Ózbekstan hám Evropa awqamınıń qatnasıqlarında jańa dáwir

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev Evropa keńesiniń Prezidenti Antoniu Koshta hám Evropa komissiyasınıń Prezidenti Ursula fon der Lyayenniń mirát etiwine bola 23-24-oktyabr kúnleri rásmiy sapar menen Bryussel qalasında boldı.
Prezident Shavkat Mirziyoev Belgiyaǵa rásmiy saparı sheńberinde 24-oktyabr kúni Evropanıń jetekshi kompaniya hám bankleriniń basshıları menen dógerek sáwbetin ótkerdi.
Ushırasıwda Evropa Awqamınıń keńeyiw boyınsha komissarı Marta Kos, “Vandewiele”, “Linde”, “Rhenus Logistics”, “Ahlers Logistics”, “Lasselsberger Group”, “Pietro Fiorentini”, “NextChem”, “Meridiam”, “SUEZ”, “FMO”, “European Investment Bank”, “Commerzbank”, “KfW”, “Textima”, “Chimcomplex”, “Metso” hám basqa da kompaniya hám korporaciyalardıń basshıları qatnastı.
Mámleketimiz basshısı ilajda Evropanıń jetekshi kompaniyalarınıń qatnasıp atırǵanı óz-ara joqarı isenim hám uzaq múddetli sheriklikke umtılıstıń kórinisi ekenin ayrıqsha atap ótti.
Keńeytilgen sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı kelisimge qol qoyılıwı Ózbekstan hám EA arasındaǵı qatnasıqlarda jańa dáwirdi baslap beretuǵını atap ótildi.
Keyingi jeti jılda tovar almasıw eki esege kóbeydi, Evropa investiciyasınıń qatnasıwındaǵı qospa kárxanalardıń sanı mıńnan astı. Bul kórsetkishler investorlardıń Ózbekstandaǵı ekonomikalıq reformalarǵa isenimi artıp atırǵanınan derek beredi.
Evropalı birge islesiwshiler Ózbekstan ekonomikasın modernizaciyalaw hám túpkilikli reformalaw, aldınǵı texnologiyalar, korporativ basqarıw standartların engiziw hám innovaciyalıq óndiristi rawajlandırıwǵa járdem berip atırǵanı atap ótildi.
Prezidentimiz insan kapitalın rawajlandırıw máselelerine ayrıqsha itibar qarattı. Jaslardıń joqarı bilim alıw imkaniyatları sezilerli dárejede keńeytildi. Jańa joqarı oqıw orınları shólkemlestirildi, sırt el universitetleriniń filialları ashıldı, evropalı sherikler menen birgeliktegi bilimlendiriw baǵdarlamaları ámelge asırılmaqta.
Ushırasıwda mámleketimiz basshısı birge islesiwdi jáne de tereńlestiriwdiń tórt áhmiyetli baǵdarın kórsetip ótti.
Ózbekstan strategiyalıq shiyki zat hám minerallardı ózlestiriw hám tereń qayta islew arqalı joqarı qosımsha qunlı tayar ónimler islep shıǵarıw boyınsha joybarlardı birgelikte ámelge asırıwdan mápdar.
“Jasıl ekonomika” hám ximiya sanaatı da birge islesiw ushın perspektivalı baǵdarlar bolıp esaplanadı. Mámleketimiz qayta tiklenetuǵın energetikanı jedel engizbekte, energetika sistemasın modernizaciyalamaqta. Evropalı sheriklerge “jasıl” energetika, energiyanı únemlew hám ekologiyalıq ximiya joybarlarında qatnasıw usınıs etildi.
Infrastrukturanı hám logistikanı rawajlandırıw da tiykarǵı áhmiyetke iye ekeni kórsetip ótildi. Ózbekstan avtomobil hám temir jolları jáne aeroportlardı óz ishine alǵan transport tarmaǵın modernizaciyalamaqta. Mámleketimiz tranzit jónelislerin rawajlandırıw, Evropa hám Aziyanı baylanıstıratuǵın zamanagóy logistika orayların qurıw boyınsha birgeliktegi joybarlardı ámelge asırıwǵa tayar.
