Ózbeksan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev orınlarda ámelge asırılıp atırǵan dóretiwshilik hám abadanlastırıw jumısları, sociallıq-ekonomikalıq reformalardıń barısı, iri joybarlar menen jaqınnan tanısıw, xalıq penen pikirlesiw maqsetinde 13-aprel kúni Sırdárya wálayatında boldı.

Ǵárezsizlik jıllarında wálayat hár tárepleme rawajlandı, qala hám awıllar abat bolıp, xalıqtıń abadanlıǵı arttı. Aymaqta ámelge asırılıp atırǵan izbe-iz reformalar nátiyjesinde qurılıs, awıl xojalıǵı tarmaqlarında, kishi biznes hám jeke isbilermenlik, sociallıq tarawlardı rawajlandırıwda salmaqlı nátiyjelerge erisilmekte.

Prezidentimiz ótken jılı 17-may kúni wálayatqa sapar etip, sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıw procesi menen tanısqan edi. Wálayattı sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıw Baǵdarlaması sheńberinde 2017-jıldıń juwmaǵına bola, ulıwma nırqı 507 milliard 200 million sum investiciyalar ózlestiriliwi esabınan 1 mıń 108 joybar sheńberinde jańa quwatlılıqlar iske túsirilip, 6 mıń 200 jumıs ornı jaratıldı.

Mámleketimiz basshısı bul retki saparı dawamında wálayattı jáne de rawajlandırıwǵa qaratılǵan bir qatar joybarlardıń ámelge asırılıwı, berilgen tapsırmalardıń orınlanıwı menen tanıstı.

Shavkat Mirziyoev dáslep Sırdárya wálayatı Mirzaobod rayonındaǵı «Bek klaster» juwapkershiligi shekelengen jámiyet túrindegi qospa kárxana tárepinen shólkemlestirilgen zamanagóy gidroponikalıq ıssıxanada boldı, jumısshılar menen pikirlesti.

Prezidentimizdiń Sırdárya wálayatına ótken jılǵı saparı waqtında «Bek klaster» kárxanasın shólkemlestiriw joybarı usınılǵan edi. Bul joybar maqullanıp, mámleketimiz basshısınıń tiyisli qararı qabıl etildi. Qısqa waqıtta kárxana shólkemlestirilip, oǵan wálayattan 18 mıń gektar jer ajıratıldı. Bul jerlerde paxta, ǵálle hám basqa da dánli eginler tárbiyalanbaqta. Zamanagóy texnikalar satıp alınǵan.

Bul kóp tarmaqlı klaster tárepinen Mirzaobod rayonında 100 gektar jerde Qubla Koreya texnologiyası tiykarında zamanagóy gidroponikalıq ıssıxana qurılıp atır. Bul jerde jılına 50 million dollarlıq ónim jetistiriw hám onı 100 procent eksportqa jiberiw mólsherlenbekte.

Sonıń menen birge, «Bek klaster» qospa kárxanası janında ósimlik ónimlerin jetistiriw, qayta islew hám tekseriw ilimiy-ámeliy orayınıń jumısın jolǵa qoyıw rejelestirilgen. Bul jerde topıraqtı analizlew, ósimlikler biotexnologiyası hám qorǵaw, selekciya hám paxta tuqımgershiligi, palız hám ovosh tuqımgershiligi, ósúimlikler genetikası laboratoriyaları ashıladı. Tiykarǵı maqset awıl xojalıǵı ónimlerin islep shıǵarıwdı kóbeytiw, azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlewden ibarat. Usı joybarlardıń ámelge asırılıwı nátiyjesinde mıńlaǵan jańa jumıs orınları jaratıladı.

Mámleketimiz basshısı ıssıxana konstrukciyaların islep shıǵarıwdı jergiliklilestiriw, miywe-ovosh jetistiriw boyınsha qánigeler tayarlaw, klaster janında shólkemlestiriletuǵın ilimiy-ámeliy oraydıń jumısın jetilistiriw boyınsha kórsetpeler berdi.

– Awıl xojalıǵına ilimiy jaqtan qatnas jasamaǵanımız sebepli, ayırım eginlerden kútilgen ónim alınbay atır, – dedi Shavkat Mirziyoev. – Sonlıqtan «Bek klaster» káraxanası janında jumıs baslaytuǵın ilimiy-ámeliy oraydıń jumısın qollap-quwatlaymız. Bunday oraylardı basqa da klasterlerde shólkemlestiriw kerek. Biz tek ǵana sapalı ónim jetistiriwdi emes, onıń qarıydarın tabıwdı da oylawımız zárúr. Búgingi tez ózgerip atırǵan zamannıń ózi usını talap etedi.

