Huqıqıy múnásibet

Búgingi kúnde kiberjınayatshılıq dúnyadaǵı eń awır qáwiplerden biri bolıp qalmaqta. Elimizde dizimge alınǵan jınayatlardıń 42 procenti áyne kiberjınayatqa baylanıslı ekeni ashınarlı, álbette. Bul jaǵday bolsa usı túrdegi jınayatlarǵa qarsı gúresiw boyınsha kadrlar tayarlawdı keńeytiw hám infrastrukturanı rawajlandırıwdı talap etedi.
Kiberjınayatshılıqtıń aldın alıw boyınsha alıp barılıp atırǵan reformalar haqqında Tashkent mámleketlik yuridikalıq universitetiniń oqıtıwshısı Sabohat Abdullaeva tómendegilerdi málim etti.
– Ózbekstanda kiberjınayat, sonıń ishinde, málimleme texnologiyaları arqalı júz beretuǵın jınayatlarǵa qarsı gúresiw jumısın kúsheytiw maqsetinde áhmiyetli qarar qabıl etildi.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoevtiń usı jıl 30-apreldegi “Málimleme texnologiyaları járdeminde júz beriletuǵın jınayatlarǵa qarsı gúresiw jumısın bunnan bılay da kúsheytiwge qaratılǵan ilajlar haqqında”ǵı qararı bul baǵdardaǵı jumıslardıń nátiyjeliligin arttırıwdı názerde tutadı.
Qararǵa muwapıq, Ishki isler ministrligi kiberjınayatlarǵa qarsı gúresiw tarawında juwapker hám wákillikli uyım etip belgilendi. Sonıń menen birge, mámleketlik uyımlar, bankler, tólem sisteması operatorları hám tólem shólkemlerine kiberqáwipsizlikti támiyinlew jáne xalıq arasında kibermádeniyattı arttırıw boyınsha anıq minnetlemeler júklendi.
Qararda tómendegi tiykarǵı wazıypalar belgilendi. Sonıń ishinde, kiberjınayatlardıń aldın alıw boyınsha birden-bir ámeliy sistemanı jolǵa qoyıw, “Málimleme texnologiyalarınan paydalanıp júz berip atırǵan jınayatlarǵa qarsı gúresiw haqqında”ǵı nızam joybarın islep shıǵıw, málimleme qáwipsizligi talaplarına ámel etpegeni ushın juwapkershilikti kúsheytiw jáne bankler hám tólem shólkemlerindegi kiberqorǵaw sistemaların integraciyalaw hám antifrod sistemasın engiziw sıyaqlılar kiredi.
Sonday-aq, qararǵa bola, hár aydıń juwmaǵında kiberqáwipsizlikte ázziliklerge jol qoyǵan bankler hám tólem shólkemleriniń dizimi jámiyetshilikke járiyalanadı. Bul sistema arqalı puqaralar óz qarjılarınıń qáwipsizligin bahalaw imkaniyatına iye boladı.
Qarardaǵı jáne bir áhmiyetli tárepi sonda, “Kibermádeniyattı rawajlandırıw aylıǵı”n engiziw, yaǵnıy hár jılı noyabr ayında mámleket kóleminde xalıq arasında málimleme qáwipsizligi mádeniyatın arttırıwǵa qaratılǵan úgit-násiyatlaw baǵdarlamaları ámelge asırıladı.
Qánigelerdiń atap ótiwinshe, bul qarar tek ǵana jınayatlarǵa qarsı gúresiw nátiyjeliligin arttırıp qoymastan, al xalıqtıń sanlı sawatlılıǵı hám kibergigiena dárejesin de joqarılatıwǵa xızmet etedi.

Gulnoza Boboeva, ÓzA