Qaraqalpaqstan Respublikası Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrliginde miynet huqıqı, kásip ónerge oqıtıw, puqaralardıń bántligin támiyinlew hám basqa da alıp barılıp atırǵan jumıslar boyınsha baspasóz konferenciyası bolıp ótti.

Onda Qaraqalpaqstan Respublikası Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrliginiń juwapker qánigeleri menen ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri qatnastı. Ilajda ministrdiń orınbasarı M.Rametov shıǵıp sóylep, ministrlik tárepinen respublikamızda alıp barılıp atırǵan jumıslarǵa keń túrde toqtap ótti. Bunnan soń ministrliktiń Miynet nızamshılıǵı, miynet huqıqların qorǵaw tiykarında inspekciya tárepinen alıp barılıp atırǵan jumıslar boyınsha keń túrde túsinik berildi.
Aymaqlarda xalıqtıń turmıs sharayatın jaqsılaw, isbilermenlikti rawajlandırıw, kámbaǵallıqtı qısqartıw hám sociallıq qollap-quwatlaw baǵdarlamalarınıń nátiyjeliligine erisiwde jańa reforma hám toplanǵan milliy tájiriybelerdi jáne de joqarı basqıshqa alıp shıǵıw maqsetinde Prezidentimiz tárepinen bir qatar qarar hám pármanlar qabıl etilip, mámleketimizde keń kólemli jumıslar alıp barılmaqta.
Usı párman hám qararlar tiykarında “Kámbaǵallıqtan abadanlıqqa qaray” baǵdarlaması tastıyıqlandı hám baǵdarlama tiykarında ótken 2024-jıldan baslap “Kámbaǵal shańaraqlar ushın jeti imkaniyat hám juwapkershilik” principi tiykarında kámbaǵal shańaraqlarǵa individual xızmetler rejeleri qáliplestiriliwi belgilep alındı. Usı principlar tiykarında ótken 2024-jıl dawamında ámelge asırılǵan jumıslar nátiyjesinde respublika boyınsha jámi 16 mıń 659 shańaraq hám olardıń 51 mıńnan aslam aǵzaları kámbaǵallıqtan shıǵarılıp, respublika boyınsha kámbaǵallıq dárejesi 13,6 procentten 10,8 procentke túsiriliwine erisilgen.
Búgingi kúnde, kámbaǵal shańaraqlardı kámbaǵallıqtan shıǵarıw boyınsha kúnlik monitoring jumısları alıp barılmaqta.
Atap aytqanda, usı jıldıń ótken dáwirinde “Kámbaǵal shańaraqlar reestri”ne kirgizilgen 20 mıń 903 shańaraqqa kámbaǵallıqtan shıǵarıw boyınsha “individual reje”ler dúzilgen (respublika boyınsha jámi 29 059 shańaraq kámbaǵal shańaraqlar reestrine kirgizilgen, 71,9%).
Usı jıldıń ótken dáwirinde 4 mıń 771 kámbaǵal shańaraq hám 21 mıń 234 kámbaǵal shańaraq aǵzalarına turaqlı bántlik xızmetleri kórsetildi.
Qarar tiykarında, respublika boyınsha jámi 951 (sonnan, 251 respublikalıq, 700 rayonlıq hám qalalıq) mámleketlik shólkemlerdiń basshıları eń awır jaǵdaydaǵı 4 mıń 750 kámbaǵal shańaraqqa biriktirildi.
Onda, biriktirilgen juwapkerlerge tómendegi wazıypalar ámelge asırılıwı belgilep berildi. Shańaraqlardıń kámbaǵallıq jaǵdayına túsiw sebeplerin úyrenip, “máhálle jetiligi” tárepinen shańaraqtı kámbaǵallıqtan shıǵarıw boyınsha individual reje islep shıǵılıwın támiyinlew, “máhálle jetiligi” kommerciyalıq bankler, jetekshi isbilermenlerdi tartqan halda shańaraqlardıń óz qıytaq jerlerindegi imkaniyatlardan nátiyjeli paydalanıwına, qızıǵıwshılıǵı bolǵan shaxslardıń ózin-ózi bánt etiwine hám isbilermenlikti jolǵa qoyıwına, shańaraq aǵzalarınıń, hayal-qızlardıń kásip-óner hám shet tilin úyreniwine, olarǵa bos jumıs orınların tabıwǵa hám jumısqa jaylasıwına járdem beriw, isbilermenlik jumısın baslaw ushın kishi óndiris úskeneleri, kóshpeli dúkanlar, motoroller, skuter hám sol sıyaqlı basqa da tiykarǵı qurallardı procentsiz qarız esabınan alıp beriw.