Prezidentimiz awıl xojalıǵı texnikaların da kózden ótkerdi. «Social web solution» kárxanasınıń qánigeleri tárepinen jaratılǵan MKT baǵdarlamasına ayrıqsha itibar qarattı. Bul baǵdarlama elektron sawdanı keńetiw, internet arqalı sociallıq xızmetler kórsetiw boyınsha xalıqqa kóplegen qolaylıqlar jaratadı. Baǵdarlamanı islep shıqqanlardı qollap-quwatlaw, onnan paydalanıwdı keńeytiw zárúrligi atap ótildi.

Usı jerde wálayatta balıqshılıqtı, sharwashılıqtı, pilleshilikti hám teri iylewdi rawajlandırıw, 2018-2019-jıllarǵa mólsherlengen irrigaciya hám melioraciya mámleketlik baǵdarlaması, salı jetistiriw, suwǵarılmaytuǵın hám qıytaq jerlerden nátiyjeli paydalanıw, irrigaciya-melioraciya tarmaqların qurıw jáne rekonstrukciyalawǵa qaratılǵan joybarlardı tanıstırıw bolıp ótti.

Shavkat Mirziyoev isbilermenler hám shet el investorları menen pikirlesti, joybarlardıń nátiyjeliligin arttırıw boyınsha juwapker adamlarǵa tapsırmalar berdi.

Bunnan soń M-34 «Tashkent-Dushanbe» avtomobil jolınıń 117-146- kilometrlerindegi Tashkent kóshesinde ámelge asırılıp atırǵan abadanlastırıw jumısları menen tanıstı. Bul joldıń eki kilometrinde úlgi sıpatında qurılıs hám abadanlastırıw jumısları alıp barılǵan. Arnawlı piyadalar jolı, velosipedte háreket etiw ushın bólek jol shólkemlestirilgen hám zamanagóy energiya únemleytuǵın túngi jaqtılandırǵıshlar ornatılıp, kóshe boylap sayamanlı terek nálleri egilgen.

Tashkent kóshesi boylap vokzal, avtobus bándirgileri, meshit, sayaxatshılıq orayı, mádeniyat hám turmıslıq xızmet kórsetiw orayı, bazar, diagnostika orayı sıyaqlı sociallıq taraw obektleri qurıladı. Bul kóshe 2018-2019-jıllarda qurılıp, paydalanıwǵa tapsırıladı.

– Jol boyındaǵı infrastruktura obektleriniń qurılısına ayrıqsha itibar qaratıw zárer. Olardıń bir-birine úylesikli bolıwı, ulıwma koncepciyanı payda etiwi maqsetke muwapıq, – dedi Prezident. – Jol qurılısında asıǵıslıq etpew kerek. Bul baǵdarda sapa tiykarǵı kórsetkish bolıwı zárúr. Jol boyındaǵı temir tosqınlıqlar jolawshılarǵa hesh qashan kesent etpewi kerek.

Joybar tolıq iske túsirilgennen soń, piyadalar hám aydawshılarǵa qolaylı sharayatlar jaratıladı, sonday-aq, keleshekte zaman talaplarına tiykarlanıp Tashkent kóshesi mısalında wálayattıń barlıq kósheleri qayta ońlanadı.

Prezidentimiz Gulistan qalasındaǵı suw sportı túrlerine qánigelestirilgen balalar hám jas óspirimler sport mektebinde qurılǵan jabıq júziw basseynin barıp kórdi.

Sport mektebinde 25×11 hám 6×12,5 ólshemdegi júziw basseynleri, biyiklikten suwǵa sekiriw sport túri ushın óz aldına zal qurılǵan bolıp, basseynniń kólemi 12×10 metr hám jas sportshılardıń suwǵa sekiriwi ushın olarǵa beyimlestirilip 1,3 hám 5 metr biyiklikte tramplinler ornatılǵan. Tamashagóyler ushın 250 otırǵısh bar. Kúnine 250 adamdı qabıl etiw quwatlılıǵına iye kompleks barlıq úskeneler menen támiyinlengen, medicina bólmeleri, trenajyor, asxana hám basqa da bólmelerde sportshılar turaqlı shuǵıllanıwı múmkin. Bunnan tısqarı, suwdı tazalaw, ısıtıw úskeneleri de ornatılǵan. Házirgi waqıtta bul jerde júziw boyınsha shólkemlestirilgen 15 oqıw-shınıǵıw toparına 176 jas tartılǵan.

