Párman hám onıń orınlanıwı

Keypiyat jaqsı bolsa kreativ pikirley alamız, jumıs ta ónimli boladı. Adamda kóterińki ruwxtı támiyinleytuǵın faktorlar oǵada kóp. Olardan eń tiykarǵılarınan biri – watan ishindegi watanı, óziniń úyi bolıwı bolıp tabıladı.
Baspanalı bolıw insandı qáterjam etedi. Ijarada jasaw menen baylanıslı qáweterler, hár ayda ijara haqısın tólew, úyden shıǵıp ketiw qáwpi sıyaqlı mashqalalar saplastırıladı.
Sonday-aq, turaq jay insannıń jeke múlki bolǵanı sebepli, onıń bahası waqıttıń ótiwi menen artadı. Bul faktor bolsa ekonomikalıq turaqlılıqqa erisiw imkaniyatın payda etedi. Múlk – insanǵa úlken aktiv. Onıń bahası kóteriliwi yamasa ijaraǵa beriw imkaniyatı adamǵa qarjılay dáramat deregin jaratadı. Kóshpes múlkke iye bolıw miynet etiwge hám dáramattı arttırıwǵa bolǵan umtılıstı kúsheytedi.
Óz úyinde shańaraq aǵzaları ózlerin turaqlı hám qáwipsiz sezinedi. Bala tárbiyası, shańaraqtaǵı qatnasıqlar hám turmıs dárejesi joqarı boladı.
Usı táreplerdi esapqa alǵan halda kóplegen turaq jayǵa mútájliktiń sheshiliwi mámlekettiń turaqlı rawajlanıwına ulıwmalıq esapta tásir etedi.
Kommerciyalıq banklerdiń ipoteka kreditinen paydalanıw turaq jayǵa zárúrligi bar insanǵa máseleni sheshiwdiń jeńilirek sheshimlerinen biri bolıp esaplanadı. Bunday járdem xalıqqa uzaq múddetli qarjılay járdem rejelerdi dúziw imkaniyatın beredi.
Keyingi bes jılda elimizde ulıwma maydanı 21,7 million metr kvadrat bolǵan kóp kvartiralı turaq jaylar qurıldı. Bul dáwirde xalıqtıń turaq jay satıp alıwına járdemlesiw ushın 67 trillion sumlıq ipoteka kreditleri ajıratılǵan. Bul maqsetlerge mámleketlik byudjetten 44 trillion sum qaratılǵanı bolsa úlken áhmiyetke iye.
Jáne bir san, dáramatı joqarı bolmaǵan 64 mıń adamnan ibarat puqaraǵa 3,5 trillion sumnan aslam subsidiya qarjıları tólep berildi.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2025-jıl 21-fevralda «Turaq jay hám ipoteka bazarın bunnan bılay da rawajlandırıwǵa baylanıslı qosımsha ilajlar haqqında»ǵı pármanı qabıl etildi. Bul hújjet elimizde zamanagóy turaq jaylar qurıwdıń kólemin hám ipoteka ónimleri túrlerin keńeytip barıw, bul baǵdardaǵı reformalardı basqıshpa-basqısh dawam ettiriw úlken áhmiyetke iye ekenligin kórsetti.
Statistikaǵa qaraǵanda, respublikamızda sońǵı jılları xalıqtıń sanı jılına derlik segiz júz mıńǵa, jańa shańaraqlardıń sanı bolsa úsh júz mıńǵa artpaqta. Bul sanlar elimizde turaq jayǵa bolǵan talaptı qanaatlandırıw boyınsha jumıslardı jedellestiriw zárúrligin kórsetedi.
– Pármanǵa muwapıq, usı jılı bazar principlerine tiykarlanǵan ipoteka kreditleri arqalı xalıqtı turaq jay menen támiyinlew baǵdarlamasınıń tiykarǵı baǵdarları belgilendi, – deydi Ózbekstan Respublikası Еkonomika hám qarjı ministrliginiń bas qánigesi Shahboz Zakirov. – Baǵdarlamaǵa muwapıq, respublika aymaqlarında jámi 135 mıń kvartiralı turaq jaylardı qurıw rejelestirilgen. Sonday-aq, ipoteka kreditleri boyınsha baslanǵısh tólem hám procent tólemleriniń bir bólegin qaplawǵa subsidiyalar sanın bir yarım esege arttırıw názerde tutıldı. Bunnan tısqarı, turaq jay hám ipoteka bazarın qarjı resursları menen támiyinlew ushın 20,9 trillion sum muǵdarındaǵı ipoteka kreditleri ajıratıladı. Pármannıń orınlanıwı sheńberinde jumıslar baslap jiberilgen. Ipoteka kreditleri boyınsha subsidiyalar ajıratıw boyınsha arzalar 3-marttan qabıl etilmekte. Bul ushın puqaralar aymaqlardaǵı mámleketlik xızmetler oraylarına múrájat etpekte. Sonday-aq, birden-bir interaktiv mámleketlik xızmetler portalı arqalı erkin túrde arza qaldırıp atırǵanlar da kóp.
Sonday-aq, pármanda «Jańa Ózbekstan» hám basqa massivlerde kóp kvartiralı turaq jaylardı qurıwǵa qatnasatuǵın qurılıs shólkemlerin aylanıs qarjıları menen támiyinlew ushın Mámleketlik byudjetten 700 milliard sum hám kommerciyalıq banklerdiń óz qarjıları esabınan 3 trillon sum muǵdarındaǵı qarjılardı qaratıw názerde tutıldı.
«Jańa Ózbekstan» massivleri ushın jańa aymaqlar urbanizaciya principlerine muwapıq bir qatar normalardı esapqa alǵan halda tańlanadı. Bul tártip 1-marttan kúshke kirdi.

