Ózbekstan Respublikası hám Birlesken Milletler Shólkemi arasındaǵı birge islesiw keyingi jıllarda mazmunı jaǵınan jańa basqıshqa kóterildi. Mámleketimiz globallıq hám regionallıq turaqlılıq, insan huqıqları, turaqlı rawajlanıw, sociallıq qorǵaw hám ekologiyalıq qáwipsizlik tarawlarında BMSh menen tıǵız birge islesiwdi izbe-iz rawajlandırıp kelmekte. Qatnasıqlar xalıqaralıq huqıq normaları, óz-ara húrmet hám ashıq-aydın sóylesiw principlerine tiykarlanıp, milliy reformalardı qollap-quwatlaw hám globallıq maqsetlerge erisiwge xızmet etpekte.

Bizge belgili, usı jıldıń 28-oktyabr kúni paytaxtımızdaǵı Jáhán ekonomikası hám diplomatiya universitetinde Ózbekstan hám BMSh arasında 2026-2030-jıllarǵa mólsherlengen jańa Sheńberlik baǵdarlamaǵa rásmiy túrde qol qoyıldı. Ilaj BMSh shólkemlestirilgeniniń 80 jıllıǵı múnásibeti menen ótkerilip, onda mámleketlik uyımlar hám xalıqaralıq shólkemlerdiń joqarı dárejedegi wákilleri qatnastı. Jańa baǵdarlama BMSh sistemasına kiriwshi 25 agentlik hám qordıń jumısın birlestirip, 2026-2030-jıllarda Ózbekstannıń milliy rawajlanıw maqsetlerin qollap-quwatlawǵa xızmet etedi. Ásirese, onda “Jol kartası” mámleket rawajlanıwınıń eń áhmiyetli baǵdarların qamtıp aladı. Bul hújjette belgilengen altı tiykarǵı baǵdar insan mápleri, jámiyet turaqlılıǵı hám mámleketlik basqarıw nátiyjeliligin arttırıwǵa qaratılǵanı menen áhmiyetli.
Effektiv basqarıw hám ádillik sisteması
Bul baǵdar mámleketlik basqarıwdı jáne de ashıq-aydın hám esap beriwshi etiwdi názerde tutadı. Onda puqaralardıń qarar qabıl etiw processlerindegi qatnası, mámleketlik xızmetlerdiń sapası hám sud-huqıq sistemasınıń nátiyjeliligin arttırıwǵa ayrıqsha itibar qaratıladı. Birge islesiw sheńberinde nızam ústinligin támiyinlew, insan huqıqların qorǵaw, korrupciyaǵa qarsı gúresiw mexanizmlerin jetilistiriwge qaratılǵan reformalar qollap-quwatlanadı. Bul bolsa puqaralardıń mámleketke bolǵan isenimin jáne de bekkemlewge xızmet etedi.
Miynet hám sociallıq qorǵaw
Bul tiykarǵı baǵdar xalıqtıń múnásip miynet penen bántligin támiyinlew, kámbaǵallıqtı qısqartıw hám sociallıq qorǵaw sistemasın kúsheytiwdi óz ishine aladı. Ásirese, jaslar, hayal-qızlar, mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám ázzi sociallıq toparlar ushın turaqlı jumıs orınların jaratıwǵa itibar qaratıladı. Sociallıq napaqalar hám járdem sistemasın mánzilli etiw, miynet bazarına say kásiplik tayarlaw baǵdarlamaların da usı baǵdardıń áhmiyetli wazıypalarınan bolıp esaplanadı.
Densawlıqtı saqlaw hám abadanlıq
Densawlıqtı saqlaw tarawında birge islesiw xalıqtıń salamatlıǵın jaqsılaw, medicinalıq xızmetlerdiń sapasın hám qamtıp alıwın keńeytiwge qaratılǵan. Onda baslanǵısh medicinalıq járdemdi kúsheytiw, analar hám balalar salamatlıǵın qorǵaw, juqpalı hám sozılmalı keselliklerdiń aldın alıw tiykarǵı wazıypa sıpatında belgilengen. Sonday-aq, salamat turmıs tárizin úgit-násiyatlaw arqalı jámiyettiń abadanlıǵın arttırıw názerde tutılǵan.
