Ózbekstan hám Qazaqstan strategiyalıq sherikler hám rawajlanıw jolınan birgelikte barıp atırǵan isenimli awqamlaslar bolıp tabıladı

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń mirát etiwine bola Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaev mámleketlik sapar menen elimizde bolıp tur.
Kóksaray rezidenciyasında 15-noyabr kúni eki mámleket jetekshileri arasında tar sheńberdegi sóylesiwler bolıp ótti.
Ózbekstan hám Qazaqstan strategiyalıq sherikler hám rawajlanıw jolınan birgelikte baratırǵan isenimli awqamlaslar bolıp esaplanadı. Bul eki mámleket basshılarınıń regionallıq turaqlılıq hám qáwipsizlikti támiyinlew, uzaq múddetli sheriklikti rawajlandırıw baǵdarındaǵı kózqarasları óz-ara sáykes keletuǵının kórsetedi.
Transport-kommunikaciya koridorların qáliplestiriw, energetikalıq birge islesiwdi tereńlestiriw, ekologiya máselelerinde tutas poziciyanıń qáliplesiwi qatnasıqlardıń jańa basqıshqa kóterilgeniniń ámeliy dáliyli bolıp esaplanadı. Bul baǵdarlarda qolǵa kirgizilip atırǵan nátiyjeler tek ǵana eki tárepleme paydanı emes, al pútkil region ushın strategiyalıq áhmiyetti ańlatadı.
Ekonomikalıq óz-ara baylanıslılıq ta izbe-iz óspekte. Eki tárepleme sawda kólemin arttırıw boyınsha qoyılǵan maqsetler ámeliy qádemler menen bekkemlenbekte.
Bul mámleketlik sapar etiw Ózbekstan – Qazaqstan strategiyalıq sheriklik hám awqamlaslıq qatnasıqları tariyxında jańa basqıshtı baslap beretuǵını atap ótildi.
Saparǵa tayarlıq sheńberinde Tashkentte Húkimetleraralıq komissiya májilisi hám biznes forumı, Qazaqstan medicinası kúnleri, qazaq filmleriniń prezentaciyası, Astana kúnleri hám bir qatar mádeniy ilajlardıń tabıslı ótkerilgeni qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi.
Jıldıń ótken dáwiri dawamında tovar almasıw sezilerli dárejede ósti. Júk tasıw kólemi artpaqta, qalalar arasında háptesine 40 tan aslam aviaqatnawlar ámelge asırılmaqta.
Keyingi jıllarda 6,5 mıń qospa kárxana shólkemlestirildi hám tiykarǵı tarmaqlarda iri joybarlar ámelge asırılmaqta. Sanaat kooperaciyasın rawajlandırıw ushın bahası 8 milliard dollardan aslam joybarlar portfeli tayarlandı. Bul joybarlardı ámelge asırıw ushın birgeliktegi investiciyalıq platformanı iske qosıw usınıs etildi.
Sóylesiwler dawamında energetika, transport, ximiya sanaatı, awıl hám suw xojalıǵı, qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw, málimleme texnologiyaları hám basqa da áhmiyetli tarawlarda óz-ara paydalı sheriklikti keńeytiwge ayrıqsha itibar qaratıldı.
Aymaqlararalıq baylanıslardı jáne de keńeytiw áhmiyetli ekenligi atap ótildi. Eki mámleket aymaqları basshılarınıń birinshi Keńesin 2026-jılı Qazaqstanda ótkeriw haqqında kelisimge erisildi.
Mámleket basshıları regionallıq hám xalıqaralıq máseleler boyınsha da pikir alıstı.
Bunnan soń Kóksaray rezidenciyasında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaevtıń basshılıǵında Joqarı mámleketleraralıq keńestiń ekinshi májilisi bolıp ótti.
Mámleketimiz basshısı 2024-jılı shólkemlestirilgen Joqarı mámleketleraralıq keńes formatı óziniń áhmiyetliligi hám nátiyjeliligin kórsetkenin atap ótti.
– Qatnasıqlarımız búgingi kúnde eń joqarı – strategiyalıq sheriklik hám awqamlaslıq dárejesine kóterildi, – dedi Shavkat Mirziyoev.
Tárepler birge islesiwdiń jańa baǵdarların, eki tárepleme potencialdan paydalanıw jolların tolıq dodaladı hám Ózbekstan – Qazaqstan sherikligin keńeytiwge sezilerli túrtki beretuǵın bir qatar qararlar qabıl etti.
