-ara tovar almasıw kólemin keńeytiwde úlken áhmiyetke iye. Eki mámleket basshıları tárepinen ellerimiz arasında sawda-ekonomikalıq baylanıslardı jańa basqıshqa kóteriw boyınsha kórilip atırǵan belgili ilajlardıń nátiyjesinde bul kórsetkish izbe-iz óspekte. Maǵlıwmatlarǵa bola, 2017-jılı ellerimiz arasındaǵı tovar almasıw 236,8 million dollardı quraǵan, bul 2016-jılǵı kórsetkishten 20,2 procent kóp.
Ózbekstannan Tájikstanǵa tiykarınan transport xızmetleri, mineral tóginler hám azıq-awqat ónimleri jetkerip berilmekte. Elimizde tájikstanlı isbilermenler menen birgelikte dúzilgen 24 kárxana, Tájikstanda bolsa ellerimiz isbilermenleri menen birge dúzilgen 9 kárxana jumıs alıp barmaqta.
Ótken jılı Tájikstanda Ózbekstannıń altı sawda úyi ashıldı. Usı kúnlerde bolsa Tashkent qalasında Tájikstan sawda úyi jumıs basladı. Onda tiykarınan «Gayur» kompaniyalar toparınıń qurılıs ónimleri usınılǵan. Keleshekte sawda úyin Tájikstanda islep shıǵarılǵan basqa da tovarlar menen keńeytiw rejelestirilmekte.
Prezident Shavkat Mirziyoevtiń Tájikstanǵa bolajaq mámleketlik saparı sheńberinde Dushanbede «Ózbekstanda islep shıǵarılǵan» brendi astında milliy ónimler kórgizbesi hám eki eldiń isbilermen toparları wákilleriniń biznes-forumı ótkeriledi. Bul ilajlar sawda-ekonomikalıq birge islesiwdi keńeytiwge hám birliktegi joybarlardı ámelge asırıwǵa eki tárep te birdey itibar qaratıp atırǵanın kórsetedi.
Kórgizbede Ózbekstan ekonomikasınıń jetekshi tarmaqlarınıń potencialı, tariyxıy hám mádeniy miyrasqa bay orınları menen tanıstırıw, investorlar ushın jaratılǵan keń kólemdegi imkaniyatlar, innovaciyalıq joybarlar kórsetiledi. Kórgizbege hár tárepleme puqta tayarlıq kórilmekte.
Bir sóz benen aytqanda, Ózbekstan hám Tájikstan isbilermen toparlarınıń turaqlı sóylesiwi eki dos hám tuwısqan eldiń óz-ara qatnasıqların bunnan bılay da bekkemlewde áhmiyetli faktor bolmaqta.
Matnazar ELMURODOV,
ÓzAnıń sholıwshısı