Қорақалпоғистон Республикаси Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги бошқармаси ҳамда унинг шаҳар ва туман бўлимлари томонидан ҳамкор муассаса ва ташкилотлар билан биргаликда ҳозирги вақтда республикамизда қўй-эчкиларнинг жунини қирқиш пайтида хавфсизлик қоидаларига риоя қилиш, Қрим-Конго геморрагик иситма касаллиги пайдо бўлишининг олдини олиш ва унинг профилактикаси бўйича бир қатор тадбирлар амалга оширилмоқда.

Қрим-Конго геморрагик иситмаси (ҚКГИ) касаллиги нима?

Қрим-Конго геморрагик иситмаси (ҚКГИ) – ўта хавфли юқумли касаллик бўлиб, табиий шароитда чорва молларида учрайдиган иксод каналарининг чақиши натижасида одамга юқади.

Кана қони одамнинг жароҳатланган тери ва шиллиқ қаватларига текканда, шунингдек, кана қўл билан эзиб ўлдирилганда, қўй ва эчкиларнинг жунини қирқиш пайтида каналарни кесганда ҳамда геморрагик иситма касаллигига чалинган беморни парваришлаш ва тиббий ёрдам кўрсатиш пайтида ўзини ҳимоя қилиш чоралари кўрилмаслиги оқибатида касаллик вируси қон орқали одамга юқиши мумкин.

Геморрагик иситма касаллигининг яширин даври 2-6 кун давом этади. Ушбу даврда касалликнинг клиник белгилари кузатилмайди.

Касаллик ўткир бошланиб, тана ҳарорати кўтарилади (39-40⁰С даражагача), совқотиб қалтирайди, боши, мушаклари, бўғимлари оғрийди. Ҳолсизлик, юз, бўйин, кўкрак териси қизариши кузатилади. Беморнинг иштаҳаси пасайиши, қусиши, ичи кетиши мумкин. Тананинг укол қилинган жойларида кўкариш, қонталаш, тошиб кетиш, сўнгра бурундан, тишнинг тубидан (милкдан), ошқозон-ичаклардан, ўпкадан, бачадондан қон кетиши мумкин. Касалликнинг геморрагик белгилари билан кечадиган тури оғир бўлади ва айрим беморларда аъзолардан қон кетиши натижасида ўлим ҳолатлари юз бериши мумкин.

Бемор қанча эрта аниқланиб, шифохонага ётқизилса, даволаш шунча яхши натижа беради ва касаллик тарқалишининг олди олинади.

Қрим-Конго геморрагик иситма касаллигига чалинган беморларни даволашда, ушбу касаллик билан илгари касалланиб тузалган фуқароларнинг қон плазмасини қўллаш самарали усул ҳисобланади.

Геморрагик иситма касаллигининг олдини олиш учун нималарни билиш зарур?

• бозорлардан, яйловлардан, қорамол, қўй-эчкиларни канага қарши дориланмай туриб уйга олиб келмаслик;
• молларда кана аниқланганда дарҳол ветеринария ходимларига мурожаат қилиб, уларнинг тавсияси асосида каналарга қарши дори бериш;
• каналарни қўл, тош, искана, болға билан эзиб, қайчи билан кесиб ўлдирмаслик;
• қўй-эчкиларнинг жунини қирқиш пайтида ҳимоя кийимлари билан ишлаш;
• каналар аниқланган жойларда молларни боқмаслик, у билан боғлиқ ишларга ҳомиладор аёллар ва болаларни жалб қилмаслик;
• қирқиш пайтида шахсий гигиена қоидаларига қатъий риоя қилиш;
• табиат қўйнига (чўл зоналарига) дам олишга чиққанда кана чақишидан сақланиш, уйга келгандан сўнг танани ва кийимларни текшириб, кана йўқлигига ишонч ҳосил қилиш зарур.

  

Унутманг! Агар сизни ёки оила аъзоларингизни кана чақса ёки қўлларингиз кана қони билан ифлосланса, зудлик билан яқин атрофдаги даволаш-профилактика муассасасига мурожаат қилинг!

Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги бошқармаси

Қорақалпоғистон ахборот агентлиги