Búgin Ózbekstanda júzlegen qızlar ilim hám texnologiyalar álemine kúsh-ǵayrat penen kirip kelmekte.

YuNISEF, Tech4Impact mámleketlik emes shólkemi hám Sanlı texnologiyalar ministrligi janındaǵı Kosmoslıq izertlewler agentligi menen birgelikte ámelge asırılıp atırǵan UniSat baǵdarlaması olarǵa arzıw-niyetlerin ámelde sınap kóriw, ilimiy tájiriybe ótkeriw hám jasalma joldas ushırıw imkaniyatın bermekte.
2021-jıldan berli mıńnan aslam qızlar STEM (ilim, texnologiya, injenerlik hám matematika) tarawlarında bilim alıp, óz qábiletin kórsetti. Bıyılǵı baǵdarlama da ilhamlandırıwshı joybarlar hám tariyxıy jetiskenlikler menen este qaldı.
“Ózbekkosmos” agentligi birge islesiwshi shólkemler menen birgelikte Qaraqalpaqstan Respublikasında «UniSat 3.0” joybarın ámelge asırdı. Bul baǵdarlamada 14 jastan 25 jasqa shekemgi 845 qız qatnastı. Olar ózleri soqqan nanojasalma joldaslardı stratosferaǵa shekem ushırıwǵa eristi.
Tashkentte joybar nátiyjelerin járiyalaw hám jeńimpazlardı sıylıqlaw máresimi bolıp ótti. Onda jas injener qızlar óz qolları menen soqqan nanojasalma joldaslar menen qatnastı.
YuNISEF shólkemi menen birgelikte ámelge asırılǵan bul joybar sheńberinde qatnasıwshılar úsh ay dawamında teoriyalıq hám ámeliy bilimlerge iye boldı. Oqıw procesinde toplaǵan tájiriybeleri tiykarında olar tayarlaǵan jasalma joldas modellerin Qaraqalpaqstan Respublikasında kosmosqa ushırdı.
Bıyıl qızlar eki 3U CubeSat nanojasalma joldasların stratosferaǵa ushırdı. Itibarǵa ılayıq, UniSat baǵdarlaması tariyxında birinshi márte jasalma joldaslar 27 kilometr biyiklikke shekem kóterildi. Biologiyalıq hár túrlilik boyınsha qánigeler menen birgelikte qızlar biologiyalıq tájiriybeler ótkerip, temperatura, basım hám nurlanıwdıń biologiyalıq ózgerislerge tásirin baqladı.
Ilaj dawamında UniSat baǵdarlamasınıń dáslepki pitkeriwshileriniń tabısları haqqında aytıp berildi. Sonday-aq, ózbekstanlı qızlar ushın STEM tarawındaǵı kásip imkaniyatların keńeytiw boyınsha usınıslar ótkerildi. Máresim sońında barlıq qatnasıwshılarǵa sertifikatlar tapsırıldı.

N.Rahmonova, ÓzA
N.Abduvoitov (video), U.Twxtaev (montaj)