Карантин хизмати: Далаларни зараркунандалардан сифатли ҳимоя қилиш усуллари такомиллаштирилмоқда

246

Қорақалпоғистон Республикаси Ўсимликлар карантини ва ҳимояси агентлиги томонидан Ўсимликлар карантини ва ҳимояси илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон Республикаси филиали фаолияти билан таништириш мақсадида оммавий ахборот воситалари ходимлари учун пресс-тур ташкил этилди.

Ўсимликлар карантини ва ҳимояси илмий-тадқиқот институти Қорақалпоғистон Республикаси филиали Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 15 июлдаги «Ўзбекистон Республикаси Ўсимликлар карантини ва ҳимояси агентлигини ташкил этиш тўғрисида»ги қарори асосида ташкил этилган.

Ҳозирги вақтда филиалда Қишлоқ хўжалиги экинлари ва зарарли организмларининг дала таҳлиллари, Энтомология ва биоусул ҳамда Фитопатология ва гербология лабораториялари фаолият кўрсатаётган бўлса, уларда 10 дан ортиқ илмий ходимлар хизмат қилмоқда.

Тадбир давомида иштирокчилар институт лабораториясида ўсимликларнинг касаллик ва зараркунандаларига қарши курашиш йўналишида амалга оширилаётган илмий йўналишдаги чора-тадбирлар, соҳадаги сўнгги инновацион янгиликлар ва қонунчиликдаги ўзгаришлар бўйича маълумотлар олди.

Сўнг тадбирнинг амалий қисмида иштирокчилар Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти боғида бўлиб, баҳорги қазиш ва кузатув ишлари билан танишди. Зараркунандалар тарқалишини мониторинг қилиш мақсадида амалга ошириладиган феромониторинг жараёнида иштирок этиб, янги феромон тутқичлар қўйиш тадбирлари билан танишди ва зараркунандаларни аниқлаш ва назорат қилишга ўз ҳиссасини қўшиб, бу тадбирларни ўз қўллари билан амалга оширди.

– Маълумки, озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштиришда юқори иқтисодий самарадорликка эришиш ва деҳқончилик маданиятини ошириш учун агротехник тадбирларни ўз вақтида амалга ошириш, ўсимликларни турли зараркунанда ва касалликлардан ҳимоя қилишда илмий жиҳатдан ўрганилган тажрибаларга таянган ҳолда иш юритиш бугунги кун талабидир, – дейди филиал катта илмий ходими Улуғбек Жумамуратов.

Асосан фермер ва деҳқон хўжаликлари билан шартнома асосида уларга тегишли далалардаги ўсимликларни зараркунандалардан ҳимоя қилиш билан шуғулланамиз. Илмий асосланган таклифларимизни бериб борамиз.

Институт ўсимликлар карантини ва ҳимояси соҳасида илмий-тадқиқот ишлари ва изланишларни олиб бориш, соҳани ривожлантириш бўйича узоқ муддатли стратегик йўналишларни белгилаш, республика ҳудудида иқтисодий жиҳатдан зарар етказиши мумкин бўлган карантиндаги ва бошқа хавфли зарарли организмларнинг фитосанитар хавфини таҳлил қилиш, четдан келадиган карантиндаги ва бошқа хавфли зарарли организмларнинг кириб келишининг олдини олишга қаратилган илмий асосланган фитосанитар чора-тадбирларни ишлаб чиқиш каби муҳим функцияларни бажаради.

Шунингдек, карантиндаги ва бошқа хавфли зарарли организмларнинг ўчоқларини аниқлаш, йўқ қилиш ва улардан озод бўлган ҳудудларни белгилаш, уларнинг тарқалишининг олдини олиш ва уларга қарши уйғунлашган курашиш тизимини ишлаб чиқиш, карантин объектлари ва ўсимликларнинг бошқа хавфли зарарли организмларини аниқлаш ва уларнинг диагностикасининг экспресс-усулларини ва уларга қарши курашиш усулларини яратиш, зарарли организмларнинг қишлоқ хўжалиги экинлари ва маҳсулотларига таъсирини илмий жиҳатдан ўрганиш, уларни зарарсизлантиришнинг инновацион усулларини ишлаб чиқиш бўйича шуғулланади.








Пахта, дон ва бошқа қишлоқ хўжалиги экинларининг зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтлар кўпайишини олдиндан аниқлаш, биоэкологик хусусиятларини ўрганиш, зарар етказиш даражасига асосланган ҳолда уларга қарши уйғунлашган курашиш тизимини такомиллаштириш бўйича тадқиқот ишларини амалга оширади.

Маълумот учун, мамлакатимиз ҳудудида учрамайдиган карантин аҳамиятига эга 95 та зараркунанда, 17 та замбуруғли касаллик, 13 та нематода, 17 та бактериал касаллик, 32 та вирусли касаллик, 36 та ёввойи ўт мавжуд.

Ўзбекистоннинг айрим ҳудудларида тарқалган карантин аҳамиятига эга бўлган зарарли организмлардан 8 та зараркунанда, 1 та вирусли касаллик, 3 та бегона ўтлар мавжуд.

Пресс-тур давомида иштирокчилар лабораториялар фаолияти, боғда амалга оширилаётган ўрганиш ва касалликларнинг олдини олиш ишлари билан танишиб, мутахассислардан ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олди.

А.Жийемуратов,

Қорақалпоғистон ахборот агентлиги.

М.Ҳабибуллаев олган суратлар