Jabıq júziw basseyniniń hawa aylanıw sistemasın jaqsılaw, shuǵıllanıwshılar ushın jáne de qolaylı sharayat jaratıw boyınsha juwapker adamlarǵa tapsırmalar berildi.

Mámleketimiz basshısı Gúlistan qalasında shólkemlestirilgen Áliysher Nawayı atındaǵı bilimdanlar mákanında boldı.

Qalanıń Islam Kárimov kóshesindegi burınǵı qıyaban qayta rekonstrukciyalanıp, usı jańa orın jumıs basladı. Barlıq sharayatlar jaratılǵan kompekste 1 kitap dúkanı, 1 gúl dúkanı hám kitapqumarlar ushın arnawlı áywanlar qurılǵan.

Prezidentimiz usı áywanda wálayattıń dóretiwshi zıyalıları, sociallıq taraw, jaslar wákilleri penen ushırastı. Onda elimizde hám xalıqaralıq áhmiyetke iye máseleler tuwralı sóz boldı.

– Ápiwayı adamlardıń razılıǵına erisiw ushın ele oǵada kóp jumıslar islewimiz kerek, – dedi Shavkat Mirziyoev. – Elimizdiń barlıq aymaqlarında bolǵanı sıyaqlı Sırdárya wálayatında da jańa kárxanalar qurıwımız zárúr. Ol xalıqtıń bántligin támiyinlew, dáramatın arttırıwda áhmiyetli tiykar boladı.

Ushırasıwda shıǵıp sóylegenler elimizde dóretiwshilerdi qollap-quwatlaw, jaslardıń bilimin hám mamanlıǵın arttırıw jolında qabıl etilip atırǵan áhmiyetli hújjetler ushın Prezidentimizge minnetdarshılıq bildirdi.

Bilimdanlar mákanı wálayat jasların watandı súyiwshilik hám milliy qádriyatlarımızǵa húrmet ruwxında tárbiyalaw, fizikalıq hám ruwxıy jaqtan bárkamal etip kamalǵa keltiriwge xızmet etedi.

Mámleketimiz basshısı Sırdárya rayonındaǵı «Sırdárya mega lyuks» juwapkershiligi sheklengen jámiyet túrindegi Ózbekstan-Rossiya qospa kárxanasında qadaqlaw ónimlerin islep shıǵarıw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan joybarlar menen tanıstı.

Prezidentimiz kárxananıń óndirislik procesin kózden ótkerdi. Usınılıp atırǵan joybarlar, perspektivadaǵı rejeler menen qızıqsındı.

2012-jılı shólkemlestirilgen qospa kárxanada polipropilen granulasınan ximiya, qurılıs, toqımashılıq, azıq-awqat hám azıq-awqatlıq emes, farmacevtika, awıl xojalıǵı ónimlerin qayta islew sanaatı, shiyki zat hám materiallar eksportı menen shuǵıllanatuǵın sawda kompaniyaları ushın hár qıylı ólshemdegi qadaqlaw ónimleri islep shıǵarılmaqta.

Dáslep 75 jumısshı menen jumıs baslaǵan hám tek ǵana bir túrdegi qaltalar islep shıǵarılǵan kárxanada házirgi waqıtta ónimniń túri 17 ge, jumısshı-xızmetkerlerdiń sanı 650 adamǵa jetti. Ónimlerdiń 35-40 procenti Rossiya, Belarus, Ukraina, Qazaqstan, Qırǵızstan, Tájikstan Awǵanstan, Baltıq boyı mámleketlerine eksport etilmekte.

Kárxanada 2018-2023-jıllarda nırqı 100 million AQSh dolları bolǵan jeti perspektivalı joybardı ámelge asırıw rejelestirilgen. Polipropilennen qadaqlaw ónimlerin, eksport penen shuǵıllanatuǵın kompaniyalar ushın jumsaq konteynerler, qadaqlaw ónimlerin islep shıǵarıw ushın plyonkalar, shetten import etilip atırǵan járdemshi shiyki zat hám materiallar islep shıǵarıw sıyaqlı joybarlar usılardıń qatarına kiredi. Bul joybarlardıń ámelge asırılıwı nátiyjesinde 2 mıń 500 adam jumıs penen támiyinlenedi. Quwatlılıqlar tolıq jumıs baslaǵannan soń, jılına 125 million dollarlıq ónim eksport etilip, 80 million dollarlıq importtıń ornın basatuǵın ónim islep shıǵarıladı. Bul ónimlerge házirdiń ózinde ǴMDA, Evropa Awqamı, Latın Amerikası ellerinen usınıslar kelip túspekte.

