Energetika, transport hám geosiyasat: TMShnıń artıp baratırǵan xalıqaralıq áhmiyeti

6

Jaqında Vashington qalasında Túrkiy mámleketler shólkemi (TMSh) bas xatkeri Kubanichbek Omuraliev hám AQSh Mámleketlik departamenti wákilleri, Kongress aǵzaları arasında ushırasıw ótkerildi.

– Bul sóylesiw strategiyalıq áhmiyetke iye bolıp, AQSh hám Túrkiy dúnya arasındaǵı qatnasıqlardı tereńlestiriwde áhmiyetli rol atqaradı, – dedi “Hudson” institutınıń úlken ilimiy xızmetkeri Lyuk Koffi.
Onıń atap ótiwinshe, Tramptıń Oraylıq Aziya mámleketleri basshıları menen Aq úyde “S5+1” formatınıń 10 jıllıǵına baǵıshlanǵan tariyxıy ushırasıwı, sonday-aq, AQShtıń dáldalshılıǵında Armeniya hám Ázerbayjan arasındaǵı kelispewshiliktiń diplomatiyalıq jol menen sheshiliwi TMShtıń strategiyalıq áhmiyeti barǵan sayın artıp atırǵanınan derek beredi.
Ekspertlerdiń pikirinshe, strukturaǵa aǵza mámleketlerdiń geosiyasiy jaylasıwı regionnıń strategiyalıq jaqtan áhmiyetliligin arttıradı. Region úlken energiya hám ekonomikalıq resurslarǵa iye bolıp, aǵza hám baqlawshı mámleketlerdiń ulıwma xalqı shama menen 1,64 million kvadrat kilometr maydanda 158 million adamnan asadı. Jalpı ishki ónim bolsa 2 trillion dollarǵa shamalastı.
Dúnya ekonomikasındaǵı úlesi salıstırmalı az bolıwına qaramastan, shólkem regionnıń neft, gaz hám siyrek ushırasatuǵın jer resurslarına baylıǵı, sonday-aq, Túrkiya buǵazları jáne Evropa hám Aziyanı baylanıstıratuǵın Orta koridor sıyaqlı tiykarǵı transport jolları hám sawda jolları sebepli strategiyalıq áhmiyetke iye.
Qalaberdi, TMShǵa aǵza mámleketlerdiń demografiyalıq hám ekonomikalıq kórsetkishleri perspektivalı ósiwdi kórsetpekte, bul olardıń qolaylı geografiyalıq jaylasıwı menen birgelikte Evraziya maydanındaǵı áhmiyetin arttıradı.

S.Rahimov, ÓzA