Qaraqalpaqsha Transliterator | Қарақалпақша Транслитератор, [14.03.2025 12:21]
Zamanagóy qalalardıń rawajlanıwı dawamında olarda infrastrukturanıń góneriwi, xalıqtıń tıǵızlıǵı artıp ketiwi hám ekologiyaǵa tásir etetuǵın faktorlar sıyaqlı mashqalalar júzege keledi.
Renovaciya arqalı bolsa qalalar hám elatlı punktler modernizaciyalanadı. Gónergen imaratlar hám infrastrukturalar zamanagóy talaplarǵa sáykeslendiriledi. Bul process nátiyjesinde qala ortalıǵı jaqsılanadı, xalıqtıń jasaw sharayatları reformalanadı.
Bul áhmiyetli tárepler esapqa alınıp, usı jıldıń 1-martınan baslap renovaciya tiykarında kóp kvartiralı turaq jaylardı qurıwdıń tiyisli tártibi engizildi.
Qala qurılısı renovaciyasında jámiyetlik pikirdiń esapqa alınıwı, turaqlı rawajlanıw principlerine ámel etiw oǵada áhmiyetli.
Endi renovaciya joybarın baslawǵa barlıq múlk iyeleri menen notarial tastıyıqlanǵan kelisimge qol qyoılǵannan keyin ruqsat beriledi. Múlk iyelerine, olardıń qálewine bola, tiyisli tártipte kórsetilgen kompensaciya túrlerinen biri usınıladı.
Buzılıp atırǵan turaq jay obyektleriniń ornına olardıń maydanınan az bolmaǵan renovaciya baǵdarlamasına muwapıq jańadan qurılatuǵın turaq jaylardan jasawǵa tayar haldaǵı kvartiralardı múlk huqıqı tiykarında beriw hám qurılıs dáwirinde kóshiw, sonıń ishinde, basqa turaq jay obyektin waqıtsha ijaraǵa alıw menen baylanıslı qárejetlerdi tolıq qaplaw názerde tutıldı.
Elimizdegi kóp kvartiralı turaq jay fondınıń derlik qırıq procentin eki-úsh qabatlı jaylar quraydı. Bul statistikanıń ózi renovaciya procesi qanshelli áhmiyetli ekenin kórsetedi. Párman menen sociallıq taraw obyektleri hám jasıl maydanlarǵa iye zamanagóy turaq jaylar qurıw ushın jeterlishe imkaniyatlar jaratıladı.

Ikrom Avvalboev,
ÓzA nıń xabarshısı