Sońǵı jılları jaslar arasında hár qıylı jınayıy toparlar hám submádeniyatlardıń tásiri keskin artpaqta. Olardan biri – “A.U.E.” dep atalǵan jınayıy háreket bolıp, ol tek ǵana jas óspirimlerdi emes, al sırt elge, ásirese, Rossiyaǵa barıp islep atırǵan puqaralarımızdı da ózine tartıp atırǵanı menen ayrıqsha qáweter oyatpaqta.

Bul arqalı tek ata-analar emes, al miynet migrantların da sergeklikke, ómiri hám erkinligine biypárwa bolmawǵa shaqıramız.
“A.U.E.” degen ne hám ol qay jerde qáliplesken?
“A.U.E.” (“Arestantskiy uklad edin” – “Qamaqtaǵılardıń qaǵıydası birew”) – Rossiya Federaciyasında payda bolǵan bolıp, ol jerde jınayatshılıqtıń ayrıqsha turı sıpatında tán alınǵan qáwipli háreket esaplanadı. Ol “urılar nızamları”n ideallastırıp, qamaqxana mádeniyatın ápiwayı turmısqa sińdiriwdi maqset etken.
Rossiyada bul háreket 2020-jılı rásmiy túrde ekstremistlik shólkem sıpatında qadaǵan etilgen, onıń jumısı ushın jınayıy juwapkershilik belgilengen.
Ózbekstan puqaraları ne ushın sergek bolıwı kerek?
Tilekke qarsı, bul strukturanıń tásiri Rossiyada waqtınsha jumıs islep atırǵan ayırım Ózbekstan puqaralarına da jetip barmaqta. Ǵalaba xabar qurallarında hám rásmiy dáreklerde atap ótiliwinshe, sońǵı jılları bir neshe watanlaslarımız A.U.E. háreketin qollap-quwatlaǵanı yamasa onda qatnasqanı ushın Rossiya nızamshılıǵına tiykarlanıp jınayıy juwapkershilikke tartılǵan.
Bul jaǵday tek ǵana olardıń erkinligine emes, al Ózbekstan puqaralarınıń imidjine de unamsız tásir kórsetpekte.
A.U.E. qalay úgit-násiyatlanadı?
Topar aǵzaları tiykarınan internet arqalı – sociallıq tarmaqlar, chatlar hám videoplatformalar arqalı óz qatarlarına adam tartadı. Sonday-aq, olar miynet migrantları arasında da “bratva,” “obщak,” “zakon po ponyatiyam” sıyaqlı sózler arqalı tásir ótkeriwge háreket etedi.
A.U.E. qatarında júriw tek ǵana “jumıstan keyingi doslıq toparı” emes – bul háreket penen baylanısıw insandı jınayıy háreketke tartadı.
Bul háreketine baylanıslılıq qanday aqıbetlerge alıp keliwi múmkin?
• Rossiya Federaciyası nızamshılıǵına muwapıq, A.U.E. háreketlerine qatnasıw ushın 300 mıń rublden 600 mıń rublge shekem járiyma, yamasa 1 jılǵa shekem erkinen ayırıw, 1 jıldan 4 jılǵa shekem májbúriy miynet (aǵartıwshılıq) jumıslarına tartıw, yamasa 2 jıldan 6 jılǵa shekem erkinen ayırıw menen jazalanıwı múmkin.
• Jumıssızlıq, deportaciya, insannıń huqıqıy statusı, erkin háreket etiw hám shańaraq keleshegin qáwipke saladı.
Ata-analar hám puqaralarǵa múrájat:
• Perzentlerińiz kimler menen sóylespekte?
• Rossiyada miynet etip atırgan tanıslarıńız, tuwısqanlarıńız átirapında kimler bar?
• “Zakon po ponyatiyam,” “obщak,” “smotryaщiy” sıyaqlı atamalardı esitkensiz be?
Bunday belgilerdi qatań qabıl etiń. Hár bir keshiktirilgen sóz – erteń tragediyaǵa aylanıwı múmkin.
Juwmaq ornında:
A.U.E. – bul tek ǵana Rossiyada emes, al sırt elde miynet etip atırǵan watanlaslarımız ushın da real qáwip. Jınayat yamasa “urılar nızamı” arqalı húrmetke erisiwdi emes, hadal miynet hám shańaraqlıq baxıttı qádirlew kerek. Tek ǵana perzentlerińizdi emes, al óz keleshegińizdi de jınayıy strukturalardan saqlań. Abaylı bolıń!