Global kakao islep shıǵarıw sońǵı jılları keskin túsip ketpekte, ásirese shokoladtıń tiykarǵı deregi esaplanǵan Batıs Afrika mámleketlerinde bul process jaman jaǵdayda. Bul aymaqlarda sońǵı eki jılda ónimdarlıq 40 procentke shekem tómenlep, shokolad bahaları 1970-jıldan berli baqlanbaǵan dárejede qımbatlaǵan.

Qánigelerdiń atap ótiwinshe, eger jaǵday usılay dawam etse, 2050-jılǵa shekem kakao pútkilley joq bolıwı múmkin. Buǵan tiykarǵı sebep sıpatında klimat ózgeriwi, jawın-shashınnıń keskin ózgeriwsheńligi, suw tasqınları, topıraq eroziyası hám zamarrıq kesellikleri kórsetilmekte.
Bul mashqalalardı saplastırıw ushın ilimpazlar karob ósimligine itibar qaratpaqta. Bul ósimlik ıssı hám qurǵaqshılıqqa shıdamlı, az suw menen de ósedi hám quwırǵanda shokoladqa uqsas xosh iyis shıǵaradı. Izertlewshiler ferment usılları járdeminde geshirdiń dámin jaqsılawǵa erisip, onı kakao untaǵı hám basqa ónimlerde qollanıw imkaniyatın oylap taptı.
Eger, karob keń kólemde qollanılsa, ol shokolad sanaatınıń kakao menen baylanıslılıǵın azaytıp, óndiris shınjırın klimat krizisi hám keselliklerden qorǵawı múmkin. Usı tárizde, karob shokoladtıń keleshegin saqlaw hám tutınıwshılarǵa súyikli dámin joǵaltpaw imkaniyatın beredi.

Musulmon Ziyo, ÓzA