Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Tınıshlıq hám isenim xalıqaralıq forumındaǵı shıǵıp sóylegen sózi

5

Húrmetli delegaciyalar basshıları!

Túrkmenstan Prezidenti, húrmetli Serdar Gurbangulievich Berdimuhamedovqa hám Túrkmen xalqınıń milliy jetekshisi, Túrkmenstan Xalıq Másláháti Baslıǵı, qádirli dostım, húrmetli Gurbanguli Myalikgulievich Berdimuhamedovqa shın júrekten qabıllaǵanı hám búgingi forumdı joqarı dárejede shólkemlestirgeni ushın tereń minnetdarshılıq bildiremen.
Túrkmenstan basshılıǵın hám pútkil tuwısqan túrkmen xalqın milliy bayram – Turaqlı biytáreplik járiyalanǵanınıń 30 jıllıǵı menen qutlıqlayman.
Bul qutlı sáne Túrkmenstannıń dúnyanıń barlıq mámleketleri menen tınısh, isenimli, doslıq hám óz-ara paydalı birge islesiwdi rawajlandırıwǵa bárqulla sadıq bolıp kiyatırǵanın ózinde jámleydi.
Biz bul forumdı tınıshlıqtı súyiwshi hám tınıshlıqtı súyiwshilik ideyaların alǵa qoyıw, mámleketler arasında óz-ara isenim hám húrmetti bekkemlew, sonday-aq, áhmiyetli xalıqaralıq máselelerdi sóylesiwler hám dodolawlar arqalı sheshiw jolların izlew ushın áhmiyetli siyasiy platforma dep esaplaymız.
Húrmetli qatnasıwshılar!
Túrkmen xalqınıń zamanagóy ózine tánliginiń ajıralmas bólegine aylanǵan Túrkmenstannıń biytárepligi onıń tereń tariyxıy dástúrlerine, mádeniy hám ruwxıy qádiriyatlarına, adamgershilik, keńpeyillik hám jaqsı qońsıshılıq sıyaqlı jaqsı pazıyletlerine súyenedi.
Bul fenomen túrkmen xalqınıń búgingi basqıshtaǵı unamlı biytáreplik filosofiyasınıń arxitektorı – Gurbanguli Myalikgulievich Berdimuxamedovtıń sheshiwshi roli sebepli pútkil jer júzinde keńnen tán alındı.
Tańlanǵan strategiyalıq baǵdar Túrkmenstan Prezidenti, húrmetli Serdar Gurbangulievich tárepinen jańasha pát penen ámelge asırılmaqta.
Túrkmenstannıń turaqlı biytáreplik modeli suverenitetti húrmet etiw hám ishki islerge aralaspaw principleri jedel tınıshlıqtı saqlaw hám diplomatiyalıq jumıs penen qanday úylesiwi múmkin ekenligin ayqın kórsetpekte. Ashxabadta BMShtıń Oraylıq Aziya mámleketleri ushın preventiv diplomatiya regionallıq orayınıń tabıslı jumıs alıp barıp atırǵanı bunıń ayqın dálili bolıp esaplanadı.
Biz Ózbekstanda túrkmenstanlı tuwısqanlarımızdıń strategiyalıq kózqarasları hám sırtqı siyasiy kózqaraslarına kóp tárepleme qosılamız.
Sol sebepli, dos Túrkmenstannıń Birlesken Milletler Shólkemi menen birgelikte Tınıshlıq hám biytáreplik universitetin shólkemlestiriw boyınsha baslamasın qollap-quwatlaymız.
Jańa Ózbekstan ushın dúnyaǵa ashıq-aydınlıq, óz-ara húrmet hám pikirlesiwge umtılıw – fundamental qádiriyatlar bolıp esaplanadı. Áne sol sebepli biz ulıwma qáwipsizlik hám abadanlıq jolında tilekleslik boyınsha Samarqand baslamasın alǵa qoydıq. Bul baslama insaniyat keleshegi ushın biypárwa bolmaǵan, tınıshlıq, tatıwlıq hám turaqlı rawajlanıw ushın umtılıp atırǵan barlıq táreplerdi sóylesiwge tartıwǵa qaratılǵan.
Tek óz-ara húrmet hám túsinisiwge tiykarlanǵan gumanistlik hám inklyuziv qatnasıqlar ǵana zamanagóy xalıqaralıq birge islesiw konstrukciyasın bekkemlewge uqıplı ekenine bekkem isenemiz.
Usı múnásibet penen Ózbekstannıń Qosılmaw háreketindegi bolajaq basshılıǵı dáwirinde biz tınıshlıq hám zorlıqsızlıq mádeniyatın qollap-quwatlaw boyınsha globallıq háreketti xoshametlew, siyasiy sóylesiw tiykarında mámleketler arasında isenimdi bekkemlew, dúnyada keńpeyillik, awızbirshilik hám tilekleslik ortalıǵın qáliplestiriwge járdemlesiwdi baslı tiykarǵı baǵdarlar sıpatında belgilew niyetindemiz.
Biz basshılıǵımız dawamında keleshek áwladlardıń mápleri jolında kelispewshiliklerdi sheshiw baǵdarındaǵı háreketlerdi qollap-quwatlaw ushın 2027-jıldı Preventiv diplomatiya jılı dep járiyalawdı rejelestirmektemiz. Onıń sheńberinde konferenciya hám forumlar shólkemlestiriw, parlament, jámiyetlik hám jaslar delegaciyalarınıń óz-ara almasıwların qamtıp alatuǵın ilajlar baǵdarlamasın qabıl etemiz. Onıń ámelge asırılıwında BMShtıń qánigelesken institutları, sonıń ishinde, Ashxabadtaǵı Preventiv diplomatiya boyınsha regionallıq oray belsene qatnasadı, dep úmit etemiz.