Óz-ara sawdanıń turaqlı ósiwin támiyinlew, onıń quramın diversifikaciyalaw hám biznes ushın qolaylı sharayatlar jaratıwǵa ayrıqsha itibar qaratıldı.
Jıldıń basınan berli tovar almasıw 4 milliard dollarǵa jetkeni qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi. Bul kórsetkishti 2030-jılǵa shekem 10 milliardqa jetkeriw maqset etilgen.
Bul ushın barlıq zárúr sharayatlar jaratılǵan, sawda hám investiciyalıq kelisimlerdiń salmaqlı toplamı qáliplestirilgen, “ÓzKazTreyd” kompaniyası shólkemlestirilgen, isbilermen toparlar arasında tikkeley birge islesiw mexanizmleri jolǵa qoyılǵan.
Mámleketimiz jetekshisi sanaat kooperaciyası tarawında erisilgen úlken tabıslardı atap ótti.
Sapar etiw sheńberinde “Oraylıq Aziya” xalıqaralıq sanaat kooperaciyası orayı jáne 1,3 milliard dollar muǵdarında bir qatar áhmiyetli joybarlar iske qosıladı. Bunnan tısqarı, ulıwma bahası 8 milliard dollardan aslam bolǵan, sonıń ishinde, ximiya, geologiya, infrastruktura, logistika, agrosanaat hám kóplegen basqa da tarawlardaǵı joybarlardı óz ishine alǵan keń kólemli Sanaat kooperaciyası baǵdarlaması tayarlandı.
Transport hám logistika tarawında sistemalı sheriklik tiykarǵı baǵdar sıpatında atap ótildi. Jańa transport koridorların, sonıń ishinde, “Úshqudıq – Qızılorda” jónelisin jaratıw, Aqtaw, Qurıq hám Xorgos portlarında júk tasıwdı xoshametlew boyınsha birgelikte islesiw zárúr ekenligi atap ótildi.
Energiya resursların tasıw hám qayta islew, energiyanı únemlew, “jasıl” texnologiyalar jáne málimleme texnologiyaların engiziw tarawlarında óz-ara paydalı birge islesiwdi keńeytiwge tayarlıq bildirildi.
Suw-ekologiya tarawındaǵı birge islesiwdi bunnan bılay da bekkemlew boyınsha tásirsheń ilajlar kóriledi. Tárepler sapar sheńberinde Transshegaralıq suw obektlerin birgelikte basqarıw hám olardan paydalanıw haqqındaǵı kelisimge qol qoyılıwın qollap-quwatladı.
Jetekshiler gumanitarlıq baylanıslar ayrıqsha orın iyeleytuǵının atap ótti. Usı jılı Almata hám Astana qalalarında birgeliktegi mádeniy ilajlar – “Lázgi” baleti, xudojnikler kórgizbesi, ádebiyatshılar forumı hám jaslar festivalı, sonday-aq, Ózbekstanda Qazaqstan medicinası kúnleri hám Tashkent qalasında Astana kúnleri tabıslı ótkerilgeni qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi.
Ilim hám bilimlendiriw mákemeleri, jaslar shólkemleri arasındaǵı almasıwlardı dawam ettiriw, joqarı bilimlendiriw mákemeleri menen birgeliktegi baǵdarlamalardı keńeytiwge kelisip alındı.
Birgeliktegi turistlik baǵdarlardı islep shıǵıw, Ózbekstan hám Qazaqstannıń tariyxıy orınları, bay mádeniy hám ruwxıy miyrasın ǵalaba en jaydırıw áhmiyetli ekenligi atap ótildi.
Sonday-aq, sóylesiwler kún tártibi boyınsha Bas ministrlerdiń orınbasarları, energetika, transport hám mádeniyat ministrleriniń esabatları tıńlandı.
Joqarı mámleketleraralıq keńestiń ekinshi májilisi juwmaǵında bir qatar áhmiyetli qararlar qabıl etildi.
Joqarı mámleketleraralıq keńestiń ekinshi májilisinen soń Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaev iri kooperaciyalıq joybarlardı iske qosıw máresiminde qatnastı.
Atap aytqanda, “Oraylıq Aziya” Xalıqaralıq sanaat kooperaciyası orayı hám “Tenge Bank”tiń Tashkenttegi jańa bas ofisi iske qosıldı.
