Elimizde 30-iyun – Jaslar kúni tek ǵana bayram emes, al joqarı qádirlew kúni sıpatında tariyxqa kirmekte. Bıyılǵı bayram ayrıqsha kóterińki ruwxta ótti. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev 2025-jıl 30-iyun kúni jaslar menen bolıp ótken ushırasıwda óziniń sheksiz itibarın, mehirin, eń áhmiyetlisi – isenimin jáne bir márte ámelde kórsetti. Bıyılǵı ushırasıw – tek ǵana qızǵın sáwbet emes, al mámleket basshısınıń jas áwladqa bolǵan joqarı itibarı, keleshekke bolǵan úmiti hám iseniminiń haqıyqıy kórinisi boldı.”Jaslar biziń eń úlken baylıǵımız, eń tiykarǵı kúshimiz,” dep atap ótti mámleketimiz basshısı.Májiliste Prezidentimizdiń ashıq hám shın kewilden, júrek tórinen jańlaǵan sózleri hár bir insanda ózgeshe tásir qaldırdı.Ushırasıwda ilim, bilimlendiriw, texnologiya, bántlik, sociallıq qorǵaw, mádeniyat, siyasiy belsendilik hám watansúyiwshilik sıyaqlı bir qatar tiykarǵı baǵdarlar jaslar menen birgeliktegi sáwbettiń tiykarǵı mazmunına aylandı.

Mámleketimiz basshısı jaslar menen tek ǵana sóylespedi, olardı tıńladı, mashqalaların jazıp aldı, ornında sheshim usınıs etti. Mine bul jaǵday Prezident siyasatınıń orayında insan – ásirese, jas áwlad turǵanınıń jáne bir ámeliy dálili bolıp esaplanadı.

Bilimli, maman kadr dárejesine jetken, zamanagóy jaslar – keleshegimiz tiykarı. Sol sebepli ushırasıwdıń basında-aq Prezidentimiz mektepten baslap joqarı bilimlendiriwge shekemgi sistemada túpkilikli reformalar alıp barılıp atırǵanın atap ótti. 200 den aslam joqarı oqıw ornı, 300 den aslam texnikum hám kolledjlerde jaslar ushın keń imkaniyatlar jaratılmaqta. Endigi jaǵında IT, robototexnika, jasalma intellekt sıyaqlı tarawlar da jaslardıń qızıǵıwshılıq maydanına aylanbaqta. Ushırasıwda bilimlendiriw máselesi ayrıqsha orında turdı. Prezidentimiz bul baǵdarda tómendegi áhmiyetli baslamalardı alǵa qoydı: Atap aytqanda, 2026-jılǵa shekem 500 mıńnan aslam jaslar ushın zamanagóy kásip-óner orayları shólkemlestiriledi, 50 iri xalıqaralıq universitetler menen birgeliktegi bilimlendiriw baǵdarlamaları jolǵa qoyıladı, Inglis tilin ǵalaba en jaydırıw ushın “Milliy til siyasatı-2030” baǵdarlamasına óz aldına bólim kirgiziledi. “Jaslarımız dúnya bilimlerinen paydalanıwı ushın barlıq esikler ashıq bolıwı kerek,” – dedi Sh.M.Mirziyoev.   Prezidentimiz reformalar baslanǵan dáslepki kúnlerden-aq “ilim – tárbiya – innovaciya” shınjırın jaratıwǵa kirisilgenin, bul háreketler búgin anıq nátiyjeler berip atırǵanın atap ótti. Máselen, ótken jılı elimiz jasları top-500 joqarı oqıw orınlarına kiriw boyınsha Oraylıq Aziyada 1-orındı iyeledi. Bilimli jaslarımız birinshi márte top-5 liktegi joqarı oqıw orınlarına kirip, tariyxıy nátiyje kórsetti. Búgingi kúnde 30 dan aslam jaslarımız dúnyanıń top-10 joqarı oqıw ornında, 500 i top-100 hám 1 mıń 500 i top-300 den orın alǵan abıraylı universitetlerde bilim almaqta.

