Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev «Málimleme texnologiyaları járdeminde júz beretuǵın jınayatlarǵa qarsı gúresiw jumısın jáne de kúsheytiwge qaratılǵan ilajlar haqqında»ǵı qararǵa qol qoydı.

Qarar menen kiberjınayatlardıń erte aldın alıw hám olardı ashıw nátiyjeliligin arttırıw boyınsha ámeldegi nızamshılıq hújjetlerin jetilistiriw hám bir qatar shólkemlestiriw-texnikalıq ilajlardı kóriw belgilendi.
Sonıń ishinde, kiberjınayatlarǵa qarsı gúresiw baǵdarında birden-bir islesiw ámeliyatın jolǵa qoyıwdı názerde tutıwshı ayrıqsha nızam joybarın islep shıǵıw hám yuridikalıq shaxslar tárepinen kiberqáwipsizlik talaplarına ámel etpew ushın, sonday-aq, málimleme texnologiyaları tarawındaǵı barlıq jınayatlar boyınsha juwapkershilikti kúsheytiw baǵdarında nızamshılıqqa ózgerisler kirgiziw tapsırıldı.
Bankler, tólem sistemasınıń operatorları, tólem shólkemleri hám basqa da shólkemlerdiń málimleme qáwipsizligi hám kiberqáwipsizlik talaplarına ámel etpegeni nátiyjesinde jol qoyılǵan kiberjınayat aqıbetinde kelip shıqqan materiallıq zıyandı olardıń esabınan óndiriw tártibin engiziw belgilendi.
Sonıń menen birge, bunnan keyin kiberjınayattı islewde óz atındaǵı bank kartasınan, bank esap beti, elektron qaltasınan hám basqa shaxsına tiyisli maǵlıwmatlardan (SIM kartası, elektron akkauntı) paydalanıwǵa jol qoyǵan shaxslar ushın hákimshilik hám jınayıy juwapkershilik ilajları ornatıladı.
Kiberjınayatlardıń aldın alıw baǵdarında málimleme sistemasındaǵı názik jerler hám kemshilikler nátiyjesinde kiberjınayat júz beriwine jol qoyǵan bankler hám tólem shólkemleri dizimin xalıqqa járiyalaw hám xalıqtıń aqshalay qarjıların tartıwǵa qaratılǵan onlayn aldawshılıq sxemaları («qarjı piramidası»)n erte anıqlaw ámeliyatı jolǵa qoyıladı.
Sonday-aq, qarar menen shaxslardıń bank kartalarındaǵı pulları talan-ataraj etiliwin toqtatıw maqsetinde bankler, tólem sisteması operatorları hám tólem shólkemlerine zamanagóy antifrod hám antivirus qorǵaw sistemaların engiziw hám aldawshılar tárepinen tarawǵa sanlar arqalı puqaralarǵa qońıraw etiwin texnikalıq (imkansız etiw) sheklew sıyaqlı ilajlar belgilendi.
Usı jıldan baslap, hár jılı bir ay dawamında «Kibermádeniyattı joqarılatıw aylıǵı» kompleksli úgit-násiyat aylıǵın ótkeriw hám úgit-násiyatlaw jumısların tarawǵa baylanıslı barlıq mámleketlik hám mámleketlik emes shólkemler tárepinen jedel túrde alıp barıw arqalı xalıqtıń sanlı immuniteti hám sergekligin arttırıwdıń turaqlı sisteması jolǵa qoyıladı.
Qararǵa muwapıq kiberjınayatlardı ashıw baǵdarında Oraylıq bank, tólem sisteması hám ishki isler wákillerinen ibarat operativ háreketleniw toparı jumısı jolǵa qoyıladı hám bul topar tárepinen gúmanlı aqsha ótkeriw ámeliyatlarına baylanıslı bank kartaların operativlik penen anıqlaw hám bloklaw sıyaqlı ilajlar kórip barıladı.
Onıń nátiyjesinde, kiberjınayat arqalı jınayatshılar tárepinen ózlestirilgen pullardı respublika aymaǵınan shıǵıp ketiwiniń aldın alıw hám jábirleniwshige qaytarıw imkaniyatı támiyinlenedi.
Usılardıń qatarında, qarar menen kiberjınayatlardı tergew hám ashıw jumısınıń sapası hám nátiyjeliligin arttırıw maqsetinde usı processte nızamshılıq orınlanıwı ústinen prokurorlıq qadaǵalaw hám ilimiy izertlew jumısı jolǵa qoyıladı.
Bunnan tısqarı, kiberjınayatlarǵa qarsı gúresiw baǵdarında xalıqaralıq birge islesiwdi keńeytiw hám tarawdaǵı xızmetkerlerdiń qánigeligin arttırıw boyınsha ilajlar belgilendi.
Usı qararda kórsetilgen wazıypalardıń ámelge asırılıwı juwapker mámleketlik uyımlar, shólkemler, bankler, tólem sisteması operatorları hám tólem shólkemleriniń puqaralardıń kiberjınayatlardan jábirlenip qalıwınıń aldın alıw hám olardıń finanslıq qáwipsizligin bekkemlew boyınsha juwapkershiliginiń artıwına xızmet etedi.

ÓzA