Sonday-aq, “Silkway Central Asia” kóp tarmaqlı logistika orayı, sızıqlı alkilbenzol islep shıǵarıw quwatlıqları, Jańa Tashkentte “Astana” massivi jáne paytaxtlarda “Tashkent” hám “Astana” miymanxana kompleksleriniń qurılısı baslandı.
Ózbekstan hám Qazaqstan Prezidentleri bul joybarlar eki mámleket arasındaǵı óz-ara paydalı sawda-ekonomikalıq birge islesiwdi rawajlandırıwǵa xızmet etetuǵınına isenim bildirdi.
Soń Kóksaray rezidenciyasında Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaevqa Ózbekstan Respublikasınıń joqarı mámleketlik sıylıǵı – “Oliy Darajali Dwstlik” ordenin tapsırıw máresimi bolıp ótti.
Mámleketimiz basshısı sıylıqtı tapsırıp, Qazaqstan Respublikası Prezidentiniń eki tuwısqan xalıq arasında doslıq, jaqın qońsıshılıq, strategiyalıq sheriklik hám awqamlaslıq qatnasıqların bekkemlew jolındaǵı úlken jeke xızmetlerin ayrıqsha atap ótti.
Birgeliktegi háreketler sebepli eki xalıq arasındaǵı qatnasıqlar pútkilley jańa rawajlanıw dárejesine shıǵıp, úlgili áhmiyetke iye bolǵanı atap ótildi. Parlamentler, húkimetler, aymaqlar, biznes, jámiyetshilik hám jaslar belsene birge islesip kelmekte. Mádeniy hám gumanitarlıq almasıwlar keńeyip barmaqta.
Qasım-Jomart Toqaevtıń globallıq kólemde tınıshlıq hám turaqlı rawajlanıwdı támiyinlew, sonday-aq, regionımızda isenim, óz-ara awızbirshilik hám sheriklik ortalıǵın bekkemlew baǵdarındaǵı háreketleri ayrıqsha atap ótildi.
Qazaqstan Prezidenti mámleketimiz basshısı hám Ózbekstan xalqına bunday joqarı sıylıq ushın minnetdarshılıq bildirdi jáne tuwısqan mámleketlerimiz arasındaǵı doslıq hám awqamlaslıq ruwxındaǵı qatnasıqlar jáne de bekkemlenetuǵınına isenim bildirdi.
Nátiyjeli sóylesiwlerdiń juwmaǵında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaev Birgeliktegi bildiriwge qol qoydı.
Sonday-aq, mámleket basshıları Joqarı mámleketleraralıq keńestiń geologiya, siyrek ushırasatuǵın jer metalların qazıp alıw, transshegaralıq dáryalar aǵımın prognozlaw boyınsha eki tárepleme jumısshı toparlardı hám Ózbekstan hám Qazaqstan aymaqları basshılarınıń keńesin dúziw haqqındaǵı qararların qabıl etti.
Sapar dawamında jáne bir qatar hújjetlerge qol qoyıldı, sonıń ishinde:
– Transshegaralıq suw obektlerin birgelikte basqarıw hám olardan aqılǵa uǵras paydalanıw haqqındaǵı kelisim;
– Bajıxana xızmeti wákilxanaların ashıw haqqında kelisim;
– Shegara aldı aymaqlarda jer ústi radio xızmetleri tárepinen puqaralıq maqsetlerde paydalanılatuǵın radiochastotalardı ózlestiriwdi muwapıqlastırıw haqqındaǵı kelisim;
– Birgeliktegi áskeriy oqıwlardı ótkeriw haqqındaǵı kelisim;
– Birgeliktegi investiciyalıq platformanı jaratıw haqqındaǵı ramkalı kelisim;
– 2026-2027-jıllarǵa mólsherlengen turizm tarawında birge islesiw boyınsha birgeliktegi háreketler rejesi;
– Ádillik ministrlikleri arasında 2025-2026-jıllarǵa mólsherlengen birge islesiw baǵdarlaması;
– Taw-kán sanaatında birge islesiwdi rawajlandırıw haqqındaǵı memorandum;
– Ózbekstan Jaslar isleri agentligi hám “Assambleya jasarı” jámietlik birlespesi arasında birge islesiw haqqında memorandum;
– Densawlıqtı saqlaw ministrlikleri arasında qánigelestirilgen medicinalıq járdem kórsetiw salasında óz-ara túsinisiw memorandumı;
– Medicinalıq qamsızlandırıw qorları arasında óz-ara túsinisiw memorandumı;
– Tashkent qalası hákimligi hám Astana qalası hákimligi arasında birge islesiw kelisimi;
– “Ózbekneftgaz” hám “Qazmunaygaz” akcionerlik jámiyetleri arasında birge islesiw kelisimi.