Prezidenttiń búgingi ushırasıwı aldınǵılarınan pútkilley ózgeshe bolıp, rásmiylikten jıraq, ashıq-aydın sóylesiw ruwxı húkim súrdi. Ushırasıwda hár qıylı tarawlarda jumıs alıp barıp atırǵan, ilimge, innovaciyaǵa, sportqa hám kórkem ónerge jaqın bolǵan jaslar qatnastı. Olar óz sorawların ashıq ayttı, usınısların berdi, mashqalalardı ashıq sáwlelendirdi. Prezidentimiz bolsa olarǵa tek ǵana tıńlawshı emes, al sheshim usınıs etiwshi lider sıpatında múrájat etti.

Mámleket basshısı óziniń shıǵıp sóylegen sózinde jańa baslamaǵa ayrıqsha itibar berdi: “Endi jaslar biziń siyasatımızdıń obekti emes, al subekti bolıwı kerek,” – dedi mámleket basshısı. Bul degeni: Hár bir qarar jaslar menen másláhátlesip qabıl etiledi, jańa joybarlar hám baǵdarlamalar jaslardıń ideyaları menen baslamalarına súyengen halda júrgiziledi, óz kúshine isengen lider jaslar mámleketlik basqarıw sistemasına jedel tartıladı. Ushırasıwda jaslar siyasatınıń jergilikli dárejedegi orınlanıwı da dodalandı. Atap aytqanda, hár bir máhállede jaslar jetekshileri jumıs alıp barıp atırǵanı, sońǵı jeti jılda basqarıw kadrlarınıń quramı ádewir jasarıp, 40 jasqa shekemgi basshılardıń úlesi 37 procentten 65 procentke jetkenligi, máhálle kesiminde islesiw sisteması arqalı orınlarda qábiletli jaslar anıqlanıp atırǵanı ayrıqsha atap ótildi. Bul arqalı hár bir jasqa individual qatnas hám sociallıq járdem kórsetiliwi támiyinlenbekte.

Prezidentimiz jaslardıń ekonomikalıq belsendiligin arttırıw máselesine de toqtap ótti. Ásirese, jumıssızlıq hám ekonomikalıq erkinlik máseleleri hár dáwirdiń eń baslı sheshimin kútip turǵan mashqalası ekenligi atap ótildi. Ushırasıwda atap ótilgenindey, 2025-jıldıń aqırına shekem keminde 1 million jas jumıs penen támiyinlenedi. Bul tikkeley mámleket kepilligi astında bolıwı qatań túrde aytıp ótildi. Jaslardıń bántligin támiyinlew – mámleketlik siyasattıń tiykarǵı baǵdarlarınan biri. 2025-jıldıń aqırına shekem 8000 nan aslam jańa joybar iske qosılıwı názerde tutılǵan. Bul joybarlardı ámelge asırıw ushın bolsa 35 milliard dollarlıq investiciya háreketke keltiriwshi kúsh sıpatında joybarǵa qaratıladı. Usınday joybarlar negizinde 300 mıńǵa shamalas jańa jumıs ornı jaratılıwı názerde tutılǵan bolıp, bul bolsa óz gezeginde jaslardıń keleshekke bolǵan isenimin jáne de bekkemleytuǵını sózsiz. Tek rejeler emes, ámeldegi sistemanıń tabısları da eslep ótildi. Jas isbilermenlerimiz shólkemlestirgen261 kárxananıń jıllıq aylanısı 100 milliard sumnan arttı. Burın bul baǵdarda Tashkent qalası jeke ózi jetekshilik etken bolsa, búgingi kúnge kelip Tashkent wálayatı, Samarqand, Ándijan, Namangan, Ferǵana jaslarınıń biznestegi nátiyjeleri paytaxttan qalıspay atır. Qaraqalpaqstan, Qashqadárya, Nawayı, Sırdárya hám Xorezm jaslar bántligin támiyinlew boyınsha aldınǵı aymaqlarǵa aylandı.

