Baku qalasındaǵı Geydar Aliev orayında «Aylanba ekonomika hám turaqlı ekosistema» temasında xalıqaralıq konferenciya bolıp ótti. Bul baǵdarǵa baylanıslı máseleler boyınsha Ázerbayjan mámleketlik ekonomika universiteti 2019-jıldan berli dúnyanıń abıraylı ilimiy-izertlew hám intellekt orayları, puqaralıq jámiyeti institutları hám xalıqaralıq shólkemlerdiń qatnasıwında «Ekonomika hám menedjment izertlewshileri» xalıqaralıq ilimiy konferenciyasın turaqlı ótkerip kelmekte.

Gezektegi ánjuman usı konferenciyanıń jetinshi májilisi esaplanıp, Ázerbayjan mámleketlik ekonomika universiteti shólkemlestirilgeniniń 95 jıllıǵına baǵıshlandı. Ilajdı shólkemlestiriwden tiykarǵı maqset – zamanagóy global qáwip-qáterler hám tendenciyalar sharayatında aylanba ekonomika, turaqlı ekosistema, alternativ energiya, jasalma intellekt hám sociallıq juwapker biznes sıyaqlı áhmiyetli baǵdarlardaǵı ilimiy-izertlew jumısların birlestiriw, tájiriybe almasıw jáne xalıqaralıq birge islesiwdi kúsheytiw bolıp esaplanadı.

Xalıqaralıq ánjumanǵa Ózbekstan, Qazaqstan, Qırǵızstan, AQSh, Túrkiya, Germaniya, Rossiya, Shveciya, Ispaniya, Kanada hám Saudiya Arabstanı sıyaqlı mámleketlerden 60 qa shamalas sırt el izertlewshileri, ilimpazları, intellekt orayları hám xalıqaralıq shólkemlerdiń wákilleri qatnastı.

Ánjuman sheńberinde «Qolaylı energiya dárekleri arqalı ekonomikalıq, ekologiyalıq hám energetikalıq mashqalalardı sheshiw perspektivaları» atamasındaǵı panel sessiyasında Turaqlı rawajlanıw orayınıń ekspertleri «Jasıl rawajlanıw jolında: Jańa Ózbekstanda alternativ energiya imkaniyatları» atamasındaǵı bayanat penen qatnastı.

Bayanat dawamında alternativ energiya dárekleri arqalı ekonomikalıq, ekologiyalıq hám energetikalıq mashqalalardı saplastırıw perspektivası, global klimat ózgeriwine beyimlesiw, qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw, tábiyǵıy resurslardan nátiyjeli hám aqılǵa uǵras paydalanıw, sonday-aq, «jasıl» ekonomikaǵa ótiw baǵdarında Ózbekstanda ámelge asırılıp atırǵan reformalar keńnen dodalandı. Sonıń menen birge, xalıqaralıq birge islesiw imkaniyatları hám perspektivalı joybarlar boyınsha pikir alısıldı.

Ánjuman sheńberinde Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń klimat ózgeriwine qarsı gúresiw, suw hám tábiyǵıy resurslardan aqılǵa uǵras paydalanıw, biokóptúrlilikti saqlaw hám «jasıl» ekonomikaǵa ótiw baǵdarında xalıqaralıq, regionallıq hám milliy dárejede alǵa qoyǵan áhmiyetli baslamaların óz ishine alǵan «Jańa Ózbekstannıń jasıl rawajlanıw jolı» atamasındaǵı kitap ta usınıldı.

Bul toplamda mámleket basshısınıń «jasıl» rawajlanıw processlerine baylanıslı strategiyalıq kózqarasları, konceptuallıq ideya hám qatnasıqları bildirilgen. Shıǵarmada, sonday-aq, dúnyadaǵı qıyın geosiyasiy jaǵday, globallıq ekonomikadaǵı turaqsızlıq, azıq-awqat hám energiya resurslarınıń jetispewshiligi, ekologiyalıq mashqalalar barǵan sayın keskinlesip atırǵanı, keń kólemli xalıqaralıq birge islesiw hám birgeliktegi háreketlerdiń áhmiyetli ekenligi ayrıqsha atap ótilgen.