Sanlı ekonomika hám málimleme texnologiyaları tarawına ayrıqsha itibar qaratıldı. Ózbekstan IT-parkler hám startap inkubatorların rawajlandırmaqta hám Evropa kompaniyaları menen jasalma intellekt hám kiberqáwipsizlik tarawlarında birge islesiwge tayar.
Dógerek sáwbeti qatnasıwshıları, óz gezeginde, mámleketimizde investiciyalar ushın jaratılǵan ashıq-aydın hám turaqlı sharayatlardı joqarı bahaladı jáne elimizde jańa qospa joybar hám baslamalardı ámelge asırıwda qatnasıwǵa tayar ekenligin tastıyıqladı.
Sonday-aq, Bryussel qalasında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev, Evropa keńesiniń Prezidenti Antoniu Koshta hám Evropa komissiyasınıń Prezidenti Ursula fon der Lyayen qatnasıwında Ózbekstan Respublikası menen Evropa Awqamı arasında Keńeytilgen sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı kelisimge qol qoyıwǵa baǵıshlanǵan saltanatlı máresim bolıp ótti.
Hújjet 1996-jılǵı Sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı kelisimge tiykarlanǵan Ózbekstan-Evropa birge islesiwiniń huqıqıy bazasın jańalaydı hám sezilerli dárejede keńeytedi.
Jańa Kelisim joybarı boyınsha sóylesiwler 2019-jıl fevral ayında baslanıp, 2022-jıl iyul ayında juwmaqlanǵan. Hújjet 2022-jıl 6-iyul kúni Bryussel qalasında parafirlengen edi.
Kelisim 9 bólim, 356 statya hám 14 qosımshadan ibarat. Ol eki tárepleme qatnasıqlardıń derlik barlıq tarawların qamtıp aladı hám siyasiy sóylesiwdi bekkemlew, sawda hám investiciyalar, turaqlı rawajlanıw, ilim hám bilimlendiriw, innovaciyalar hám joqarı texnologiyalar, qorshaǵan ortalıq hám klimat ózgeriwine ayrıqsha itibar qaratqan halda barlıq óz-ara paydalı baǵdarlarda birge islesiwdi rawajlandırıw ushın keń kólemli huqıqıy tiykardı qáliplestiredi.
Kelisimge qol qoyılıwı Ózbekstan hám EA qatnasıqlarında jańa basqıshtı baslap beredi hám kóp tárepleme sheriklikti misli kórilmegen joqarı dárejege alıp shıǵadı.
Bryusseldegi Evropa keńesiniń bas rezidenciyası – “Evropa” imaratında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Evropa keńesiniń Prezidenti Antoniu Koshta hám Evropa komissiyasınıń Prezidenti Ursula fon der Lyayen menen ushırasıwı bolıp ótti.
Usı jıl aprel ayında Samarqand qalasında ótken “Oraylıq Aziya – Evropa Awqamı” birinshi sammitiniń juwmaǵında erisilgen kelisimlerdi ámelge asırıw sheńberinde kóp táreplemeli Ózbekstan – Evropa birge islesiwin bunnan bılay da keńeytiw máseleleri kórip shıǵıldı.
Jetekshiler búgin qol qoyılǵan Keńeytilgen sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı tariyxıy kelisimdi joqarı bahaladı. Bul keń kólemli hújjet Ózbekstan menen EA birge islesiwiniń tek ǵana huqıqıy tiykarların keńeytip qoymastan, al jańa kún tártibin qáliplestiretuǵını atap ótildi.
Sonday-aq, Kelisim birlespege aǵza mámleketler menen, bárinen burın, sawda, investiciyalar, transport, energetika, klimat, joqarı texnologiyalar hám mádeniy-gumanitarlıq birge islesiw tarawlarındaǵı baylanıslarǵa kúshli pát baǵıshlaydı.
Tárepler Ózbekstannıń Jáhán sawda shólkemine aǵzalıǵı boyınsha EA menen eki tárepleme sóylesiwler juwmaqlanǵanın da qollap-quwatladı.