2025-jıldıń aqırına shekem 300 mıń jas “Jaslar dápteri” tiykarında jeńilletilgen kreditler menen támiyinlenedi hám sol tiykarda jańadan “Jaslar biznes fondı” shólkemlestirilip, mámleketlik byudjet esabınan qarjı ajıratıladı. Jáne de sanlı ekonomikaǵa baylanıslı startaplar, frilanserlik hám elektron sawda tarawı rawajlandırıladı. Bul baslamalar jaslarda finanslıq sawatlılıqtı, juwapkershilikti hám erkin pikirlewdi rawajlandıradı.

Prezidentimiz óziniń shıǵıp sóylegen sózinde jaslardıń jasaw sharayatları, turaq jay mashqalası, densawlıǵın saqlaw hám psixologiyalıq qollap-quwatlaw máselelerine de ayrıqsha toqtap ótti. Olardan ayırımları, máselen “Jaslar ushın sociallıq úyler” baǵdarlamasınıń keńeytiliwi, hár bir rayonda “Jaslar psixologiyalıq orayı” ashılıwı, sociallıq qorǵawǵa mútáj shańaraq perzentleri ushın arnawlı grantlar muǵdarınıń asırılıwı bul tarawda qanshelli dárejede alǵa ilgeriliwler bolatuǵınınan derek beredi. “Jaslardıń júregindegi awırıwlardı sezbey turıp, siyasat júrgiziw múmkin emes,” – dedi húrmetli el basshımız.

Ushırasıwda tárbiya, ruwxıylıq, jat ideyalarǵa qarsı gúresiw hám diniy sawatlılıq máseleleri de dodalandı. Jaslardıń qálbin hám sanasın bekkemlew baǵdarında tómendegi baǵdarlar belgilendi: Mektep hám universitetlerde “Oylaw mádeniyatı” sabaqları engiziledi; Diniy ekstremizmge qarsı informaciyalıq-psixologiyalıq immunitet qáliplestiriledi; Ózbek ádebiyatı, muzıkası, tariyxıy miyrası tiykarında tárbiya kúsheytiledi. Ruwxıy jetikliktiń tiykarı, álbette, sport ekenligi jáne bir márte eslep ótilip, mámleketimiz basshısı jaslardıń sporttaǵı jetiskenliklerin de maqtanısh penen sanap ótti. Sonıń ishinde, ózbekstanlı sportshılar birinshi márte FIFA Jáhán chempionatına jollamanı alǵanı tariyxıy waqıya sıpatında bahalandı. Sonıń menen birge, 2024-jıldıń aqırına shekem sport mektepleriniń sanı 2 esege artqanı hám sport obektleriniń qamtıp alıwı keńeygenligi málim etildi. “Fizikalıq salamat, ruwxıy jetik jaslar – millet tayanıshı,” – dep atap ótti Prezidentimiz.

Bıyılǵı bayram ayrıqsha kóterińki ruwxta ótti. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev jaslar menen bolıp ótken ushırasıwda óziniń tereń itibarın, mehirin, eń áhmiyetlisi – isenimin jáne bir márte ámelde kórsetti. Ushırasıw sheńberinde qábiletli, umtılıwshań, pidayı jaslardıń bir toparı mámleketlik sıylıqlar menen sıylıqlandı. Bul – jas áwladqa berilgen joqarı baha, jaslarǵa, óz perzentlerine ákelershe kórsetilgen mehir, maqtanıshlı perzentlerge bildirilgen minnetdarshılıq belgisi bolıp esaplanadı. “Biz jaslardıń miynetin qádirleymiz. Olardıń hár bir jetiskenligi – xalqımızdıń maqtanıshı,” – deydi mámleketimiz basshısı sıylıqlardı tapsırıw máresiminde.