Mámleketimiz basshısına usı joybarlar haqqında maǵlıwmat berildi. Atap ótiliwinshe, iske túsiriletuǵın jańa tarmaqlarǵa Rossiya, AQSh. Germaniya, Italiya, Avstriya sıyaqlı mámleketlerdegi jetekshi kompaniyalardıń zamanagóy texnologiyalıq úskeneleri ornatıladı. Bul quwatlılıqlar kárxana janında qurılıp atırǵan texnoparkte jaylastırıladı.

Prezidentimiz jańa ónimlerdiń ótimliligi, eksport geografiyası menen qızıqsındı. Óndiriske innovaciyalıq texnologiyalardı keńnen engiziw arqalı sırtqı bazarda Ózbekstan ónimleriniń abıroyın arttırıw boyınsha zárúr kórsetpeler hám usınıslar berdi.

«Sırdárya mega lyuks» qospa kárxanası aymaǵında wálayatta islep shıǵarılıp atırǵan sanaat ónimleriniń kórgizbesi hám sanaattı rawajlandırıw boyınsha joybarlardı tanıstırıw ótkerildi.

Wálayattıń geografiyalıq jaylasıwı aymaqtıń sanaat, logistika imkaniyatların keńeytiw, shet el investiciyaların tartıw, shet elli sherikler menen baylanıslardı bekkemlewde úlken qolaylıq jaratadı. Wálayatta shet el kompaniyalarınıń qatnasında 90 kárxana jumıs islemekte. Olar tárepinen zamanagóy logistika orayların shólkemlestiriw, Led lampochkaları, lift hám eskalatorlar, qurılıs ushın metall konstrukciyalar islep shıǵarıw, teri, miywe-ovosh ónimlerin qayta islew hám qadaqlaw, farmacevtika tarawlarında bir qatar joybarlar ámelge asırılmaqta.

2018-2019-jıllarda wálayatqa tartılatuǵın tikkeley shet el investiciyaları nátiyjesinde ximiya, awıl xojalıǵı, azıq-awqat, jeńil sanaat hám basqa da tarmaqlarda bir qatar perspektivalı joybarlar turmısqa engiziledi. Bul baǵdardaǵı 203 joybar ámelge asırılıwı nátiyjesinde 14,6 mıń jumıs ornı jaratıladı.

Mámleketimiz basshısı «Ideal asr» kárxanasınıń basım astında isleytuǵın úskenelerin hám arnawlı texnikaların kózden ótkerdi. Bul sıyımlılıqlar suyıltırılǵan gazdi saqlawǵa jáne tasıwǵa mólsherlengen bolıp, shetki aymaqlardaǵı xalıqtı tábiyǵıy gaz benen támiyinlewde úlken qolaylılıq jaratadı.

Prezidentimiz bul sıyımlılıqlardı kóp qabatlı jaylar, sawda orayların qurıw joybarlarına kirgiziw zárúrligin, ol úlken ekonomikalıq únemlilikti keltiretuǵının atap ótti.

Gúlistan qalasında jaylasqan «Modern lift systems» JShJ da eń zamanagóy hám energiyanı únemleytuǵın texnologiyalıq úskeneler menen támiyinlengen lift hám eskalator islep shıǵarıw rejelestirilmekte. Usı joybar, eń dáslep, wálayatlarda qurılatuǵın kóp qabatlı jaylardı lift penen támiyinlew imkaniyatın beredi. Jılına 500 dana lift hám 300 dana eskalator islep shıǵarıw quwatlılıǵına iye kárxana ónimleriniń bir bólegi ishki bazardıń talapların qanaatlandırsa, 35 procenti eksportqa jiberiledi.

«Yangi er» kishi sanaat zonası aymaǵında «Baxromjon Nur sawda» jeke menshik kárxanası 2010-jılı shólkemlestirilgen. Tiykarınan lak-boyaw hám keptirilgen sıbaw materialların islep shıǵarıwǵa qánigelestirilgen kárxanada jańa ónim túrlerin ózlestiriwge ayrıqsha itibar qaratılmaqta. Usı jıldan baslap kárxanada 30 túrdegi krossovkalar islep shıǵarıw jolǵa qoyıldı. Búgingi kúnde kárxanada 163 jumısshı miynet etpekte.

Usı waqıtqa shekem krossovkalar tiykarınan shet elden alıp kelinetuǵın edi. «Baxromjon Nur sawda» jeke menshik kárxanasınıń ónimleri import ornın qaplaw hám eksport etiw imkaniyatın beredi.

