Ózbekstan-Amerika: strategiyalıq sherikliktiń jańa baǵdarları

53

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev Amerika Qurama Shtatları Prezidenti Donald Tramptıń mirát etiwine bola 4-6-noyabr kúni ámeliy sapar menen Vashingtog qalasında boldı.

Mámleketimiz basshısı 6-noyabr kúni Oraylıq Aziya mámleketleri hám AQSh jetekshileriniń “S5+1” formatındaǵı sammiti ilajları sheńberinde bir qatar abıraylı delegaciyalardıń basshıları, xalıqaralıq shólkemler hám iri kompaniyalardıń jetekshilerin qabılladı.
AQSh Eksport-import bankiniń basshısı Jon Yovanovich penen ushırasıwda usı abıraylı institut penen tayarlanǵan birgeliktegi baǵdarlama tiykarında energetika, áhmiyetli minerallar, transport, awıl xojalıǵı, MT hám basqa da tiykarǵı baǵdarlardaǵı iri joybarlardı qarjılandırıw boyınsha birge islesiwdi keńeytiw perspektivaları kórip shıǵıldı.
Eksimbank húkimettiń rásmiy eksport-kredit agentligi bolıp, AQSh kompaniyalarınıń sırtqı ekonomikalıq jumısın qollap-quwatlaydı hám olarǵa qamsızlandırıw, kepillik hám kredit quralların usınadı.
Eksimbanktıń mámleketimiz aviaparkin modernizaciyalaw hám “Boeing” samolyotların jetkerip beriwdegi qatnasına ayrıqsha itibar qaratıldı. Ámeliy birge islesiwdi dawam ettiriw hám Uzaq múddetli sheriklik rejesin islep shıǵıwǵa kelisip alındı.
Ushırasıw juwmaǵında mámleketimiz basshısı janında Ózbekstan Respublikası Investiciyalar, sanaat hám sawda ministrligi hám AQSh Eksimbanki arasında qol qoyılǵan Birgeliktegi joybarlardı qarjılandırıw haqqındaǵı kelisim almasıldı.
AQSh Xalıqaralıq finanslıq rawajlanıw korporaciyası (DFC) bas direktorı Ben Blek penen ushırasıwda joqarı dárejedegi jedel sóylesiwler hám sawda-investiciyalıq birge islesiw keńeyip atırǵanı qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi. Energetika, áhmiyetli minerallar, qarjı, transport, awıl xojalıǵı hám MT tarawlarında iri birgeliktegi baslamalar islep shıǵılmaqta.
Ámeliy sheriklikti tereńlestiriwge ayrıqsha itibar qaratıldı. Tiykarǵı joybarlardı qarjılandırıw ushın birgeliktegi investiciyalıq platformanı jaratıwdı jedellestiriw, kishi biznesti qollap-quwatlaw, sonday-aq, Tashkent qalasında korporaciyanıń regionallıq ofisin ashıw boyınsha anıq ilajlar kórip shıǵıldı.
Mámleketimiz basshısı korporaciyanıń infrastruktura joybarların ámelge asırıwda mámleketlik-jeke menshik sheriklik tiykarında qatnasıwı áhmiyetli ekenligin atap ótti.
(DFC) – AQShtıń milliy rawajlanıw institutı bolıp, rawajlanıp atırǵan mámleketlerde infrastruktura hám sanaat joybarların ámelge asırıw ushın jeke kapitaldı mobilizaciyalaw menen shuǵıllanadı.
“General Motors International” kompaniyasınıń global atqarıwshı direktorı Shilpan Amin menen ushırasıwda usı korporaciya menen uzaq múddetli birge islesiwdi jáne de keńeytiw máseleleri kórip shıǵıldı. Kompaniyanıń mámleketimiz avtomobil sanaatın rawajlandırıw hám diversifikaciyalawdaǵı áhmiyetli ornı atap ótildi.
