Huqıqıy múnásibet

Nızamshılıqqa bola, xızmetkerge dem alıw hám awqatlanıw ushın dem alıs beriw waqtı hám onıń anıq dawamlılıǵı ishki miynet tártibi qaǵıydalarına yaki xızmetker hám jumıs beriwshi arasındaǵı kelisimge bola belgilenedi.
Demek, xızmetkerler dem alıw hám awqatlanıw ushın bos waqıttan óz qálewine bola, paydalanıwı múmkin? Tashkent mámleketlik yuridikalıq universiteti Yuridikalıq klinikası xızmetkeri Aygerim Aripbaeva bul boyınsha tómendegi huqıqıy túsiniklerdi berdi:
-Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń 45-statyasına bola, hár kim dem alıw huqıqına iye. Dem alıs kúniniń túrleri hám dawamlılıǵı Ózbekstan Respublikası Miynet kodeksi menen belgilengen bolıp, bul kodekstiń 204-statyasına bola, xızmetkerge jumıs kúni (smena) dawamında dem alıs hám awqatlanıw ushın dawamlılıǵı kóbi menen eki saat hám keminde otız minut bolǵan, jumıs waqtına kirgizilmeytuǵın dem alıs beriliwi kerek.
Sonday-aq, egerde ishki miynet tártip-qaǵıydalarında yaki miynet shártnamasında xızmetker menen jumıs kúni dawamlılıǵı tórt saattan artpasa, oǵan bul dem alıs berilmeytuǵını názerde tutılıwı múmkin.
Demek, xızmetkerge jumıs kúninde kóbi menen 2 saat hám keminde 30 minut dem alıs hám awqatlanıw ushın waqıt beriliwi kerek hám bul dem alıslar jumıs waqtına kirgizilmeydi. Biraq xızmetker kúnlik jumısınıń dawamlılıǵı 4 saattan artpasa, dem alıslar berilmeytuǵını názerde tutılıwı múmkin.
Sonday-aq, Miynet kodeksiniń 205-statyasına bola, xızmetkerge dem alıs hám awqatlanıw ushın bos waqıttan tısqarı tómendegi qosımsha dem alıslar beriledi:
Sonıń ishinde, nızamshılıqta, sanitariya normaları hám qaǵıydalarında yaki miynetti shólkemlestiriw miynet etiwdiń ózine tán ózgeshelikleri menen baylanıslı, jıldıń ıssı yaki suwıq máwsiminde ashıq hawada salqınlatılmaytuǵın yaki jabıq bólmelerde isleytuǵın, júk artıw-túsiriw jumıslarında bánt bolǵanlar ushın arnawlı bos waqıtlar, balanı awqatlandırıw ushın bos waqıtlar.
Juwmaqlap aytqanda xızmetkerge jumıs kúni dawamında eki túrdegi dem alıslar (dem alıw hám awqatlanıw qosımsha dem alıslar) beriledi. Dem alıs hám awqatlanıw ushın kóbi menen 2 saat, keminde yarım saat dawamlılıǵında jumıs kúni dawamında beriledi hám bul dem alıslar jumıs waqtına kirgizilmeydi.
Sonday-aq, qosımsha bul dem alıslar jumıs waqtına kirgiziledi.

ÓzA