Húrmetli doslar!
Globallıq kólemde keskinlik saqlanıp atırǵan hám mámleketler arasında isenim tómenlep atırǵan házirgi sharayatta tınıshlıqtı súyiwshilik hám dáldalshılıq principlerine ulıwma sadıqlıq hár qashanǵıdan da ayrıqsha áhmiyetke iye bolmaqta.
Mine, sonıń ushın da Túrkmenstannıń 2025-jıldı “Xalıqaralıq tınıshlıq hám isenim jılı” dep járiyalaw haqqındaǵı usınısı dúnya jámiyetshiliginiń eń áhmiyetli talaplarına juwap beredi.
Ózbekstan bul baslamanı tolıq qollap-quwatladı hám BMSh Bas Assambleyasınıń tiyisli rezolyuciyasınıń járdemshi avtorı boldı.
Bul globallıq ideya qarama-qarsılıqlardı biykarlaytuǵın, kelispewshiliklerdi sóylesiw stolı átirapında sheshiwge sadıq hám tınıshlıq ornatıw boyınsha tásirsheń ilajlar kóriw tárepdarı bolǵan mámleketlerdiń birlesiwine xızmet etedi, dep esaplaymız.
Óz-ara isenim, húrmet hám awızbirshilik principleri biziń Oraylıq Aziyanı tınıshlıq, birge islesiw hám jaqsı qońsıshılıq mákanına aylandırıw baǵdarındaǵı siyasatımızdıń da tiykarı ekenin atap ótiwdi qáler edim.
Ótken ayda Tashkentte bolıp ótken region mámleketleri basshılarınıń jetinshi Másláhát ushırasıwı awızbirshilikti bekkemlew, regionda tınıshlıq hám turaqlılıqtı támiyinlew boyınsha birgeliktegi háreketler, kóp táreplemeli ekonomikalıq birge islesiwdi keńeytiwge tayar ekenimizdi jáne bir márte kórsetti.
Sonı ayrıqsha atap ótiw kerek, Túrkmenstannıń konstruktivlik hám tınıshlıqtı súyiwshi siyasat Oraylıq Aziyada turaqlılıq hám rawajlanıwdı támiyinlewdiń áhmiyetli faktorı bolıp esaplanadı.
Rásmiy Ashxabad 2018-jılı – kóp jıllardan berli birinshi márte Araldı qutqarıw xalıqaralıq qorına aǵza mámleketler basshılarınıń birinshi sammitin shólkemlestirgen halda, Qor sheńberinde joqarı dárejedegi sóylesiwlerdi qayta tiklewde úlken rol atqardı.
Usı jıldıń avgust ayında Avazada BMShtıń teńizge shıǵıw imkaniyatı joq rawajlanıp atırǵan mámleketler boyınsha úshinshi konferenciyasınıń ótkeriliwi regionda birden-bir transport-logistika mákanın qáliplestiriwge áhmiyetli úles bolıp qosıldı.
Awǵanstandı regionallıq ekonomikalıq processlerge tartıw hám infrastrukturalıq baylanıslılıqtı kúsheytiw arqalı tınısh jol menen rawajlandırıwǵa járdemlesiw máseleleri boyınsha biziń hám Túrkmenstannıń kózqarasları tolıq sáykes keledi.
Ashxabadtıń energetika hám suw qáwipsizligi, turaqlı transport baylanıslılıǵın támiyinlew, sonday-aq, regionda ekosistemanı qorǵaw boyınsha baslamaları biziń Oraylıq Aziyadaǵı háreketlerimizdi tábiyǵıy túrde tolıqtırmaqta.
Túrkmenstannıń tiykarında tınıshlıq hám isenim sıyaqlı iygilikli ideyalar jámlengen bul usınısları onıń region mámleketleri basshılarınıń Másláhát ushırasıwları formatındaǵı basshılıǵı dawamında kún tártibinen múnásip orın iyeleytuǵınına isenemen.
Húrmetli ánjuman qatnasıwshıları!
Óz-ara húrmet, isenim hám awızbirshilikke tiykarlanǵan birge islesiw eń ullı rejelerdi turmısqa engiziw imkaniyatın beredi. Sonıń ushın bul rejelerdi gumanitarlıq birge islesiw arqalı alǵa qoyıw áhmiyetli.
Usı múnásibet penen kelesi jılı Tashkentte dóretiwshilik jámáátler, ilimpazlar hám jazıwshılardıń qatnasıwında “Mádeniyatlar qarım-qatnası” dep atalǵan birgeliktegi xalıqaralıq gumanitarlıq forumdı shólkemlestiriw, sonday-aq, bilimlendiriw, mádeniyat hám volontyorlıq háreketi tarawlarındaǵı baslamalardı birgelikte ámelge asırıw arqalı jaslardı tınıshlıq hám isenim procesin bekkemlewge tartıwǵa qaratılǵan “Jaslar tınıshlıq hám isenim jolında” regionallıq baǵdarlamasın engiziwdi usınıs etemiz.
Qádirli doslar!
Tınıshlıq hám isenim – ulıwma abadanlıq tiykarı. Bul qádiriyatlardı bekkemlew pútkil xalıqaralıq jámiyetshilik ushın sheshiwshi tiykarǵı baǵdar bolıp qalıwı zárúr.
Ózbekstan dúnyada ádalatlı hám turaqlı tártipti qurıwǵa bunnan bılay da ámeliy úles qosıwǵa tayar.
Forum qatnasıwshılarına nátiyjeli jumıs, tuwısqan Túrkmenstan xalqına bolsa tınıshlıq, abadanlıq hám jáne de rawajlanıw tileymen.

ÓzA