Sońǵı jılları medicina tarawına sanlı texnologiyalardı engiziw, sonıń ishinde, jasalma intellekt imkaniyatlarınan paydalanıw baǵdarında úlken ilgerilew baqlanbaqta. Bul tek ǵana diagnoz hám emlewdiń sapasın arttırıw emes, al medicinalıq xızmetlerdi xalıqqa jáne de jaqınlastırıwǵa xızmet etpekte.

Usı jılı respublikalıq medicina oraylarınıń jumısında 179 jańa diagnoz qoyıw hám 199 zamanagóy emlew usılı ámeliyatqa engizildi. Olar arasında bawır hám bótekeniń az invaziv usıldaǵı transplantaciyası, júrek kardiomiotomiyalarında jasalma shep qarınsha (LVAD) ornatıw, omırtqa baǵanası disk grijasın alıwdıń az invaziv xirurgiyalıq usılı, súyek kemiginiń transplantaciyası hám epilepsiyada miyge chip ornatıw ámeliyatı sıyaqlı siyrek ushırasatuǵın processler bar.
Bunday aldınǵı texnologiyalar tek ǵana qıyın keselliklerdi emlew imkaniyatın arttırıp qoymastan, al operaciyadan keyingi tikleniw procesin de tezlestirmekte.
Respublikalıq qánigelestirilgen medicina oraylarınıń aymaqlıq filiallarında 379 túrdegi siyrek ushırasatuǵın hám quramalı operaciyalardıń engizilgeni xalıq ushın úlken qolaylıq jarattı. Sonıń nátiyjesinde burın tek ǵana paytaxtta ámelge asırılǵan kóplegen ámeliyatlar endi orınlarda da ótkerilmekte.
Sol sebepli orınlardaǵı nawqaslardıń respublikalıq oraylarǵa múrájatları 80 procentten derlik 15 procentke azayǵan. Bul bolsa medicinalıq xızmettiń nátiyjeliligi artqanın kórsetedi.
Bıyıl birinshi márte mámleketlik medicina mákemelerinde robot texnologiyaları ámeliyatqa engizildi.
Atap aytqanda, Respublikalıq qánigelestirilgen urologiya ilimiy-ámeliy orayı hám Milliy medicina orayında robotlardan diagnostika, emlew, xirurgiyalıq ámeliyatlarda nátiyjeli paydalanılmaqta.
Tarawdı sanlastırıw procesi jedel tús almaqta. Házirgi waqıtta jasalma intellekt tiykarında orınlanıp atırǵan tekseriw hám emlew túrleri 43 ke jetti.
Usı jılı jumıs baslaǵan Milliy nevrologiya hám neyroreabilitaciya medicina orayı da aldınǵı sanlı texnologiyalarǵa tiykarlanǵan. Bul orayda nevrologiyalıq kesellikler diagnostikası hám reabilitaciya processlerinde jasalma intellekt járdemindegi sistemalar qollanılmaqta.
Keleshekte jasalma intellektten tómendegi baǵdarlarda jáne de keńirek paydalanıw rejelestirilgen:
– MRT, KT hám rentgen súwretlerin avtomatikalıq analizlewdi jáne de jetilistiriw;
– Virtual simulyaciya arqalı xirurgiyalıq ámeliyatlardı tayarlıq procesinde qollanıw;
– Gibrid xirurgiyalıq ámeliyatlardıń kólemin keńeytiw.
Medicina tarawında jasalma intellekt hám sanlı texnologiyalardıń engiziliwi – bul tek ǵana texnikalıq jańalıq emes, al densawlıqtı saqlaw sistemasın nátiyjeli, ashıq-aydın hám insanıylıqqa xızmet etetuǵın strategiyalıq baǵdar. Elimizde ámelge asırılıp atırǵan reformalar nátiyjesinde medicina tarawı innovaciyalarǵa tiykarlanǵan jańa modelge aylanıp barmaqta.

Dildora DWSMATOVA,
ÓzAnıń xabarshısı