Keńpeyillik – tınıshlıq, rawajlanıw, abadanlıq tiykarı

42

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında Oraylıq Aziya mámleketleri basshılarınıń jetinshi Másláhát ushırasıwı bolıp ótip atırǵan usı kúnlerde Watanımız tınıshlıq, rawajlanıw, awızbirshilik ázelden bekkem ornaǵan teberik diyar ekeni jáne bir márte kórsetilmekte. Bul tárepler paytaxtımızda shólkemlestirilgen “Ózbekstan – keńpeyil diyar” temasındaǵı xalıqaralıq ilimiy-ámeliy konferenciyada da ayrıqsha atap ótildi.

Elimizde ótkerilip atırǵan “Keńpeyillik hápteligi” sheńberinde shólkemlestirilgen bul konferenciya jumısında túrli diniy konfessiyalar, milliy mádeniy oraylar, diplomatiyalıq korpuslar, xalıqaralıq shólkemlerdiń wákilleri, ilimpazlar, izertlewshiler, student-jaslar qatnastı.
Din isleri boyınsha komitet baslıǵı Sodiq Toshboev, Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy orayınıń direktorı Akmal Saidov, Ózbekstan musılmanları mákemesiniń baslıǵı Shayx Nuriddin Xoliqnazar, Ózbekstan Respublikası Prezidenti keńesgóyiniń orınbasarı, Ózbekstan Xalıqaralıq islamtanıw akademiyasınıń rektorı Muzaffar Komilov hám basqalar Ózbekstanda milletleraralıq hám diniy konfessiyalararalıq tatıwlıq, awızbirshilikti támiyinlew boyınsha úlgili tájiriybe toplanǵanın atap ótti.
– Búgin Ózbekstan óz rawajlanıwınıń jańa basqıshına shıqtı, – dedi Din isleri boyınsha komitet baslıǵı Sodiq Toshboev. – Bul jedel rawajlanıw abadanlıq, milletler hám diniy konfessiyalar arasındaǵı tatıwlıq hám awızbirshilik, doslıq sıyaqlı principlerge súyenedi. Bul baǵdarda Ózbekstan toplaǵan unamlı tájiriybeni xalıqaralıq kólemde ǵalaba en jaydırıw kútilgen unamlı nátiyjeni beretuǵını anıq.
– Xalıqaralıq keńpeyillik kúni bunnan otız jıl burın shólkemlestirilgen, – dedi Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikası milliy orayınıń direktorı, akademik Akmal Saidov. – Keńpeyillik xalqımızdıń tariyxıy, ruwxıy, diniy qádiriyatların ózinde jámleydi. Sebebi bul úlkede basqa millet hám din wákillerine bárqulla keńpeyillik penen múnásibette bolıp kelingen. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoevtiń baslaması menen mámleketimizde bolıp atırǵan jedel jańalanıw processlerinde keńpeyilliktiń huqıqıy tiykarların bekkemlew hám jetilistiriw baǵdarında úlken qádemler taslandı. Ózbekstanda keńpeyilliktiń huqıqıy tiykarları jaratıldı. Keńpeyillikke baylanıslı belgili bir sistema, bilimlendiriw sisteması jaratıldı. Jáne bir áhmiyetli tárepi, Ózbekstannıń keńpeyillik baǵdarında toplaǵan unamlı tájiriybesin ǵalaba en jaydırıw áhmiyetli.
– Haqıyqatında da, bul háptelik arqalı Ózbekstannıń túrli millet hám diniy konfessiya wákilleri ushın jaratılǵan imkaniyatları jáne bir márte kózge taslanbaqta, – dedi Ózbekstandaǵı Rim-katolik orayınıń basshısı Eji Maculevich. – Hár qıylı din wákillerin birden-bir aǵartıwshılıq maydanǵa jámlegen bul konferenciya keńpeyillik tarawındaǵı Ózbekstan tájiriybesin tolıq talqılap atırǵanı dıqqatqa ılayıq.
Ánjuman keńpeyillik, tatıwlıq hám awızbirshilik baǵdarındaǵı jumıslardı keńnen úgit-násiyatlawǵa qaratılǵanı menen áhmiyetli boldı. Sonday-aq, ánjuman dawamında perspektivadaǵı wazıypalar tallandı, taraw qánigeleri, xalıqaralıq hám jergilikli ekspertlerdiń pikir-usınısları tıńlandı. Bul baǵdardaǵı jumıstıń nátiyjeliligi hám onı bunnan bılay da rawajlandırıw jolları dodalandı.
Konferenciya óz jumısın bir neshe sekciyalarda dawam ettirdi. Hár bir sektorda diniy keńpeyillik, sociallıq turaqlılıq, bilimlendiriw hám ruwxıy-aǵartıwshılıq processlerge baylanıslı áhmiyetli temalar hár tárepleme dodalandı.
“Dinler aralıq qarım-qatnas hám keńpeyillikti támiyinlewde Jańa Ózbekstan hám dúnya tájiriybesi” sektorında qánigeler Jańa Ózbekstanda alıp barılıp atırǵan diniy-aǵartıwshılıq tarawındaǵı reformalar hám olardıń xalıqaralıq maydandaǵı áhmiyeti boyınsha pikir alıstı.
“Konfessiyalar hám mádeniyatlararalıq qarım-qatnastı bekkemlewdegi birge islesiw” bóliminde tiykarınan diniy konfessiyalar arasında óz-ara húrmet hám isenimdi bekkemlewdiń nátiyjeli mexanizmleri, milliy mádeniy oraylardıń tatıwlıq hám turaqlılıqtı bekkemlewdegi roli, mádeniyatlararalıq qarım-qatnastıń civilizaciyalar arasındaǵı jaqınlasıwda tutqan ornı, jámiyetlik hám mámleketlik emes shólkemler menen birge islesiwdi kúsheytiw máseleleri kórip shıǵıldı.
“Bilimlendiriw hám aǵartıwshılıq – dinleraralıq tatıwlıq hám turaqlılıqtı támiyinlewdiń tiykarı” bóliminde jaslardıń sanasında ideologiyalıq immunitetti qáliplestiriwdiń bilimlendiriw tiykarları, ekstremizm hám radikalizmge qarsı gúresiwde aǵartıwshılıqtıń ornı, joqarı hám orta bilimlendiriw mákemeleri arasındaǵı ilimiy-aǵartıwshılıq birge islesiwdi keńeytiw máseleleri dodalandı.
Qánigeler bilimlendiriwdiń turaqlı rawajlanıw hám jámiyette tatıwlıqtı bekkemlewdegi sheshiwshi ornı haqqında pikir júrgizdi.
Haqıyqatında da, búgingi qıyın globallıq jaǵdayda keńpeyillik hám milletleraralıq tatıwlıqtı támiyinlew tek ǵana milliy emes, al xalıqaralıq kólemde de áhmiyetli wazıypa.
Konferenciyada Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń keńesgóyi Ruslan Davletov shıǵıp sóyledi.

Nazokat Usmonova, ÓzAnıń xabarshısı