Paytaxtımızdaǵı Xalıqaralıq birge islesiw orayında 14-mart kúni «Ózbekstan hám Evropa Awqamı arasındaǵı birge islesiw: keleshekke názer» temasında xalıqaralıq dógerek sáwbeti bolıp ótti.
Elimiz dúnyada tınıshlıqtı saqlaw arqalı turaqlı rawajlanıw jolında barlıq mámleketler, sonıń ishinde, Evropa Awqamı elleri menen teńdey sheriklik hám óz-ara isenim ruwxında birge islesip kelmekte. Búgingi jedellesken zaman bul baylanıslardı bunnan bılay da rawajlandırıwdı talap etpekte. Ol, bárinen burın, Evropa awqamı menen sawda-ekonomikalıq, investiciyalıq birge islesiwdi keńeytiwde, region elleriniń ekonomikasın rawajlandırıwda, bilimlendiriw, awıl xojalıǵı hám basqa da tarawlardaǵı baylanıslardı bekkemlewde kózge taslanbaqta. Sonıń menen birge, globallıq máseleler – ıqlım ózgeriwi, jaslar radikalizmi, terrorizmge qarsı gúresiw, qáwipsizlikti támiyinlew boyınsha Evropa Awqamı menen birge islesiwdi jolǵa qoyıw búgingi kúnniń talabı bolıp tabıladı.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Strategiyalıq hám regionlararalıq izertlewler institutı, Evropa Awqamı hám Fridrix Ebert atındaǵı qordıń (Germaniya) elimizdegi wákilxanası menen birgelikte Sırtqı isler ministrliginiń kómeginde shólkemlestirilgen xalıqaralıq ánjuman usı sıyaqlı máselelerdi dodalawǵa baǵıshlandı. Onda ministrlikler hám vedomstvolar, elimizde akkreditaciyadan ótken diplomatiyalıq korpus jáne xalıqaralıq shólkemlerdiń wákilleri, EA abıroylı talqılaw oraylarınıń basshıları, mámleketlik jáne jámiyetlik shólkemlerdiń wákilleri, ǵalaba xabar qurallarınıń xızmetleri qatnastı.
Strategiyalıq hám regionlararalıq izertlewler institutınıń direktorı V.Norov, Oliy Majlis Senatı baslıǵınıń birinshi orınbasarı S.Safoev, sırtqı isler ministriniń orınbasarı A.Abduvohidov, Evropa Awqamınıń Oraylıq Aziya boyınsha arnawlı wákili P.Burian hám basqalar Ózbekstan izbe-iz tınıshlıqtı súyiw siyasatın júrgizip kiyatırǵanı, Prezident Shavkat Mirziyoevtiń háreketi nátiyjesinde qońsılas eller menen jaqınnan birge islesiwge ayrıqsha áhmiyet berilip atırǵanı atap ótildi. Bul, óz gezeginde, regionda tınıshlıqtı saqlaw, Oraylıq Aziya mámleketleri arasındaǵı integraciya procesin jedellestiriwge xızmet etip atırǵanı atap ótildi. Onda Háreketler strategiyası sheńberinde qáwipsizlik, turaqlılıq hám jaqın qońsıshılıq ortalıǵın bekkemlew, mámleketlik shegaralardı delimitaciyalaw hám demarkaciyalaw sıyaqlı áhmiyetli wazıypalardıń izbe-izlik penen alıp barılıp atırǵanı úlken áhmiyetke iye.
Evropa Awqamı Ózbekstannıń tiykarǵı sheriklerinen biri. Mámleketimiz EA menen óz-ara paydalı baylanıslardı hár tárepleme bunnan bılay da bekkemlewdiń qatań tárepdarı bolıp esaplanadı. Evropa Awqamınıń sheriklikti ámeliy mazmun menen bayıtıwǵa umtılıwı «Áyyemgi materik» elimizge hám regionǵa ayrıqsha itibar qaratıp atırǵanınan dárek beredi.