Konferenciya qatnasıwshıları bul kitaptı úlken qızıǵıwshılıq hám húrmet penen kútip aldı. Ol tek ǵana konceptuallıq ideyalarǵa bay emes, al ámeliyatqa baǵdarlanǵan jol kartası sıpatında da joqarı bahalandı.

Prezident Shavkat Mirziyoev tárepinen alǵa qoyılǵan áhmiyetli ideyalardan biri –«…sheklengen jer hám suw rezervlerinen únemli paydalanıw, ekologiyalıq mashqalalardı saplastırıw, «jasıl» rawajlanıw, «jasıl» ekonomika hám «jasıl» energetikaǵa ótiw arqalı mámleket ekonomikasın turaqlı rawajlandırıw hám xalıqtıń abadanlıǵın támiyinlew múmkin. Bul – birden-bir hám eń durıs jol», degen kózqaras boldı. Bul sózler Ózbekstannıń turaqlı keleshegi filosofiyasın belgilep berip, keń kólemli ekologiyalıq hám ekonomikalıq ózgerisler ushın áhmiyetli jol-joba wazıypasın atqaradı.

Ózbekstan «jasıl» rawajlanıw boyınsha keń kólemli hám áhmiyetli baǵdarlamalardı ámelge asırıwǵa kirisken. Bul mámlekettiń energetika tarawında strategiyalıq burılısın ańlatadı. Ekonomikanı transformaciyalaw hám ıssıxana gazleri shıǵındıların azaytıw boyınsha bir qatar hújjetler qabıl etilgen.

Búgingi kúnde «jasıl» rawajlanıw mámleket ekonomikası hám jámiyettiń barlıq tarawların qamtıp alǵan halda ulıwma milliy háreketke aylanbaqta.

Regionallıq birge islesiw arqalı Oraylıq Aziyanı «jasıl» ekonomika hám taza energiyanıń global oraylarınan birine aylandırıw maqset etilgen.

«Ózbekstan – 2030» strategiyası mámleketti uzaq múddetli turaqlı rawajlandırıwǵa qaratılǵan tiykarǵı hújjet sıpatında, «jasıl» ekonomikanı rawajlandırıw, qayta tiklenetuǵın energiya úlesin kóbeytiw, ıssıxana gazleri shıǵındıların 35 procentke azaytıw, sanaatta energiya nátiyjeliligin arttırıw, «jasıl» investiciyalardı qollap-quwatlaw sıyaqlı tiykarǵı wazıypalardı belgileydi.

– Ózbekstanda «jasıl» ekonomikaǵa ótiw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan siyasiy hám ámeliy ilajlar tek ǵana milliy turaqlılıq emes, al pútkil Oraylıq Aziya ushın aldınǵı tájiriybe sıpatında xızmet etpekte, – dedi Germaniyanıń Rur universiteti professorı Elxan Sadıqzada. – Ózbekstan bul máselelerge strategiyalıq dárejede kompleksli qatnas jasap, ekologiyalıq, ekonomikalıq, energetikalıq hám sociallıq mashqalalardı óz-ara baylanıslı halda sheshiwge umtılmaqta. Bunday sistemalı hám keń kólemli qatnas xalıqaralıq kólemdegi birge islesiwdi talap etedi.

– Baku ánjumanı Ózbekstannıń global dárejedegi «jasıl» siyasattaǵı belsendi rolin jáne bir márte tastıyıqladı. Prezident Shavkat Mirziyoevtiń «Jańa Ózbekstannıń jasıl rawajlanıw jolı» shıǵarması pútkil regionnıń turaqlı rawajlanıwı ushın ilham dáregi hám ámeliy jol kartası sıpatında tán alındı. Bul baslamalar tek ǵana milliy dárejede emes, al dúnya júzindegi ekologiyalıq hám ekonomikalıq qáwip-qáterlerge qarsı gúresiwde úlken áhmiyetke iye.

Baku qalasında ótkerilgen «Aylanba ekonomika hám turaqlı ekosistema» temasındaǵı xalıqaralıq konferenciya mámleketimizdiń «jasıl» rawajlanıw hám ekologiyalıq turaqlılıqqa qaratılǵan siyasiy hám ilimiy kózqarasların xalıqaralıq maydanda kórsetiwde áhmiyetli platforma wazıypasın atqarǵanın atap ótiw kerek.

Behruz XUDOYBERDIEV, ÓzA