Paytaxtımızda «Mediaciya institutı rawajlanıwınıń zamanagóy tendenciyaları hám sud ámeliyatı» atamasında xalıqaralıq ilimiy-ámeliy konferenciya bolıp ótti.

Ózbekstan Respublikası Sudyalar joqarı keńesi, Ózbekstan Respublikası Joqarǵı sudı hám Sudyalar joqarı mektebi tárepinen shólkemlestirilgen ilaj dúnya tájiriybesin úyreniw hám milliy mediaciya sistemasın bunnan bılay da jetilistiriwge baǵıshlandı.
Konferenciyaǵa tek ǵana Ózbekstannıń emes, al Túrkiya, Qırǵızstan, Ázerbayjan hám Qazaqstan sıyaqlı mámleketlerdiń joqarı mamanlıqtaǵı sudyaları, mediatorlar, huqıqtanıwshı ilimpazlar hám analitikler belsene qatnastı. Olar óz mámleketlerinde mediaciya institutınıń rawajlanıw tariyxı, huqıqıy tiykarları hám ámeliyatı haqqında pikir alıstı.
Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Nızamshılıq palatası Spikeriniń orınbasarı Mavludaxon Xwjaeva, Senat aǵzası Malika Qodirxonova, Joqarı sud baslıǵınıń orınbasarı Shuhrat Polvonov, Sudyalar joqarı keńesi baslıǵınıń orınbasarı Alisher Jalilov, Sudyalar joqarı mektebiniń direktorı Hoji-Murod Isoqov mediaciya – kelispewshilikti sudsız sheshiw, kelisimge erisiw hám insan máplerin birinshi orınǵa qoyıw mádeniyatı ekenin atap ótti.
Búgingi kúnde jámiyette payda bolıp atırǵan hár qıylı kelispewshiliklerdi tınısh jollar menen sheshiw, puqaralar arasındaǵı qatnasıqlardı bekkemlew hám sud júklemesin azaytıw jolında mediaciya institutı áhmiyetli orın iyelemekte. Bul institut tek ǵana ádillikti támiyinlewge emes, al insanlar arasında awızbirshilik hám tatıwlıqtı bekkemlewge xızmet etedi.
Mediaciya institutınıń rawajlanıwı hám ámeliyatqa nátiyjeli engiziliwi hár bir mámlekettiń huqıqıy sistemasındaǵı ashıq-aydınlıq hám ádillik principlerin támiyinlewde áhmiyetli qural esaplanadı.
Usı kózqarastan ánjumanda Ázerbayjan, Túrkiya, Qırǵızstan, Qazaqstan sıyaqlı tuwısqan mámleketlerden kelgen abıraylı ilimpazlar, qánigeler hám ámeliyatshı mediatorlar menen tájiriybe almasıw úlken áhmiyetke iye boldı.
Konferenciyada bir qatar qızıqlı hám analitikalıq bayanatlar tıńlandı.
Atap aytqanda, Qırǵızstan wákili Gulsina Kojoyarova shańaraqlıq kelispewshiliklerde mediaciyanıń abzallıqları haqqında aytıp ótti. Túrkiyalı Ilker Kochigit kommerciyalıq kelispewshiliklerde májbúriy mediataciyanıń nátiyjeliligin jarıtıp berdi. Ázerbayjanlı Orxan Mahmudov kelispewshiliklerdi alternativ sheshiwdiń huqıqıy tiykarların tallap berdi. Qazaqstannan Jandilda Jakupov ekonomikalıq kelispewshiliklerdi sheshiwdegi mediaciyanıń ornına itibar qarattı. Túrkiyalı professor Ozlem Bora Túrkiyadaǵı mediaciyanıń tariyxıy tiykarları haqqında, atap aytqanda, Muslihun shıǵarması mısalında shıǵıp sóyledi.
Joqarı sud sudyası Ibrohim Tojiev mediaciyaǵa baylanıslı islerdi kóriwdegi sud ámeliyatınıń ózgesheliklerine toqtap ótti. Sudyalar joqarı mektebiniń professorı Foziljon Otaxonov mámleketimizde mediaciyanıń huqıqıy tiykarları hám perspektivaları haqqında hár tárepleme sóz etti.
Konferenciya dawamında soraw-juwaplar hám pikir-talaslar bolıp ótti. Qatnasıwshılar tárepinen mediaciyanı rawajlandırıw boyınsha nátiyjeli ilimiy-ámeliy usınıslar bildirildi.
Xalıqaralıq tájiriybe hám milliy ámeliyattı úylestiriw arqalı sud sistemasında júzege keletuǵın júklemeni azaytıw, jámiyette kelisimge tayarlıq ruwxın bekkemlew máselelerine itibar qaratıldı. Ánjuman tek ǵana huqıq tarawı qánigeleri ushın emes, al keń jámiyetshilik ushın da mediaciyanıń mánisi hám imkaniyatların jarıtıp beriwde áhmiyetli maydan boldı.

Norgul ABDURAIMOVA,
ÓzA xabarshısı