Jaslarǵa itibar mámleket kóleminde bolǵanı sıyaqlı, hár bir aymaqta, ásirese, Qaraqalpaqstan Respublikasında da ayqın sezilmekte. Bıyılǵı sıylıqlanǵanlar qatarında Qaraqalpaqstannan shıqqan talant iyeleri de bolıp, bul maqtanıshlı jaǵday boldı. Mısal ushın “Kelajak bunyodkori” medalı menen  Jamshidbek Ismoilov Rashid ulı – Tórtkúl rayonındaǵı “Nawayı” mákan puqaralar jıyını jaslar jetekshisi, Nadira Abdiganieva Abdinazar qızı – Qaraqalpaq mámleketlik universitetiniń 1-basqısh magistrantı, sonday aq Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik akademiyalıq muzıkalı teatrınıń jas dramaturgi, saxna ustası Islam Eshniyazov Saparbaevich Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Mard wǵlon” mámleketlik sıylıǵı menen sıylıqlandı. Bul jaslar tek bir ǵana mısal. Jáne de kóplegen ilimge qushtar, óz tarawınıń jetik mamanı bolǵan bir topar mámleketimiz jasları bul dizimdi jáne de dawam ettiredi. Bul jaslar tek ǵana jeke jetiskenlikleri menen emes, al jámiyetke, xalqına payda keltirip atırǵanı ushın sıylıqlandı. Áne, usınday jaslar Jańa Ózbekstannıń tiykarǵı kúshi bolıp esaplanadı.

Sıylıq – tek ǵana xoshamet emes, al juwapkershilik. Mámleketlik sıylıq – bul tek ǵana nıshan yamasa medal emes. Bul – juwapkershilik, xalıq iseniminiń belgisi. Prezidentimiz sıylıqtı tapsırıp atırıp, tómendegi sózlerdi maqtanısh, shın júrekten quwanıw sezimleri menen ayttı: “Sizler kóplerge úlgi bolasız. Biz sizge qarap maqtanamız.” Bul sózler óz gezeginde sıylıqlanǵan jaslardıń kewline juwapkershilik, maqtanısh hám kúsh-ǵayrat baǵıshladı. Jańa imkaniyatlarǵa jol ashtı. Ásirese, Qaraqalpaqstanda jumıs alıp barıp atırǵan jaslar ushın bul – ayrıqsha ilham deregine aylanıwı sózsiz. Jaslardıń miynetin kóre biliw, qádirley biliw – mámleketlik siyasattıń tiykarı. Bıyıl sıylıqlanǵan jaslar – bizge miynet súygishlik, watansúyiwshilik hám jaqsılıq jolında qalay júriw kerekligin ámelde kórsetti. Olar búgin juldız emes, jolshı juldız.  “Hár bir sıylıq – millionlaǵan jaslarǵa túrtki saǵan da iseniledi, sen de isley alasań,” degen mazmundı ańlatadı.

Bul tarıyxıy ushırasıw – tek ǵana pikir alısıw emes, al jaslardıń táǵdirine bolǵan juwapkershilik, mehir hám strategiyalıq kózqaras kórinisi boldı. Mámleketimiz basshısı jaslardıń tek ǵana tutınıwshı emes, al reformator, dóretiwshi hám jetekshi bolıwın qáleydi. Endi gezek jaslardiki – imkaniyattan únemli paydalanıp, Watannıń keleshegin qurıw gezegi.

Bul ushırasıw tariyx betinde jaslar siyasatınıń jańa basqıshı sıpatında jazıladı. Onda alǵa qoyılǵan hár bir pikir, hár bir tapsırma – reformalardıń qanshelli turmıslıq, xalıqshıl hám zamanagóy ekeninen derek beredi. Prezident isenimin aqlaw bolsa hár bir jastıń maqtanıshlı minneti.

S.Sulaymanov,

QMU, Tariyx ilimleriniń doktorı, professor.

A.Sarsenbaeva, QMU oqıtıwshısı

Qaraqalpaqstan xabar agentligi