– Men eki jumıs ornın jaratqan isbilermendi iynimde kóteriwge tayarman, degen edim. Mine, usınday kárxanalardı shólkemlestirip, 100-200 jumısshı ornın jaratıp atırǵan watanlaslarımız elimizge kóp payda keltiredi, ishki bazarımızdı iyeleydi. Usı joybardı keńeytip, ónimge ketip atırǵan materiallardı tolıq ózimizde islep shıǵarıwǵa erisiw kerek. Bul ushın isbilermenge járdem beriw, zárúr qarjı menen támiyinlew tiyis, dedi Shavkat Mirziyoev.

Prezidentimiz «Grocus Uz compozite» káraxanasında jergilikli shiyki zat yaǵnıy shiyshe paxta, kvarc qumı hám efir mayınan islep shıǵarılıp atırǵan qubırlardıń abzallıǵına ayrıqsha itibar qarattı. Bul ónimler betonǵa qaraǵanda biraz shıdamlı, az qárejetli hám uzaq múddet paydalanıw múmkin.

– Bunday ónimler tek ǵana Sırdárya wálayatı ushın emes, al pútkil elimiz ushın oǵada paydalı, – dedi mámleketimiz basshısı. – Suwdıń ısırapgershiligin azaytıw, awıl xojalıǵında dáramattı arttırıwda bunday innovaciyalıq kózqaraslardıń áhmiyeti úlken. Bul ónimlerdi fermer hám diyqanlarǵa keńnen engiziw kerek.

Boyovut rayonında «Maker International Uzbekistan» kárxanası tárepinen maqpal gúl (barxatec) jetistiriw esabınan tábiyǵıy dári ekstraktın alıw jolǵa qoyıladı. Bul ushın 1000 gektar jer ajıratıw rejelestirilgen. Bul jerde 30 mıń tonna gúl jetistiriw, onnan 300 tonna ekstrakt alıw múmkin. Gúldiń shaqası sharwashılıq ushın azıqlıq boladı.

Joybar iske túsiriliwi nátiyjesinde jılına 10 million dollarlıq dári quralları islep shıǵarıladı, 200 adam turaqlı, 1000 nan aslam adam máwsimlik jumıs penen támiyinlenedi. Joybardıń abzallıǵı tábiyǵıy dári ekstraktınıń bazarı bar. Qıtaydan tısqarı AQSh, Ispaniya, Meksika hám Evropa mámleketlerine eksport etiw rejelestirilgen. Ol elimizge valyuta túsimin kóbeytiwge xızmet etedi.

Maqpal gúldiń bir gektarınan bes mıń dollarǵa shekem payda alıw múmkin. Bul ósimlikten alınǵan ekstrakt immun sistemasın bekkemleydi, qan basımın tómenletetuǵın qásiyetke iye. Bunnan tasqarı, viruslarǵa qarsı gúresiwsheń bolǵanı sebepli oǵada paydalı. Kárxana intakerleri yarım tayar ónim menen sheklenip qalmastan, keleshekte tayar dári quralların islep shıǵarıwdı maqset etken.

Prezidentimiz maqpal gúl ósimligi egiletuǵın jerlerdi 2 mıń gektarǵa keńeytiw, kelesi jıllarda basqa wálayatlardıń esabınan 5 mıń gektarǵa jetkeriw hám eksport kólemin kóbeytiw boyınsha tapsırmalar berdi.

Tanıstırıw waqtında mámleketimiz basshısına Sırdárya wálayatındaǵı«Peng Sheng» kompleksi quramındaǵı «AWP» qospa kárxanasında suw úskeneleri, jezden tayaqshalar, fitingler, úlken kólemdegi keramikalıq plitalar, esik qulıpların islep shıǵarıw sıyaqlı bir qatar jańa joybarlar kórsetildi.

Shavkat Mirziyoev kóbirek jańa jumıs orınların shólkemlestiriw, jergilikli shiyki zat tiykarında ónim islep shıǵarıwǵa kóbirek shet el investiciyaların tartıw boyınsha tapsırmalar berdi.

Usı kúni Sayxunobod rayonındaǵı 8-sanlı balalar muzıka hám kórkem óner mektebinde wálayat belsendileriniń qatnasıwında májilis bolıp ótti. Videoselektor túrinde bolıp ótken májiliste wálayattıń ekonomikasın rawajlandırıw. bilimlendiriw, medicina tarawlarındaǵı ózgerisler, xalıqtıń bántligin támiyinlew máseleleri dodalandı.

Usınıń menen Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Sırdárya wálayatına sapar etiwi juwmaqlandı.

ÓzA