Kóksaray rezidenciyasında bolıp ótken nátiyjeli sóylesiwlerdiń juwmaǵında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaev ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri ushın bayanat berdi.
Mámleketimiz basshısı Qazaqstan Prezidentiniń Ózbekstanǵa mámleketlik saparı tariyxıy waqıya bolǵanı jáne Ózbekstan – Qazaqstan strategiyalıq sheriklik hám awqamlaslıq qatnasıqlarınıń rawajlanıwında áhmiyetli basqıshtı baslap bergenin jáne bir márte úlken qanaatlanıwshılıq penen atap ótti.
Sapar sheńberinde Joqarı mámleketleraralıq keńestiń ekinshi májilisi bolıp ótti, onda eki tárepleme kún tártibiniń áhmiyetli tárepleri dodalandı.
Ekonomikalıq birge islesiw máselelerine ayrıqsha áhmiyet qaratıldı. Qazaqstan Ózbekstannıń áhmiyetli sawda sheriklerinen biri ekeni atap ótildi.
Usı jıldıń basınan tovar almasıw 15 procentke óskeni aytıldı. “Oraylıq Aziya” xalıqaralıq sanaat kooperaciyası orayınıń ashılıwı sapardıń áhmiyetli waqıyası boldı.
Bul aldıńǵı joybar mámleketlerimiz arasındaǵı kooperaciya baylanısların tereńlestiriw hám zamanagóy qosımsha qun shınjırların qáliplestiriwge qaratılǵan.
Energetika tarawındaǵı birge islesiw, atap aytqanda, dástúriy hám alternativ energetika boyınsha birgeliktegi joybarlardı alǵa qoyıw strategiyalıq baǵdar sıpatında belgilendi.
Tárepler qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw hám suwdan aqılǵa uǵras paydalanıw tarawında, bárinen burın, Oraylıq Aziya regionında birge islesiwdi rawajlandıradı.
Mádeniy-gumanitarlıq baylanıslardı rawajlandırıw máseleleri úlken áhmiyetke iye ekeni atap ótildi.
Ilim hám bilimlendiriw mákemeleri, dóretiwshilik hám jaslar shólkemleri arasındaǵı almasıwlardı jedellestiriw, turizm tarawındaǵı birgeliktegi baǵdarlamalardı keńeytiwge kelisip alındı.
Tárepler regionallıq birge islesiwdi bunnan bılay da bekkemlewge umtılatuǵının jáne bir márte atap ótti. Usı mánide, Oraylıq Aziya mámleketleri basshılarınıń Másláhát ushırasıwları áhmiyetli orın iyeleytuǵını atap ótildi.
16-noyabr kúni Tashkentte bolıp ótetuǵın Oraylıq Aziya mámleketleri basshılarınıń jetinshi Másláhát ushırasıwı regionallıq integraciya hám pútkil Oraylıq Aziyada tilekleslikti bekkemlew processlerine jańa pát baǵıshlaytuǵını ayrıqsha atap ótildi.
Kóp tárepleme, sonıń ishinde, Birlesken Milletler Shólkemi, ShBSh, ǴMDA, Túrkiy mámleketler shólkemi, “Oraylıq Aziya plyus” formatlarında óz-ara qollap-quwatlawdı dawam ettiriw áhmiyetli ekenligi atap ótildi.
– Húrmetli Qasım-Jomart Kemelevichtiń saparı ellerimiz arasındaǵı awqamlaslıq qatnasıqları joqarı dárejede ekenin jáne bir márte ayqın tastıyıqladı, – dedi mámleketimiz jetekshisi.
Juwmaǵında Prezident Shavkat Mirziyoev erisilgen kelisimler hám qol qoyılǵan shártnamalar eki tárepleme sheriklikti anıq mazmun menen bayıtatuǵınına, birgeliktegi joybarlar ushın jańa sheklerdi ashatuǵınına, dos mámleketlerdiń turaqlı rawajlanıwı ushın bekkem tiykar jaratatuǵınına isenim bildirdi.
Qazaqstan Respublikası Prezidenti Qasım-Jomart Toqaevtıń Ózbekstanǵa mámleketlik saparı dawam etpekte.
Ziyodulla JONIBEKOV,
Ikrom AVVALBOEV,
ÓzAnıń xabarshıları