Donald Tramp Aq úyge qaytqanan soń, AQSh xalıqaralıq shólkemlerge ajıratıp atırǵan qarjını qısqartıw yamasa ulıwma aǵzalıqtı toqtatıp, tólem tólemew siyasatın júrgizbekte. Nátiyjede kóplegen qorlar qarjılay támiynattı qısqartıp, únemlilikke qádem taslawǵa májbúr bolmaqta.

Solay etip, jumıstıń qısqarıwı orınlanıp atırǵan jumıs kólemin de shekleydi. Máselen, Jáhán densawlıqtı saqlaw shólkemi AQSh aǵzalıq hám donorlıq minnetiniń toqtalıwın járiyalaǵan soń, qarjı jetispewshiligi sharayatında islemekte.
«Frans Press» agentligi JDSSh basshısı Tedros Adxanom Gebreyesustıń ishki elektron pochtasına súyenip jazıwınsha, jaqında struktura basshılıǵı jıllıq byudjetti 20 procentten kóbirek qısqartıw, xızmetkerlerdiń sanın da azaytıwdı usınıs etken.
– Tek usı jıldıń ózinde derlik 600 million dollar shıǵınǵa ushıradı, – delingen protokolda. – Sonlıqtan, 4,2 milliard dollarlıq byudjetti jáne qısqartıw usınısı kirgizildi. Bul gózlengen muǵdardan 21 procent az.
Qısqası, JDSShda jumıstıń kólemi hám xızmetkerleriniń sanın qısqartıwdan basqa ilaj joq.
– Qısqartıw rezidenciyadan, joqarı basqarıwdan baslanadı, biraq barlıq dáreje hám regionlarǵa tásir etedi, – delingen Gebreyesus xatında. – AQSh shólkemdi tárk etiw boyınsha qarar qabıl etiwden aldın da qarjılay qıyınshılıqtı bastan ótkerip atırǵan edik.
Gebreyesus qarjılay mashqalaǵa sheshim izlewge toǵız oy aldın kiriskenin ayttı.
Tramp mámleket JDSShdan shıǵıwı haqqındaǵı pármanǵa qol qoydı. Jańa hákimshilik usı struktura jeterli dárejede nátiyjeli emes ekenligi, siyasiy tásir astında ekeni hám Qurama Shtatlardan oǵada kóp qarjı sorap atırǵanın atap ótken.
Jaqında ǵalaba xabar quralları JDSShnıń 2025-jıl ushın byudjetiniń jetispewshiligi sebebin ashıp berdi.
Járiyalanǵan maǵlıwmatqa bola, AQSh tólemi toqtalıwı artınan shólkem byudjetiniń jetispewshiligi 2025-jılı 600 million, 2026-2027-jıllarda bolsa 1,9 milliard dollardı quraydı.
– Yanvar ayında Tramp AQSh global densawlıqtı saqlaw agentliginen shıǵıwdı járiyaladı, biraq bul qarar tek 2026-jıl yanvardan kúshke kiredi, – dep jazǵan jurnalistler.

S.Rahimov, ÓzA