Buyrıq tártibinde is júrgiziw – bul daw keltirilmeytuǵın pul qarjıların óndiriwdiń ápiwayılastırılǵan tártibi bolıp, ol táreplerdi shaqırmastan hám sud dodalawısız ámelge asırıladı. Nátiyjede sud buyrıǵı shıǵarıladı, ol tiykarınan orınlaw hújjeti esaplanadı.

Buyrıq tártibinde is júrgiziwdiń dawa tártibinen tiykarǵı ayırmashılıǵı sonda, buyrıq tártibinde is júrgiziw huqıq haqqındaǵı dawdıń joq ekenligin názerde tutadı. Yaǵnıy buyrıq tártibinde sózsiz qarızlar óndiriledi. Kreditor hám qarızdar ortasında dawa payda bolıwi menen, ol dawa tártibinde sheshiliwi kerek.
Ekonomikalıq processual kodekstiń 135-statyasına tiykarlanıp sud buyrıǵı sudya tárepinen jeke tártipte beriledi, eger salıq qarızın óndiriwdi yuridikalıq shaxslar hám puqaralardıń múlkine qaratıw haqqında talap qoyılǵan bolsa, kommunallıq xızmetler hám baylanıs xızmetlerin tólew boyınsha qarızdı óndiriw haqqında tastıyıqlawshı hújjetlerge tiykarlanǵan talap qoyılǵan bolsa, debitorlıq qarızdı onıń hújjetli tán alınıwına tiykarlanǵan talap qoyılǵan bolsa, talap notarius tárepinen ámelge asırılǵan vekseldiń tólenbegenligi, aksept etilmegenligi hám aksept sánesi qoyılmaǵanlıǵına tiykarlanǵan bolsa, jazba kelisim bar bolǵanda qarızdardıń minnetlemeleri orınlanıwınıń támiynatı bolǵan kóshpeli múlkke óndiriwdi qaratıw haqqında talap qoyılǵan bolsa.
Kreditor sud buyrıǵın beriw haqqında arza bergeninde qarızdarǵa usı arzanıń nusqasın tapsırıwı shárt.
Sud buyrıǵın beriw haqqındaǵı arza ulıwma tártipte sudqa dawa menen múrájat etilgende dawlasıp atırǵan summadan kelip shıǵıp esaplanǵan stavkanıń eliw procenti muǵdarında mámleketlik bajı tólenedi.
Islerdi buyrıq tártibinde kórip shıǵıw sudyalar tárepinen jeke tártipte, tárepler shaqırılmastan hám sud májilisi ótkerilmesten ámelge asırıladı. Arza sudlawǵa tiyisliliktiń ulıwma qaǵıydaları boyınsha, yaǵnıy qarızdardıń jaylasqan ornı boyınsha beriledi.
Kórip shıǵıw nátiyjeleri boyınsha sudya sud buyrıǵın shıǵaradı. Eger qarızdar qarsılıq bildirse, buyrıq biykar etiliwi, al óndiriwshi bolsa dawa is júrgiziw tártibinde talap qoyıwı múmkin.

Z.Hasanova,
Shımbay rayonlar aralıq ekonomikalıq sudınıń sudyası.
Qaraqalpaqstan xabar agentligi.