Sońǵı 5 jıl ishinde kompaniya tárepinen 1,6 million dana avtomobil islep shıǵarıldı, Ózbekstan “Chevrolet” brendi ushın AQShtan keyin ekinshi iri bazarǵa hám Oraylıq Aziya hám ǴMDA bazarlarında satıwlar boyınsha jetekshige aylandı.
Óndiris kooperaciyasın bunnan bılay da rawajlandırıw, ónimlerdiń túrin keńeytiw hám lokalizaciyalawdı tereńlestiriwge ayrıqsha itibar qaratıldı.
Zamanagóy mashina qurılısında talap joqarı bolǵan jańa texnologiyalar hám shiyki zat resursları tarawında birgeliktegi joybarlardı ámelge asırıw perspektivaları dodalandı.
Amerika Qurama Shtatları sawda ministri Xovard Latnik penen ushırasıwda Ózbekstan menen AQSh arasındaǵı strategiyalıq sheriklik qatnasıqların bunnan bılay da bekkemlew, sawda hám investiciyalıq birge islesiwdi jedellestiriw, ekonomikanıń túrli tarmaqlarında qospa joybarlardı ámelge asırıw máseleleri kórip shıǵıldı.
Kóp qırlı Ózbekstan – AQSh qatnasıqları izbe-iz rawajlanıp atırǵanı qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi. Keyingi jılları tovar almasıw kólemi 4 esege kóbeyip, derlik 1 milliard dollarǵa jetti. Ózbekstanda AQShtıń 300 den aslam kompaniyası tabıslı jumıs alıp barmaqta, sanaat, awıl xojalıǵı, energetika hám innovaciya tarawlarında bir qatar iri kooperaciyalıq joybarlar ámelge asırılmaqta.
Sawda baylanısların bekkemlew, aymaqlararalıq birge islesiwdiń nátiyjeli mexanizmlerin jaratıw, sonday-aq, Muwapıqlastırıwshı keńesti shólkemlestiriwden eki tárep te mápdar ekeni atap ótildi.
Awıl xojalıǵı tarawındaǵı birge islesiw máselelerine ayrıqsha itibar qaratıldı. AQShtan soya hám paxta jetkerip beriw, sonday-aq, Amerikanıń aldınǵı tamshılatıp suwǵarıw texnologiyaların engiziw boyınsha dáslepki shártnamalar dúzilgen.
Sóylesiwler juwmaǵında birgeliktegi joybarlardı qollap-quwatlaw ushın investiciyalıq platformanı jaratıw arqalı ámeliy birge islesiwdi jedellestiriwge kelisip alındı.
AQShtıń jetekshi kompaniyaları, investiciya fondları hám qarjı institutlarınıń wákilleri menen ótkerilgen dógerek sáwbetinde AQSh sawda ministri Xovard Latnik, Prezidenttiń arnawlı járdemshisi Rikki Gil, Prezidenttiń arnawlı wákili Paolo Zampolli, awıl xojalıǵı ministriniń orınbasarı, “Traxys”, “FLSmidth”, “BCG ”, “Meta”, “Google”, “Amazon”, “Boeing”, “Air Products”, “Axiom Space”, “Cove Capital”, “Freeport-McMoRan”, “Orion CMC”, “Cargill Cotton”, “John Deere”, “Honeywell”, “Valmont Industries”, “Flowserve Corporation” sıyaqlı iri korporaciya hám kompaniyalarınıń joqarı dárejedegi menedjerleri qatnastı.
Ushırasıw aldında Ózbekstan jetekshisi sońǵı 8 jıl ishinde AQSh penen tovar almasıw kólemi 4 esege artqanı, mámleketimizde AQShtıń 300 den aslam kompaniyası tabıslı jumıs alıp barıp atırǵanın atap ótti.
Prezidentimiz birge islesiwdiń búgingi dárejesi birgeliktegi jumıslarǵa keń perspektiva ashatuǵın jańa basqıshtıń baslanıwı ekenin ayrıqsha atap ótti. AQSh Prezidenti Donald Tramp penen bolajaq ushırasıwda ekonomikalıq birge islesiwdiń anıq baǵdarları hám jańa birgeliktegi baslamalar dodalanatuǵını atap ótildi.