Bul dógerek sáwbeti Evropa Awqamınıń Oraylıq Aziya mámleketleri menen birge islesiwdiń 2019-jılı qabıl etiletuǵın jańa Strategiyasın islep shıǵıw sheńberinde birge islesiwdi rawajlandırıw perspetivaların hám áhmiyetli baǵdarların dodalawǵa qaratılǵanı menen ayrıqsha áhmiyetke iye boldı.
Ushırasıwda xalıqaralıq hám regionallıq, atap aytqanda, Oraylıq Aziyada siyasiy isenimdi bekkemlew, turaqlı rawajlanıwdı támiyinlew máseleleri dodalandı.
Xalıqaralıq forum qatnasıwshıları elimizde ámelge asırılıp atırǵan sociallıq-ekonomikalıq, puqaralıq jámiyetine tiykarlanǵan huqıqıy demokratiyalıq mámleket qurıw jolında alıp barılıp atırǵan reformalar, sonıń ishinde, insan huqıqları menen máplerin qorǵaw baǵdarındaǵı jumıslar menen tanıstırıldı.
– Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi hám Evropa parlamenti arasındaǵı baylanıslar elimiz benen Evropa jámiyetshiligi arasında qol qoyılǵan Sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı kelisim tiykarında jolǵa qoyılǵan, – deydi Oliy Majlis Nızamshılıq palatası Spikeriniń orınbasarı B.Alixanov. – «Ózbekstan – Evropa Awqamı» parlamentlik birge islesiw komiteti Oliy Majlis jáne Evroparlamenttiń birge islesiwin hám ulıwma, Ózbekstan – Evropa qatnasıqların jedellestiriwde áhmiyetli mexanizmge aylanǵan. Búgingi ilaj parlamentleraralıq birge islesiwdi bekkemlew hám perspektivalı joybarlardı birgelikte júzege shıǵarıw sıyaqlı máseleler boyınsha hár tárepleme pikir alısıw imkaniyatın berdi.
Ilajda, sonday-aq, Sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı jańalanǵan kelisimdi islep shıǵıwǵa qaratılǵan jumıslardı birgelikte alıp barıw zárúrligi atap ótildi.
Evropa Awqamınıń 2019-jıldıń aqırına shekem óz-ara máplerdi, ulıwma kózqaraslardı hám qádriyatlardı esapqa alǵan halda jańa Strategiyanı islep shıǵıw baslaması qollap-quwatlandı.
– Biz Ózbekstannıń mámleketlik hám jámiyetlik basqarıwdı reformalaw, ekonomikanı liberallastırw maqsetinde xalıqaralıq shólkemler, sonıń ishinde Evropa Awqamı menen birge islesiwdi rawajlandırıw baǵdarındaǵı háreketlerin joqarı bahalaymız, – deydi Fridrix Ebert atındaǵı qordıń Oraylıq Aziya boyınsha regionallıq direktorı X.Kifer. – Bul sıyaqlı ushırasıwlar óz-ara birge islesiwdi hám sóylesiwdi region dárejesinde bekkemlew imkaniyatın beredi.
Dógerek sáwbeti dawamında qatnasıwshılar regionallıq birge islesiwdi, qáwipsizlikti bekkemlew, bul máselelerge Ózbekstan basshılarınıń kózqarasları hám baslamaları boyınsha dodalawlar alıp bardı.
Sessiyalar sheńberindegi dodalawlarda Ózbekstanda ámelge asırılıp atırǵan reformalardı qollap-quwatlaw, ekologiya, insan huqıqları, Oraylıq Aziyada regionallıq birge islesiw sıyaqlı temalarda bayanatlar tıńlandı. Ekspertler tárepinen Oraylıq Aziya mámleketlerine qáwip tuwdırıp atırǵan qáwip-qáterlerdi saplastırıw boyınsha nátiyjeli sheshimler tabıw boyınsha pikir-usınıslar bildirildi.
Ushırasıwdıń juwmaǵı boyınsha Ózbekstan hám Evropa Awqamınıń abıroylı strukturaları arasında óz-ara paydalı sheriklikti rawajlandırıwǵa hám bekkemlewge qaratılǵan usınıslar islep shıǵıldı.
Uluǵbek ShONAZAROV,
ÓzAnıń xabarshısı