Múnásibet

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Amerika Qurama Shtatlarına Prezident Donald Tramptıń mirát etiwine bola 4-6-noyabr kúnleri ámelge asırǵan ámeliy saparı óziniń ilajlarǵa bay baǵdarlaması menen juwmaqlandı. Men, isbilermen hám juwapker deputat sıpatında, bul sapar etiwdiń mámleketimizdiń ekonomikalıq rawajlanıwına, jergilikli biznestiń rawajlanıwına hám xalqımızdıń abadanlıǵına kórsetetuǵın úlken tásirin tereń ańlayman. Ásirese, sapar etiw dawamında qol qoyılǵan anıq ekonomikalıq kelisimler hám biznes toparlarınıń jedel sóylesiwleri hár bir isbilermen ushın úlken úmit baǵıshladı.
Prezidentimizdiń ámeliy saparı, birinshi gezekte, biz isbilermenler ushın jańa, úlken ekonomikalıq imkaniyatlar esigin ashtı. AQSh Eksport-import bankiniń (Eksimbank) basshısı Jon Yovanovich hám AQSh Xalıqaralıq finanslıq rawajlanıw korporaciyası (DFC) nıń bas direktorı Ben Blek penen ushırasıwlar tikkeley investiciya aǵımın támiyinlewge qaratılǵanı menen strategiyalıq áhmiyetke iye boldı. Eksimbanktıń aviaciya (sonıń ishinde, “Boeing” samolyotların jetkerip beriw), energetika, áhmiyetli minerallar, transport, awıl xojalıǵı hám IT sıyaqlı tiykarǵı tarawlardaǵı iri joybarlardı qarjılandırıwdaǵı qatnasıwı, al DFC dıń rawajlanıp atırǵan mámleketlerge jeke menshik kapitaldı tartıwdaǵı jumısı – Ózbekstan ekonomikasına úlken kólemdegi tikkeley investiciyalar aǵımın támiyinleydi. Tashkentte DFC dıń regionallıq ofisin ashıw rejesi de usı finanslıq imkaniyatlardı jáne de jaqınlastırıp, jergilikli isbilermenler ushın investiciyalıq joybarlardı qarjılandırıwda qolaylı sharayatlardan paydalanıw imkaniyatın beredi.
“General Motors International”dıń globallıq atqarıwshı direktorı Shilpan Amin menen sóylesiwler avtomobil qurılısı tarawında jumıs alıp barıp atırǵan jergilikli kompaniyalar ushın jańa kooperaciya imkaniyatların jarattı. Keyingi 5 jılda 1,6 million avtomobil islep shıǵarılǵanı hám Ózbekstannıń “Chevrolet” brendi ushın AQSh tan keyin ekinshi iri bazarǵa aylanǵanı, jergilikli islep shıǵarıwshılar ushın awısıq bólekler, xızmet kórsetiw hám shiyki zat jetkerip beriw boyınsha jáne de keńeygen, turaqlı bazar degeni. Lokalizaciyalawdı tereńlestiriw hám jańa texnologiyalardı engiziwge qaratılǵan itibar Ózbekstan biznesi ushın innovaciyalıq rawajlanıw hám básekige shıdamlılıqtı arttırıw imkaniyatların ashadı.
AQSh sawda ministri Xovard Latnik hám “Traxys”, “FLSmidth”, “McKinsey”, “Meta”, “Google”, “Amazon”, “Boeing” hám basqa da iri korporaciyalardıń wákilleri menen ótkerilgen dógerek sáwbeti tek ǵana keyingi 8 jılda tovar almasıw kólemin 4 esege arttırıp, derlik 1 milliard dollarǵa jetkeriw imkaniyatın berip qoymastan, al keleshektegi sawda-investiciyalıq baylanıslardıń jáne de bekkemleniwine tiykar jarattı. Prezident Mirziyoevtiń qatnasıwında qol qoyılǵan 9 áhmiyetli eki tárepleme kelisim hám shártnamalar buǵan ayqın mısal bolıp esaplanadı.
Bul kelisimler Ózbekstan ekonomikasınıń hár qıylı tarmaqlarında – taw-kán, energetika, awıl xojalıǵı, transport, IT sıyaqlı tarawlarda isbilermenlik jumısın rawajlandırıw ushın jańa, úlken imkaniyatlar jaratadı. Ásirese, Prezidentimizdiń 2030-jılǵa barıp 18-20 gigavatt qayta tiklenetuǵın energiya quwatlılıǵına iye jańa energetika sistemasın jaratıw, elektr energiyasınıń yarımın quyash hám samal esabınan islep shıǵarıw rejesi, transport infrastrukturasın rawajlandırıwǵa 12 milliard dollardan aslam qarjı qaratıw, Google, Meta, NVIDIA sıyaqlı gigantlar menen sanlı birge islesiwdi keńeytiw – bulardıń barlıǵı biz, isbilermenler ushın jańa biznes ideyaların ámelge asırıw hám globallıq kólemdegi innovaciyalıq joybarlarda qatnasıw ushın bekkem tiykar bolıp esaplanadı.
Prezident Shavkat Mirziyoevtiń Aq úyde AQSh Prezidenti Donald Tramp penen sóylesiwleri eki mámleket arasındaǵı strategiyalıq sherikliktiń ekonomikalıq komponentin jáne bir márte tastıyıqladı. Globallıq hám regionallıq áhmiyetke iye máseleler, sonıń ishinde, “S5+1” formatında Oraylıq Aziya hám AQSh arasındaǵı birge islesiwdi tereńlestiriw boyınsha pikir alısıw, Ózbekstannıń regionallıq ekonomikalıq integraciyaǵa umtılısın kórsetti. “S5+1” sheńberinde usınıs etilgen turaqlı Sekretariat, Investiciyalar hám sawda boyınsha muwapıqlastırıwshı keńes, “Oraylıq Aziya investiciyalıq sheriklik” qorı, áhmiyetli minerallardı tereń qayta islew boyınsha arnawlı komitet hám regionallıq agrotexnologiyalıq innovaciyalar sherikligi – bular barlıq qatnasıwshı mámleketlerdiń ekonomikalıq ósiwi ushın bekkem institucionallıq hám finanslıq tiykar jaratadı. Gezektegi sammitti Samarqandta ótkeriw usınısı bolsa, mámleketimizdiń regionallıq hám global ekonomikalıq processlerdegi belsene rolin jáne de arttıradı.
Mámleketimiz basshısınıń AQShqa ámeliy saparınıń ilajlarǵa bay baǵdarlamasınıń juwmaǵı menen Ózbekstan Respublikasınıń xalıqaralıq maydandaǵı ekonomikalıq abırayı jáne de arttı. Sapar etiw Ózbekstan hám AQSh arasındaǵı qatnasıqlarda jańa, jáne de pragmatikalıq hám ekonomikalıq jaqtan paydalı bet ashtı. Bul sapar etiw arqalı erisilgen kelisimler hám belgilengen rejelerdiń ámelge asırılıwı Jańa Ózbekstan ekonomikasın jáne de abadan hám qúdiretli mámleketke aylandırıwda áhmiyetli rol atqaradı.

Sársenbay Qaljanov,
Xalıq deputatları Nókis qalalıq keńesi deputatı.
Qaraqalpaqstan xabar agentligi.