Mámleketimiz basshısı óziniń shıǵıp sóylegen sózinde eki el arasındaǵı strategiyalıq sherikliktiń tiykarǵı baǵdarların kórsetip ótti.
2030-jılǵa barıp Ózbekstanda 18-20 gigavattlıq qayta tikleniwshi quwatlıqlarǵa iye jańa energetika sisteması jaratıladı, elektr energiyasınıń yarımınan kóbi quyash hám samal energiyası esabınan islep shıǵarıladı.
Usı mániste, Ózbekstan hám AQSh uran, mıs, volfram, molibden hám grafit qazıp alıw jáne tereń qayta islewdi rawajlandıradı. Isenimli jetkerip beriw shınjırların jaratıw hám AQShtıń aldınǵı qayta islew texnologiyaların engiziw rejelestirilgen.
Bunnan tısqarı, avtomobil hám temir jollar, terminallar hám aeroportlardı modernizaciyalaw boyınsha keń kólemli baǵdarlama ámelge asırılmaqta. 2030-jılǵa shekem transport infrastrukturasın rawajlandırıwǵa 12 milliard dollardan aslam qarjı qaratıw rejelestirilgen.
AQShtıń “Google”, “Meta”, “NVIDIA” kompaniyaları menen sanlı birge islesiw keńeymekte. Apple Pay hám Google Pay tólem sistemaların engiziw, Sanlı akademiya hám startap-xablar tarmaǵın jaratıw usılardıń qatarına kiredi.
Bunday joybarlardı alǵa qoyıw hám qarjılay qollap-quwatlaw ushın DFC korporaciyası hám AQSh Eksimbanki tartılatuǵını aytıldı.
Juwmaǵında Ózbekstan Prezidenti Shavkat Mirziyoev AQSh kompaniyalarınıń investiciyalıq baslamaların jeke ózi qollap-quwatlawǵa tayar ekenin bildirip, Ózbekstan sırt el investorları ushın isenimli sherik hám tabıs kepili bolıp qalatuǵının atap ótti.
AQShtıń jetekshi kompaniyaları, investiciyalıq fondları hám qarjı institutlarınıń basshıları menen ótkerilgen dógerek sáwbeti juwmaǵında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám AQSh sawda ministri Govard Latniktiń qatnasıwında eki tárepleme kelisimlerdi almasıw máresimi boldı.
Atap aytqanda, tómendegi hújjetlerge qol qoyılǵan:
– Geologiya ministrligi hám “Denali Exploration group” kompaniyası arasında siyrek ushırasatuǵın jer elementlerin islep shıǵarıw boyınsha birge islesiw haqqında kelisim;
– Ózbekstan Respublikası Tikleniw hám rawajlanıw qorı hám “Re Element Technologies”kompaniyası arasında siyrek ushırasatuǵın metallar tarawında joybarlardı ámelge asırıw boyınsha birge islesiw haqqında kelisim;
– Investiciyalar, sanaat hám sawda ministrligi hám “Flowserve” kompaniyası arasında nasos stanciyaların modernizaciyalaw boyınsha birge islesiw haqqında kelisim;
– Awıl xojalıǵı ministrligi hám “Valmont Industries Inc” kompaniyası arasında suwdı únemleytuǵın zamanagóy texnologiyalardı engiziw haqqında kelisim;
– Sanlı texnologiyalar ministrligi hám “Palo Alto Networks” kompaniyası arasında jasalma intellekt tarawındaǵı birge islesiwdi keńeytiw haqqında kelisim;
– “Uzairways” hám “Boeing” kompaniyaları arasında samolyotlardı jetkerip beriw boyınsha shártnama;
– “Datacrop” hám “Luis Dreyfus Company” kompaniyaları arasında soya sobıqları hám shrot jetkerip beriw boyınsha shártnama;
– “Wzsanoateksport” hám “Cargill” ” kompaniyası arasında paxta jetkerip beriw boyınsha shártnama.

ÓzA