Xalqımızdıń sanası ázelden dóretiwshilik ideyaları menen toyınǵan. Basqalarǵa zıyan jetkeriwden tıyılıw da milletimiz aǵartıwshılıǵına tán qásiyet. Sonıń ushın, “Qustıń da uyası buzılmasın” deydi danalarımız. Biraq, sońǵı waqıtları shańaraq dep atalıwshı muqaddes baylanıstıń qádirine biraz zıyan tiygen sıyaqlı kórinis oyatpaqta.

Maǵlıwmat ornında aytıw múmkin, usı jılı 50 mıń neke dizimge alınǵan bolsa, sonnan 30 mıńı ajırasıwǵa arza bergen. Tilekke qarsı, olardıń tiykarǵı bólegi pikirin ózgertpegen. Bunı kishi hám túsinikli sanlarda ańlatsaq, 10 shańaraqtan altawı ajıraspaqta, degeni. Bunıń sebepleri úyrenilse, derlik hesh biri bul muqaddes baylanıstıń salmaǵınan ústin emes.
Sır emes, nadurıs qararlarǵa alıp keletuǵın eń tiykarǵı faktor ilimsizlik bolıp esaplanadı. Solay eken, shańaraq bosaǵasına qádem taslaw aldında bolǵan jaslar ushın shańaraq mektepleri shólkemlestiriliwi zárúr, pikirimizshe. Bunda olardıń mánawiyatın joqarılatıw, bul muqaddes baylanıstıń salmaǵı, juwapkershiligi hám abzallıqları haqqında jámiyette úlgi bolıp atırǵan ilim adamlarınan sabaqlar alıwı paydalı faktor bolıp xızmet etetuǵını sózsiz.
Ilimpazlarımızdıń izertlewlerine bola, ózbekstanlılarda dúnyada belgisiz bolǵan onlaǵan gen ózgerisleri anıqlandı. Bunda násil quwıwshılıqtıń ornı áhmiyetli ekenligi atap ótilip, tuwısqanlar arasındaǵı nekeniń qáwipli ekenligi aytılǵan.
Kórinip turǵanınday, shańaraqlardıń erte buzılıwına, perzentlerdiń nuqsanlı tuwılıwına tuwısqanlar menen ornatılǵan neke de úlken áhmiyetke iye bolmaqta. Bunday jaǵdaylardıń aldın alıw maqsetinde Húkimettiń belgili nızamlarına boysınbaǵan xalıq qatlamına múnásip hám sózsiz jaza qollanıw kerek pe eken, degen juwmaqqa da keledi, adam.
Qalaberdi, erte turmıs ta gúresip kiyatırǵan eń qáwipli illet bolıp esaplanadı.
Toy hám usı sıyaqlı máresimlerdi ótkeriwdi tártipke salıw, jaslardıń sanasına shańaraq dep atalatuǵın áziz dárgaydıń salmaǵın sińdiriw jolında úlken háreketler alıp barılıp atırǵanın atap ótiw kerek. Bálkim bekkem hám abadan shańaraqlar kóbeyip, ajırasıwlar sanı azaysa!?

Sherbek Islamov,
ÓzA