Korrupciya – rawajlanıwǵa tosıq: juwapkerler qatnasıwında ámeliy sáwbet

Sawda-sanaat palatası Qaraqalpaqstan Respublikası basqarmasında korrupciyaǵa qarsı gúresiw aylıǵı sheńberinde ministrlikler menen uyımlar xızmetkerleriniń qatnasıwında “Ashıq esikler kúni” ótkerildi.
Ilajda Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń Korrupciyaǵa qarsı ishki qadaǵalaw bóliminiń baslıǵı B.Matmuratov, sonday-aq, tarawǵa baylanıslı qánigeler, ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri qatnastı.
Ilajdıń tiykarǵı maqseti – mámleketlik uyımlar jumısınıń ashıq-aydınlıǵın, olardıń jámiyetshilik hám puqaralar aldında esap beriwin támiyinlew, xızmetkerlerge korrupciyaǵa qarsı gúresiwde mawasasız poziciyada bolıw, hadallıqtı kásiplik jumıstıń tiykarǵı ólshemi sıpatında kóriw zárúrligi, korrupciyaǵa qarsı gúresiwdiń zamanagóy mexanizmlerin ámeliyatqa engiziwden ibarat. “Ashıq esikler kúni” xızmetkerler arasında korrupciyaǵa mawasasız qatnastı kúsheytiw, hadallıq ortalıǵın bekkemlew hám profilaktikalıq ilajlardı jáne de nátiyjeli shólkemlestiriwge xızmet etedi.
Ilaj dawamında qatnasıwshılarǵa korrupciyaǵa qarsı gúresiw boyınsha belgilengen tiykarǵı baǵdarlar, mámleketlik uyımlarda hadallıq standartların engiziw, ishki qadaǵalaw mexanizmlerin jetilistiriw hám ashıq maǵlıwmatlar menen islesiw processleri boyınsha taraw qánigeleri tárepinen tolıq maǵlıwmatlar berildi.
Atap ótilgenindey, Ózbekstan Respublikasınıń 2017-jıl 3-yanvardaǵı «Korrupciyaǵa qarsı gúresiw haqqında»ǵı Nızamında tiykarǵı túsinikler berilgen bolıp, onda korrupciya – shaxstıń óz lawazım yamasa xızmet dárejesinen jeke mápleri yamasa basqa shaxslardıń mápleri jolında materiallıq yamasa materiallıq emes payda alıw maqsetinde nızamǵa qayshı túrde paydalanıwı, sonday-aq bunday paydanı nızamǵa qayshı túrde usınıwı, dep kórsetilgen. Korrupciyaǵa baylanıslı huqıqbuzarlıq – korrupciya belgileri bolǵan, islengeni ushın nızamshılıqta juwapkershilik názerde tutılǵan qılmıs, al mápler soqlıǵısıwı – shaxstıń jeke (tikkeley yamasa tikkeley emes) mápdarlıǵı onıń óz lawazımlıq yamasa xızmet minnetlemelerin tiyisli dárejede orınlawına tásir kórsetip atırǵan yamasa tásir kórsetiwi múmkin bolǵan hám jeke mápdarlıq penen puqaralardıń, shólkemlerdiń, jámiyettiń yamasa mámlekettiń huqıqları, nızamlı mápleri arasında qarama-qarsılıq júzege kelip atırǵan (bar mápdarlıq soqlıǵısıwı) yamasa júzege keliwi múmkin bolǵan (múmkin bolǵan mápdarlıq soqlıǵısıwı) jaǵday, dep táriyiplengen.
Ózbekstan Respublikasınıń 2024-jıl 5-iyundegi «Mápler soqlıǵısıwı haqqında»ǵı Nızamı Nızamshılıq palatası tárepinen 2022-jıl 25-oktyabrde qabıl etilgen, Senat tárepinen 2023-jıl 1-iyunda maqullanǵan. Usı Nızamnıń maqseti mápler soqlıǵısıwı menen baylanıslı qatnasıqlardı tártipke salıwdan ibarat.
Usı Nızamnıń ámel etiwi mámleketlik uyımlarǵa hám jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımlarına, mámleketlik mákemelerge, mámleketlik unitar kárxanalarǵa, mámleketlik maqsetli qorlarǵa, sonday-aq, ustav fondında (ustav kapitalında) mámlekettiń úlesi 50 procent muǵdarında hám onnan artıq bolǵan akcionerlik jámiyetlerine qollanıladı.
Ushırasıwda Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2025-jıl 21-apreldegi «Korrupciyaǵa qarsı gúresiw sistemasın jáne de jetilistiriw boyinsha belgilengen tiykarǵı wazıypalardıń orınlanıwın nátiyjeli shólkemlestiriwge baylanıslı ilajlar haqqında»ǵı pármanı hám basqa da korrupciyanıń aldın alıwǵa baylanıslı qabıl etilgen nızam hújjetleri tuwralı da maǵlıwmatlar berildi.
Atap ótilgenindey, usı párman menen Korrupciyaǵa qarsı gúresiw boyınsha Milliy keńestiń 2025-jıl 5-martta ótkerilgen keńeytilgen májilisinde belgilengen tapsırmalardıń orınlanıwın támiyinlew boyınsha islep shıǵılatuǵın normativlik-huqıqıy hújjetlerdiń dizimi hám ámeliy ilajlar baǵdarlaması tastıyıqlanǵan. Ministrlikler hám uyımlardıń basshılarına usı párman hám oǵan qosımshalarda belgilengen wazıypalardıń sapalı, óz waqtında hám sózsiz orınlanıwı boyınsha jeke juwapkershilikler júklendi.
Ilaj dawamında qatnasıwshılar ózlerin qızıqtırǵan sorawlarına juwapkerler tárepinen juwaplar aldı.
Á.Jiyemuratov,
Qaraqalpaqstan xabar agentligi.