Barlıq dárejelerde jedel, nátiyjeli sóylesiwler hám almasıwlar ámelge asırılıp atırǵanı úlken qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi. Sapar aldınan Ózbekstan delegaciyası Evropa Awqamınıń “Global dárwaza” ekinshi forumında qatnastı. Jaqında bolsa Birge islesiw keńesi hám Ekonomika, sawda hám investiciyalar boyınsha kishi komitettiń májilisleri tabıslı ótkerildi.
Kúni keshe iri birgeliktegi biznes forumı ótkerilgen bolsa, búgin Evropanıń jetekshi kompaniyaları hám finanslıq strukturalarınıń basshıları menen ushırasıw bolıp ótti. Olardıń nátiyjesinde energetika, ximiya, áhmiyetli minerallar, logistika, toqımashılıq hám farmacevtika tarmaqlarında ulıwma bahası 10 milliard evrodan aslam bolǵan jańa joybarlardı ámelge asırıwǵa kelisip alındı. Bul Evropa kompaniyalarınıń qatnasıwındaǵı ulıwma bahası 40 milliard evrodan aslam bolǵan házirgi joybarlar portfeline salmaqlı qosımsha bolıp esaplanadı.
Sherikliktiń joqarı pátin saqlap qalıw ushın birge islesiwdiń institucionallıq mexanizmlerin jáne de bekkemlew, investiciyalar, áhmiyetli minerallar, energetika, transport, ilim hám bilimlendiriw tarawlarında jańa perspektivalı joybarlardı ámelge asırıw zárúr ekenligi atap ótildi. Isbilermenlik hám gumanitarlıq baylanıslardı bekkemlew ushın viza tártiplerin ápiwayılastırıw áhmiyetli ekenligi atap ótildi.
Jetekshiler xalıqaralıq kún tártibi hám regionallıq birge islesiwdiń áhmiyetli máseleleri boyınsha da pikir alıstı.
Ushırasıw juwmaǵında Birgeliktegi bildiriw qabıl etildi.
Bryussel qalasına rásmiy saparı sheńberinde Laken sarayında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Belgiyalılar Patshası Filipp penen ushırasıwı bolıp ótti.
Sawda-ekonomikalıq, investiciyalıq hám mádeniy-gumanitarlıq tarawlardaǵı eki tárepleme birge islesiwdi bunnan bılay da keńeytiw máseleleri dodalandı. Xalıqaralıq hám regionallıq áhmiyetke iye aktual máseleler boyınsha pikir alısıldı.
Patsha Filipp Ózbekstan jetekshisiniń EA administraciyası menen sóylesiwleriniń juwmaqların joqarı bahalap, mámleketimiz jetekshisin Evropa Awqamı menen Keńeytilgen sheriklik hám birge islesiw haqqındaǵı tariyxıy kelisimge qol qoyılǵanı menen qızǵın qutlıqladı.
Ózbekstan – Belgiya qatnasıqları izbe-iz rawajlanıp atırǵanı qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi. Ministrler dárejesinde jedel sóylesiwler jolǵa qoyılǵan, siyasiy másláhátlesiwler turaqlı ótkerilmekte, eki mámleket parlamentlerinde doslıq toparları shólkemlestirilgen.
Mádeniy-gumanitarlıq birge islesiw bekkemlenbekte. Tashkent hám Kortreyk, Samarqand hám Lej qalaları arasında doslıq baylanısları ornatıldı. Kortreykte ullı oyshıl babamız Ábiw Áli ibn Sinanıń byusti ashıldı.
Óz-ara tovar almasıw kólemi artpaqta, Belgiya kompaniyaları Ózbekstanda, atap aytqanda, toqımashılıq, logistika hám xızmet kórsetiw tarawlarında tabıslı jumıs alıp barmaqta. Ótken jılı Tashkentte Benilyuks mámleketleriniń sawda palatası ashıldı.
Sóylesiw waqtında Belgiya kompaniyaları wákilleriniń Ózbekstanǵa saparların shólkemlestiriw, sonday-aq, mádeniy ilajlardı óz-ara ótkeriw áhmiyetli ekenligi atap ótildi.
Ushırasıw juwmaǵında mámleketimiz basshısı Patsha Filippti sapar menen Ózbekstanǵa keliwge mirát etti.
Sonıń menen Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Belgiyaǵa rásmiy saparı juwmaqlandı.
ÓzA