Biriktirilgen basshılar tárepinen har ayda 2 márte kámbaǵal shańaraqlardan xabar alıwı hám “online.mahalla.uz” platformasında hákim járdemshileriniń plansheti arqalı, biriktirilgen basshılardıń barmaq (Touch-ID) qaldırıwdı belgilewshi baǵdarlama iske túsirildi.
Baǵdarlama tiykarında ótken 2024-jılda respublikamızdaǵı eń awır jaǵdaydaǵı 96 máhálle tańlap alındı. Bul máhállelerde qıytaq jerlerdi suwǵarıwdı jaqsılaw, elektr energiyasınıń turaqlı jetkerip beriliwin támiyinlew, internet sapasın arttırıw, ishki jollardı ońlaw hám basqa da infrastrukturanı jaqsılaw maqsetleri ushın jámi 318 mlrd.sumlıq mánzilli dizim qáliplestirildi.
Bul jumıslardı úsh basqıshta ámelge asırıw rejelestirilip alındı hám bul máhállelerge respublika dárejesindegi mámleketlik uyımlardıń basshıları hám olardıń orınbasarları biriktirilip, olar hár ayda bir márte ózine biriktirilgen máhállelerge barıp, joqarıda belgilengen wazıypalardıń ámelge asırılıwın hám júzege kelgen mashqalalardı óz waqtında saplastırıw ilajların kóriw belgilep berildi.
Xalıqtı dáramatlı miynet penen bánt etiw boyınsha da keń kólemli jumıslar alıp barılmaqta. Bul boyınsha Prezidentimizdiń PQ-12-sanlı qararına tiykarlanıp usı jılı 125 mıń 831 xalıqtı dáramatlı miynet penen bánt etiw baǵdarlaması islep shıǵıldı. Onda, kommerciyalıq bankler tárepinen jámi 86 mıń 383, awıl xojalıǵı tarawında 23 mıń 931 puqara, investiciyalıq joybarlardı iske qosıw esabınan 9 mıń 892 puqara, qurılıs tarawında 5 mıń 625 xalıqtı bánt etiw belgilendi.
Nátiyjelerge erisiwde tiykarınan kommerciyalıq bankler tárepinen ótken dáwirde “Shańaraqlıq isbilermenlik baǵdarlama”ları sheńberinde 121,5 mlrd sumlıq, “Kishi biznesti úzliksiz qollap-quwatlaw” kompleksli baǵdarlaması tiykarında 54,3 mlrd sumlıq kredit qarjıları ajıratılǵan.
Sonday-aq, usı jıldıń ótken dáwirınde qala hám rayonlıq Bántlik uyımları tárepinen 8,5 mıńnan aslam jumıssız puqaralar kárxana hám shólkemlerdegi bos hám rezervlengen jumıs orınlarına jumısqa jaylastırıldı.
Búgingi kúnde respublika boyınsha jámi 2 616 bos (vakant) jumıs orınları bar ekenligi anıqlanǵan. Sonnan, mámleketlik mákemelerde 2 196 jumıs ornı, jeke menshik kárxanalarda 420 jumıs ornın quraydı.
Hákim járdemshisi máhálledegi jumıssızlardıń óz qálewleri hám miynet bazarındaǵı talaptan kelip shıǵıp, kásip-óner hám isbilermenlikke oqıwǵa qamtıp almaqta.
“Kámbaǵallıqtan abadanlıqqa qaray” baǵdarlaması tiykarında usı jılı jámi 125 mıń 831 xalıqtı dáramatlı miynet penen bántligin támiyinlew hám jumıssızlıq dárejesin 5,4 procentke túsiriw ilajların kóriw, 101 mıń 393 (22 131 shańaraq) xalıqtı kámbaǵallıqtan shıǵarıw hám kámbaǵallıq dárejesin 7,6 procentke túsiriw, eń awır jaǵdaydaǵı 96 máhálleniń qıytaq jerlerin suwǵarıwdı jaqsılaw, elektr energiyasınıń turaqlı jetkerip beriliwin támiyinlew, internet sapasın arttırıw, ishki jollardı ońlaw hám basqa da infrastrukturanı jaqsılaw jumısların tolıq alıp barıw rejelestirilgen.
Ilaj barısında ǵalaba xabar quralları wákilleri tárepinen qánigelerge tarawǵa baylanıslı sorawlar berilip, tiyisli juwaplardı aldı. Dógerek sáwbeti túrinde ótkerilgen bul ilajda qatnasıwshılardıń pikir-usınısları tıńlanıp, málimleme tarawında birge islesiw, puqaralardı jumıs penen bánt etiwde, sonday-aq, kámbaǵallıqtı qısqartıwda alıp barılıp atırǵan jumıslardı ele de en jaydırıw boyınsha kelisip alındı.

G.Turdıshova, Qaraqalpaqstan xabar agentligi