Олий Мажлис Қонунчилик палатасида бўлиб ўтган навбатдаги “Ҳукумат соати”да депутатлар қишлоқ хўжалигини ривожлантириш, ер майдонларини фойдаланишга киритиш, аграр соҳада аҳоли бандлигини таъминлаш ҳамда қулай агробизнес муҳитини яратишга қаратилган Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020 – 2030 йилларга мўлжалланган стратегиясида белгиланган вазифалар ижросини самарали ташкил этиш чора-тадбирлари ҳақидаги масалани муҳокама қилди.
Кун тартибидаги масала юзасидан депутатларнинг саволларига қишлоқ хўжалиги вазири А.Воитов жавоб берди.
“Ҳукумат соати”да вазир дастлаб қишлоқ хўжалигини ривожлантириш стратегияси доирасида амалга оширилаётган ишлар хусусида маълумот берди:
— Мамлакатимизда озиқ-овқат маҳсулотларини етиштириш ҳажмларини кўпайтириш орқали ички бозорни сифатли маҳсулотлар билан таъминлаш, мамлакатнинг экспорт салоҳиятини ошириш мақсадида экин майдонлари сезиларли даражада кенгайтирилди. Қулай агробизнес муҳит ва қўшилган қиймат занжирини яратиш, соҳа бошқарувида инвестициявий жозибадорликни ошириш бўйича кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Бугунги кунда қишлоқ хўжалиги соҳаси мамлакатимиз ялпи ички маҳсулотининг қарийб 30 фоизини ташкил этади. Аграр тармоқда 4 миллионга яқин ишчи-хизматчилар фаолият юритмоқда.
2023 йилнинг ўтган даврида 94,3 минг гектар экин майдонлари 247 минг фуқарога очиқ электрон танловлар орқали ижарага берилган. Ер майдонларининг 24 минг гектари 65,1 минг нафар “Темир дафтар”, “Аёллар дафтари” ва “Ёшлар дафтари”да рўйхатда турган эҳтиёжманд ва хориждан қайтган меҳнат мигрантларига ажратилган. Бундан ташқари, яна 17,2 мингта лот бўйича 10,8 минг гектар ер майдонлари “E-AUKSION” электрон савдо платформасида очиқ электрон танловларга чиқарилган.
Натижада жорий йил январь-июнь ойларида қишлоқ хўжалиги соҳасида жами 808 минг, яъни 223 мингта доимий ва 585 мингта мавсумий иш ўринлари яратилган. Пахта ва ғалладан қисқарган ер майдонларида деҳқон хўжаликларини ташкил этиш учун 2022-2023 йилларда аҳолига ажратиладиган 193 минг гектар майдонда 2-3 марта экин экиш орқали 5 миллион тоннадан ортиқ озиқ-овқат маҳсулотлари етиштирилмоқда, — деди Азиз Воитов.
“Ҳукумат соати”да депутатлар соҳада олиб борилаётган ишларни эътироф этиб, қатор саволларни ўртага ташлади. Хусусан, халқ вакиллари аграр соҳада ажратилаётган субсидиялар билан қизиқди.
Вазирнинг қайд этишича, қишлоқ хўжалиги ерларининг самарадорлигини ошириш мақсадида сув тежовчи технологияларни жорий этиш учун 5,1 миллиард сўм, чорва, парранда ва балиқ етиштириш, импорт қилинган наслли қорамол, қўй-эчкилар ва маҳаллий етиштирилган наслли қорамоллар учун 293 миллиард сўм, оғир ҳудудларда артезиан қудуқларини қазиш учун 36,5 миллиард сўм ҳамда боғларда томчилатиб суғориш технологияларини ҳамда қудуқ насос станцияларини ўрнатиш учун 25,2 миллиард сўм субсидиялар ажратилган.
Шунингдек, депутатлар ҳудудларда фаолият олиб бораётган кластерлар билан фермер ва дехқон хўжаликлари ўртасидаги алоқалар қандай йўлга қўйилгани билан қизиқди.
Қайд этилганидек, бугунги кунда пахта-тўқимачилик йўналишида кластерлар сони 141 тани, ғаллачилик кластерлари 161 тани, мева-сабзавотчилик кластерлари 244 тани ташкил этиб, уларнинг фермер ва дехқон хўжаликлари билан мустаҳкам алоқаси йўлга қўйилган. Бунда пахта-тўқимачилик кластерлари томонидан 2023 йилнинг ярим йиллигида қиймати 7,4 триллион сўмлик 262 та инвестиция лойиҳаси амалга оширилиб, 19,4 мингта иш ўрни ташкил этилган.
Ғаллачилик кластерлари томонидан 261,1 миллиард сўмлик 48 та инвестиция лойиҳаси амалга оширилиб, 195 минг тонналик янги қувватлар ишга туширилган. Жумладан, йиллик қуввати 167 минг тонналик ун, 6 минг тонналик омухта ем, 11 минг тонналик нон маҳсулотлари ишлаб чиқариш, 9 минг тонна донни сақлаш, 3 та паррандачилик ва 6 та чорвачилик комплекси ташкил этилди ҳамда 1197 та иш ўрни яратилди.
Шунингдек, мева-сабзавотчилик кластерлари томонидан жами 1,1 миллион тонна қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирилиб, шундан 620 минг тонна ички истеъмолга, 296 минг тонна қайта ишлашга ҳамда қиймати 186 миллион долларлик 230 минг тонна қишлоқ хўжалиги маҳсулоти эскпортга йўналтирилган.
Савол-жавобларга бой бўлган “Ҳукумат соати”да депутатлар қишлоқ хўжалигини ривожлантириш, ер майдонларини фойдаланишга киритиш, аграр соҳада аҳоли бандлигини таъминлашга қаратилган бир қатор таклиф ва тавсиялар берди. Шунингдек, соҳада самарали парламент назоратини таъминлашга келишиб олинди.
Муҳтарама Комилова,
ЎзА