Mektepke shekemgi bilimlendiriw balalardıń hár tárepleme rawajlanıwı ushın tiykar jaratıwda áhmiyetli rol atqaradı. Olardıń keleshekte tabıslı bilim alıwı hám sociallıq ortalıqqa beyimlesiwiniń tiykarı bolıp esaplanadı.

Burın mektepke shekemgi bilimlendiriw sistemasında bir qatar mashqalalar bolǵan. Sonıń ishinde, mektepke shekemgi bilimlendiriw mákemeleriniń jetispewshiligi eń úlken másele bolıp kelgen. Nátiyjede kóplegen balalar baqshaǵa barmaǵan, bul mashqala ásirese shetki aymaqlarda oǵada áhmiyetli bolǵan. Bul bolsa ata-analarǵa úlken júk bolıp, olar perzentlerine ǵamxorlıq etiwdiń alternativ sheshimlerin izlewge májbúr bolǵan.
Házirgi sharayatta mektepke shekemgi bilimlendiriwge qamtıp alıw dárejesin saqlap qalıw hám arttırıwda mámleketlik-jeke menshik sheriklik sistemasın rawajlandırıw zárúr. Onıń ushın mektep hám baqshalar aymaǵındaǵı bos jer maydanların isbilermenlerge ajıratıw hám ol jerde jańa mámleketlik emes mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerin shólkemlestiriw zárúrligi payda bolǵan. Sonday-aq, mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerin potenciallı pedagoglar menen támiyinlew boyınsha sheshiliwi kerek bolǵan jumıslar bar.
Mámleketlik hám mámleketlik emes mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerinde jumıs alıp barıp atırǵan orta arnawlı maǵlıwmatlı pedagog kadrlar ushın dual bilimlendiriw (5+1) túri shólkemlestiriledi.
Atap aytqanda, mámleketlik emes mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleri pedagog xızmetkerleriniń mamanlıǵın arttırıw sisteması engiziledi. Onda mámleketlik mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleri pedagoglarınıń mamanlıǵın arttırıw tártibi mámleketlik emes mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleri ushın da qollanıladı. 2026-2028-jıllarda respublikanıń 14 aymaǵında Balalardı rawajlandırıw innovaciyalıq orayın óz ishine alǵan “Jańa áwlad” mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleriniń tarmaǵı shólkemlestiriledi.
Mektepke shekemgi bilimlendiriwge qamtıp alıwdı arttırıw maqsetinde hár jılı keminde 20 mıń orınnan qosımsha quwatlıq jaratıw názerde tutılmaqta. Aymaq hám massivlerde qurılıp atırǵan jańa kóp qabatlı imaratlardıń qurılısında keleshekte jasaytuǵın shańaraqlardıń perzentleri ushın olarǵa sáykes túrde mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleriniń qurılısı támiyinlenedi.
Mektepke shekemgi bilimlendiriwge qamtıp alıwı 80 procentten tómen bolǵan rayon (qala)lardaǵı (Tashkent qalasınan tısqarı) isbilermenlik subektlerine bir qatar jeńillikler beriledi. Atap aytqanda, mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleri hám ulıwma orta bilimlendiriw shólkemleriniń bos jer maydanlarında mámleketlik-jeke menshik sheriklik shártleri tiykarında mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerin shólkemlestiriwge ruqsat beriledi. Bul reformalar mektepke shekemgi bilimlendiriwge qamtıp alıwdı sezilerli dárejede arttırıw, jeke menshik sektordıń belsendiligin kúsheytiw hám pedagoglardıń mamanlıǵın arttırıwǵa alıp keledi.
Nátiyjede, balalardıń rawajlanıwı ushın innovaciyalıq oraylar hám zamanagóy infrastruktura jaratılıp, bilimlendiriwdiń sapası artadı, isbilermenlik jumısı rawajlanadı hám aymaqlarda ekonomikalıq ósiw kúsheyedi.
Bul óz gezeginde, balalardıń tálim-tárbiyasında teńlikti támiyinlep, mámlekettiń ulıwma sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıwına bekkem tiykar jaratadı, sonıń menen birge, pedagoglardıń motivaciyasın hám jeke menshik investiciyalar kólemin arttıradı.

Dildora DWSMATOVA.
ÓzA