Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг мажлисида кредиторларнинг гаров билан таъминланган талабларини қаноатлантириш тизимини янада такомиллаштиришга қаратилган қонун лойиҳаси иккинчи ўқишда моддама-модда кўриб чиқилди.
Таъкидланганидек, амалиётда қарздор томонидан кредит (ипотека) шартномаси бўйича мажбуриятлар ўз вақтида ёки лозим даражада бажарилмаганда кредиторнинг (банкнинг) гаров билан таъминланган талабларини суддан ташқари тартибда гаров мулкига қаратиш, гаровга олувчининг гаров предметига бўлган ҳуқуқлари устуворлигини таъминлашда бир қатор муаммолар мавжуд.
Хусусан, мол-мулкни гаровга олишда бошқа шахс розилиги ёки органнинг рухсати олинган бўлса, гаровга олувчининг мазкур мол-мулк гарови билан таъминланган талаблари фақат суд тартибида қаноатлантирилиши белгиланган. Шу билан бирга, ипотекага олувчи талабларини ипотека ҳисобидан суддан ташқари тартибда қаноатлантириш тугаллангандан сўнг қарздор мажбуриятининг қопланмаган қисмини қарздорнинг бошқа мол-мулки ҳисобидан сўндириш ҳуқуқининг йўқлиги қарздорликларни суддан ташқари тартибда ундириш амалиётининг ривожланишига тўсқинлик қилиб келмоқда.
Ушбу қонун лойиҳаси билан мажбуриятлар бажарилишининг таъминоти сифатида тақдим этилган мол-мулкка нисбатан кредиторлар ҳуқуқларининг устуворлигини таъминлаш, гаровга қўйилган мол-мулкни аукцион орқали сотиш тартибини такомиллаштириш ҳамда мустақил баҳоловчи ташкилотни жалб қилган ҳолда мол-мулкнинг бошланғич сотув нархини бозор қийматидан келиб чиқиб белгилаш, шунингдек, гаров билан таъминланган мажбуриятларни суддан ташқари тартибда ундириш амалиётини такомиллаштиришга эътибор қаратилмоқда.
Мол-мулкни гаровга олишда бошқа шахс розилиги ёки органнинг рухсати олинган бўлса, гаровга олувчининг мазкур мол-мулк гарови билан таъминланган талабларини судгача қаноатлантириш тартиби белгиланмоқда.
Ушбу қонун лойиҳасининг қабул қилиниши кредиторларнинг гаров мулкига нисбатан ҳуқуқлари устуворлигини таъминлаш, гаров нарсасини суддан ташқари тартибда реализация қилиш тизимини такомиллаштириш, мажбуриятни гаровдаги мол-мулк ҳисобидан ундириш жараёнларини соддалаштириш ҳамда кредит ташкилотларининг кредит портфелидаги муаммоли активлар улушининг камайишига хизмат қилади.
М.Комилова,
ЎзА