Orol dengizi… Bu nomni eshitganimizda ko’pchiligimizning ko’z oldimizga ko’k, to’lqinli, qirg’oqlarida qushlar uchib yurgan, baliqchilarning qayiqlariga to’la dengiz tasviri keladi. Ammo haqiqat ancha achinarli. Bir vaqtlar dunyodagi to’rtinchi yirik ko’l bo’lgan Orol dengizi bugun qurib qolgan, yig’lab turgan bir cho’lga aylandi.

Orolning qayg’uli taqdiri insoniyatning tabiatga bo’lgan shafqatsiz munosabatining yorqin misolidir. Paxta yetishtirish uchun suvni haddan tashqari ko’p sarflaganimiz, oqibatda Orolga quyiladigan daryolar, Amudaryo va Sirdaryo, quruqlikka qarab qisqarib ketdi. Dengiz suvining darajasi pasayib, qirg’oqlar chekinib, bir vaqtlar gavjum bo’lgan baliqchilik qishloqlari cho’lga aylandi.

Orolning qurishini ko’rgan insonlarning ko’zlarida yosh, qalblarida og’riq bor. Dengizning ko’k rangini eslaydigan qariyalar, qirg’oqda to’lqinlarning shovqinini eshitgan bolalar, o’zlarining hayotlarini Orol bilan bog’lagan baliqchilar… Ularning hammasi Orolning qayg’uli taqdirini o’zlarining taqdiri deb biladi.

Orolning qurishining oqibatlari faqat ekologik muammolar bilan chegaralanmaydi. Bu hududda chang bo’ronlari kuchayib, aholining sog’lig’iga salbiy ta’sir ko’rsatmoqda. Orolning qurishidan kelib chiqqan tuzli cho’l tuproqqa zarar yetkazib, qishloq xo’jaligini inqirozga yetaklaydi.

Ammo umid hali yo’qolmagan. Orolni qutqarish uchun turli xil loyihalar amalga oshirilmoqda. Dengizga suv oqizish kanallari qazilmoqda, ekologik muhitni tiklashga qaratilgan tadbirlar olib borilmoqda.

Orolning qayg’uli taqdiri bizga tabiat bilan uyg’unlikda yashashning muhimligini eslatib turadi. Biz Orolning qurishidan saboq olib, tabiatga bo’lgan munosabatimizni o’zgartirishimiz kerak. Kelajak avlodlar uchun toza suv, toza havo va toza tabiatni saqlab qolish bizning burchimizdir.

Sabirova Shahlo

QDU talabasi

Qoraqalpog’iston axborot agentligi