Сўнгги йилларда мамлакатимизда юзага келаётган сув тақчиллиги сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш самарадорлигини ошириш, аҳоли онгида шаклланган “сув текин” тушунчасидан воз кечиш ҳамда сувни тежайдиган суғориш технологияларини кенгайтирилган тартибда жорий этишни талаб қилмоқда.

– Cув ресурсларидан фойдаланиш механизмларини тубдан ислоҳ қилиш, улардан оқилона ва самарали фойдаланишни таъминлаш, иқтисодиёт тармоқларида сув тежовчи технологияларни жорий этишни қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш, шунингдек, суғориладиган ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш бўйича Президентимиз томонидан бир қатор қарорлар қабул қилинди, – дейди Қорақалпоғистон Республикаси Тўрткўл туман “Сув етказиб бериш хизмати” давлат муассасаси директори Алишер Рейимбаев – Жумладан, Президентимизнинг 2019 йил 25 октябрь кунги “Қишлоқ хўжалигида сув тежовчи технологияларни жорий этишни рағбатлантириш механизмларини кенгайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги, 2022 йил 1 март кунги “Қишлоқ хўжалигида сувни тежайдиган технологияларни жорий этишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ҳамда 2024 йил 5 январ кунги “Қуйи бўғинда сув ресурсларини бошқариш тизимини такомиллаштириш ҳамда сув ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорлари билан сув тежовчи технологияларни жорий этган сув истеъмолчиларига кўплаб имтиёзлар берилган.

Хусусан, пахта хомашёси ва бошоқли дон етиштириш учун насос агрегатлари ва суғориш қудуқлари истеъмол қилган электр энергияси қийматини Давлат бюджетидан субсидиялар ҳисобига қоплаш тартиби фақат сувни тежайдиган технологияларни жорий этган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчиларига татбиқ этилиб, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилари томонидан сув хўжалиги ташкилотларининг суғориш қудуқлари ва вертикал дренаж қудуқларидан қишлоқ хўжалиги экинларини суғориш учун фойдаланишга сувни тежайдиган технологияларни қўллаш шарти билан рухсат этилиши белгиланган.

Шунингдек, сувни тежайдиган суғориш технологияларини жорий этиш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш учун қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчиларга suvkredit.uz платформаси орқали 5 йил муддатга, шундан 2 йиллик имтиёзли давр билан йиллик 14 фоиз ставкада кредит, сувни тежайдиган суғориш технологияларини жорий этиш бўйича харажатларнинг бир қисмини қоплаш учун субсидиялар қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчиларга ушбу технологиялар жорий қилинган йилнинг ўзида тўлиқ миқдорда ажратилади.

Аҳамиятлиси, Қорақалпоғистон Республикаси ва Хоразм вилоятида сувни тежайдиган суғориш технологияларини жорий этиш бўйича лойиҳаларга тижорат банклари томонидан миллий валютада ажратиладиган кредитлар бўйича фоиз ставкасининг 10 фоиздан ошадиган қисми Давлат бюджети томонидан қоплаб берилиши, суғориладиган ерларда янги боғлар, узумзорлар ва бошқа кўп йиллик дарахтзорлар ҳамда енгил типдаги иссиқхоналарни ташкил этишда хулосалар Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан фақат сувни тежайдиган суғориш технологияларини жорий қилиш шарти билан берилиши белгиланган.

Туманда сув сарфини камайтириш, сувдан оқилона фойдаланиш мақсадида сув тежовчи технологияларни жорий қилиш бўйича бир қатор чора-тадбирлар амалга оширилмоқда. Жумладан, туманда белгиланган сув сарфини камайтириш мақсадида сув тежовчи технологиялардан фойдаланиш учун манзилли дастур ишлаб чиқилди.

2025 йил учун белгиланган сув сарфини камайтириш мақсадида сув тежовчи технологиялардан фойдаланиш учун томчилатиб суғориш учун 500 гектар, ёмғирлатиб суғориш учун 150 гектар, дискрет орқали суғориш учун 60 гектар, эгилувчан қувур 800 ва эгатга плёнка тўшаб 180 гектар ҳамда лазерлик текислаш 1600 гектар, умумий 3 минг 290 гектар манзилли дастур қилиб олинди.

Белгиланган сув тежовчи технологиялардан фойдаланиш ҳамда каналларни бетонлаштириш орқали туманга олинаётган сув сарфини 10 фоизгача тежашга эришилади.

Довуд Абибуллаев, ЎзА мухбири