Prezident tomonidan 2024 yilning 20 noyabrida qabul qilingan qaror bilan “Vatandosh” guvohnomasi va “Vatandosh” kartasini rasmiylashtirish, berish hamda bekor qilish tartibi to‘g‘risida Nizom tasdiqlandi.
Nizom bilan yurtimizning iqtisodiy va ijtimoiy hayotida faol ishtirok etishga intilayotgan vatandoshlarga “Vatandosh” guvohnomasini va “Vatandosh” kartasini rasmiylashtirish, berish hamda bekor qilish tartibi belgilandi.
“Vatandosh“ guvohnomasi xorijda istiqomat qilayotgan vatandoshlar uchun rag‘batlantirish shaklidir. U mamlakatning iqtisodiy va ijtimoiy hayotida faol ishtirok etayotgan, O‘zbekistonning boshqa davlatlar bilan do‘stona munosabatlarini mustahkamlashga salmoqli hissa qo‘shayotgan, shuningdek respublikada xayriya (metsenatlik) bilan shug‘ullanayotganlarga beriladi. Ushbu hujjat “Vatandosh“ xaritasini olish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Guvohnoma berish to‘g‘risidagi tavsiyalar vazirliklar va idoralar tomonidan taqdim etilgan takliflar va tashabbuslar asosida Komissiyaga kiritiladi.
“Vatandosh“ kartasi – ID-karta shaklidagi hujjat bo‘lib, u guvohnoma asosida 5 yil muddatga (vatandoshning milliy pasporti amal qilish muddatidan oshmagan holda) beriladi va O‘zbekiston hududida belgilangan imtiyozlardan foydalanish huquqini beradi.
“Vatandosh“ kartasi O‘zbekiston hududiga vizasiz kirish va chiqish, chet el fuqarolari uchun belgilangan cheklovlarsiz va O‘zbekistonda yashash guvohnomasiga ega bo‘lish zaruratisiz ko‘chmas mulkni sotib olish, chet el fuqarolari uchun mehnat faoliyatini amalga oshirish huquqini tasdiqlovchi hujjatlarsiz mehnat faoliyati bilan shug‘ullanish huquqini beradi.
O‘zbekiston fuqarolari uchun nazarda tutilgan shartlarda tibbiy, ta’lim va boshqa davlat xizmatlaridan foydalanish mumkin. Bunda karta egalarining oila a’zolari (ota-onalar, er/xotin va voyaga yetmagan bolalar) ham Davlat boji to‘lamasdan va O‘zbekiston hududini tark etmasdan vizani ko‘p marotaba uzaytirish imkoniyati, O‘zbekiston fuqarolari uchun nazarda tutilgan shartlarda tibbiy, ta’lim va boshqa davlat xizmatlaridan foydalanish mumkin.
Shuningdek, davlat boji to‘lamasdan ichki ishlar organlarida vaqtincha yashash muddatini ro‘yxatdan o‘tkazish va uzaytirish imtiyozlarga ega bo‘ladi.
Konsepsiyaga ko‘ra, xorijda yashayotgan vatandoshlar: O‘zbekiston hududidan tashqarida doimiy yashayotgan yoki o‘qish, mehnat faoliyati, oilaviy va boshqa holatlar munosabati bilan xorijda vaqtincha bo‘lib turgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, O‘zbekistondan chet elga chiqib, chet davlat fuqaroligini olganlar, shuningdek, ularning avlodlari, Vatanga ma’naviy va madaniy daxldorlik tuyg‘usini saqlab qolgan hamda O‘zbekiston Respublikasi bilan do‘stona madaniy-gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa aloqalarni rivojlantirishga intilayotganlar imtiyozlarga ega bo‘ladi.
Qolaversa, chet elda yashovchi, etnik va til mansubligi, shuningdek, madaniy-tarixiy nuqtai nazardan o‘zini o‘zbek yoki qoraqalpoq deb hisoblaydigan va O‘zbekiston bilan har tomonlama aloqada bo‘lishni xohlaydigan chet el fuqarolari yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga imtiyozlar beriladi.
Sh.Mamaturopova,
O‘zA