Inklyuziv hám teń bilimlendiriw
Bul baǵdar hár bir puqaranıń sapalı bilim alıw huqıqın támiyinlewge xızmet etedi. Mektepke shekemgi bilimlendiriwden baslap joqarı bilimlendiriwge shekemgi barlıq basqıshlarda bilimlendiriwdiń sapasın arttırıw, sanlı hám zamanagóy kónlikpelerdi rawajlandırıw áhmiyetli wazıypalar qatarına kiredi. Sonıń menen birge, awıllıq aymaqlarda bilimlendiriw imkaniyatların keńeytiw, qızlar hám imkaniyatı sheklengen shaxslar ushın teń sharayat jaratıw da tiykarǵı maqsetlerden biri bolıp esaplanadı.
Klimat háreketi hám qorshaǵan ortalıq turaqlılıǵı
Klimat ózgeriwi sharayatında bul baǵdar ekologiyalıq qáwipsizlikti támiyinlewde ayrıqsha áhmiyetke iye. Baǵdarlama sheńberinde tábiyǵıy resurslardan aqılǵa uǵras paydalanıw, hawa hám suw pataslanıwın azaytıw, qayta tikleniwshi energiya dereklerin rawajlandırıw ilajları názerde tutılǵan. Sonday-aq, klimat ózgeriwiniń unamsız aqıbetlerine beyimlesiw hám xalıqtıń ekologiyalıq sanasın arttırıwǵa qaratılǵan baslamalar qollap-quwatlanadı.
Aralboyı regionınıń kompleksli rawajlanıwı
Aralboyı máselesi baǵdarlamanıń eń áhmiyetli hám ayrıqsha baǵdarlarınan biri bolıp esaplanadı. Bul aymaqta ekologiyalıq apatshılıqtıń aqıbetlerin jumsartıw menen birge, xalıqtıń jasaw sharayatın jaqsılawǵa qaratılǵan kompleksli ilajlar ámelge asırıladı. Suw támiynatın jaqsılaw, jańa jumıs orınların jaratıw, densawlıqtı saqlaw hám bilimlendiriw xızmetlerin rawajlandırıw arqalı regiondı turaqlı sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıw jolına alıp shıǵıw maqset etilgen.
Bul baǵdarlar Ózbekstannıń “Turaqlı rawajlanıw maqsetleri – 2030” milliy strategiyası menen tereń baylanısqan bolıp, mámlekettiń uzaq múddetli rawajlanıw rejeleri menen úylestiriledi. Bul baǵdarlama mámleket, jámiyetshilik, puqaralıq jámiyeti hám xalıqaralıq sheriklerdiń únles jumısın támiyinleydi.
BMShtıń Ózbekstandaǵı turaqlı koordinatorı Sabine Maldiń atap ótiwinshe, baǵdarlama insandı rawajlanıw orayına qoyadı. Yaǵnıy, mámlekettegi hár bir xalıqtıń jámiyette belsene qatnasıwın támiyinlew hám bul processlerde ázzi hám sociallıq qorǵawǵa mútáj toparlardı monitoring etiwge ayrıqsha itibar qaratıladı.
Sonıń menen birge, baǵdarlama kámbaǵallıqtı qısqartıw hám teń imkaniyatlar jaratıwǵa da qaratılǵan bolıp, bul sociallıq ádillikti kúsheytiw hám barlıq puqaralar ushın haqıyqıy imkaniyatlar jaratıw ushın áhmiyetli basqısh sıpatında bahalanbaqta.
Ózbekstanda 2030-jılǵa shekem ámelge asırılıwı rejelestirilgen turaqlı rawajlanıw maqsetleri milliy dárejede 16 maqset hám 125 wazıypa menen belgilengen. Bul wazıypalar densawlıqtı saqlaw, bilimlendiriw, sociallıq abadanlıq, infrastruktura hám ekonomikalıq ósiwdi óz ishine aladı.
BMShtıń jańa baǵdarlaması tek ǵana ulıwma globallıq strategiya menen únles emes, al jergilikli sharayat hám xalıqtıń talaplarına anıq juwap beretuǵın baǵdarlar menen bayıtılǵanın ayrıqsha atap ótiw kerek. Bul birge islesiw mexanizmi mámlekettiń ruwxıy hám sociallıq jaqtan turaqlı rawajlanıwına xızmet etedi. Bul baǵdarlamanıń qabıl etiliwi BMSh penen Ózbekstan arasındaǵı izbe-iz hám nátiyjeli birge islesiwdiń dawamlılıǵın kórsetedi.

Dilshod HAKIMOV,
ÓzAnıń xabarshısı