Párman hám onıń orınlanıwı

Qaraqalpaqstan Respublikası, Ándijan, Jizzaq, Namangan, Tashkent hám Ferǵana wálayatlarında awıl xojalıǵına mólsherlengen jer uchastkaların ajıratıwda jańa sistema jolǵa qoyıladı.
Tájiriybe-sınaq túrinde usınıs etilip atırǵan bul usılda ijaraǵa alıwshılardıń erkinligi támiyinlenedi hám joqarı qosımsha qunǵa iye eginler jetistiriledi.
Bunda, Prezidenttiń 2025-jıl 3-fevralda qabıl etilgen «Awıl xojalıǵı egislik maydanlarınıń ónimdarlıǵın arttırıw, tarmaqqa investiciyalar tartıw ushın qolaylı sharayat jaratıw boyınsha gezektegi ilajlar haqqında»ǵı pármanı oǵada áhmiyetli.
Oǵan bola, jer uchastkaların ajıratıwdıń hámmege teń, ashıq hám bazar principlerine tiykarlanǵan tártibi jetilistiriledi. Investiciyalardı tartıw arqalı eksportqa qolaylı awıl xojalıǵı eginlerin jetistiriwdi kóbeytiw, azıq-awqat qáwipsizligin hám bahanıń turaqlılıǵın támiyinlew jumısları jáne de keńeytiledi.
Ózbekstan fermer, diyqan xojalıqları hám qıytaq jer iyeleri keńesinde fermerler hám taraw wákilleri qatnasqan májiliste de ámelge asırılıp atırǵan usınday reformalar haqqında tolıq túsinik berildi.
-Jańa sistema sınaq túrinde bir neshe aymaqlarda engiziledi,-deydi Ózbekstan fermer, diyqan xojalıqları hám qvytaq jer iyeleri keńesi baslıǵı A.Xaitov. – Jerler onlayn aukcionǵa shıǵadı hám jeńimpaz 49 jıl dawamında jerden erkin paydalanıw imkanyatına iye boladı. Sonday-aq, ózi qálegen eksportqa qolaylı hám jaqsı dáramat keltiretuǵın egindi jetistiriwge ruqsat beriledi. Aukcionlarda fizikalıq hám yuridikalıq táreplerge teńdey imkaniyat beriledi. Aymaqlar boyınsha hesh qanday sheklew belgilenbegen. Mısalı, Chodak awılındaǵı jerler aukcionında elimiz boylap hámme qatnasa aladı. Sonday-aq, fermerler de 20 procent jer maydanınıń ózinde, 80 procentin rezervke qaytarǵan halda qatnasıwı múmkin. Mısalı, 100 gektar jeri bar fermerge onıń 20 gektarında erkin ónim jetistiriw, ıssıxana qurıw, keptiriw úskenesin ornatıw hám basqalarǵa ruqsat beriledi. Yaǵnıy qaysı baǵdarda jumıs alıp barıwdı múlk iyesiniń ózi tańlaydı.
Májiliste usı jıldıń 7-fevralında qol qoyılǵan mámleketimiz basshısınıń «Ózbekstan-2030» strategiyasın «Qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw hám «jasıl ekonomika» jılında ámelge asırıwǵa baylanıslı Mámleketlik baǵdarlama haqqında»ǵı pármanı haqqında da sóz etildi.
Haqıyqatındada, kóshelerde jasıllıq dárejesin arttırıw, xalıqtıń salamatlıǵın jaqsılaw, ósimlik hám haywanat dúnyasın, biologiyalıq kóp túrlilikti qorǵaw, qayta tikleniwshi energiyalardı kóbeytiw ushın jasıl energiya stanciyaların jaratıw, xalıqtıń shańaraqlarında quyash panelleri ornatılıwı maqtawǵa ılayıq.
Májiliste tiykarǵı kózqaraslar resurslardan únemlilik penen paydalanıwdı názerde tutıwshı ekonomikalıq rawajlanıw modeline ótiw arqalı 2030-jılǵa shekem jalpı ishki ónimniń jıllıq ósiwin keminde 6 procent hám onıń kólemin 200 milliard AQSh dollarına jetkeriw, inflyaciyanı 5 procent, byudjet jetispewshiligin jalpı ishki ónimge salıstırǵanda 3 procent dárejesinde saqlaw, kámbaǵallıqtı qısqartıw hám xalıqtıń abadanlıǵın arttırıw maqsetlerine tiykar bolatuǵını ayrıqsha atap ótildi.
Bunday jetiskenliklerdi támiyinlewde bolsa fermerlerdiń de múnásip úlesi bolıwı tábiyǵıy. Atap aytqanda, suwdı únemlew názerde tutılǵan bolıp, 1,6 mıń gektar maydanǵa suwdı únemlewshi texnologiyalar ornatıladı.
Áne, usınday áhmiyetli wazıypalardıń orınlanıwın támiyinlew maqsetinde agrotexnika jumısları baslap jiberildi. Únemlilik penen jumıs alıp barılmasa, joqarı payda hám dáramat alıw imkaniyatı bolmaydı. Sonıń ushın birinshi gezekte shordı juwıw, salmalardı tazalaw, betonlastırıw jumısların basladı.
-Bizge eń maqul tárepi klasterlerdi ózimiz tańlap, ıǵtıyarlı túrde shártnama dúziw imkaniyatı berilgeni,-deydi Ózbekstan Qaharmanı, fermer Anorboy Еshmatov. –Tiykarǵı wazıypamız resurs únemlewshi, suw esaplaǵıshlar ornatıw menen jaqsı nátiyjelerge erisemiz. Fermerler isleytuǵın waqıt keldi. Processlerden uzaǵıraq júrgen fermerlerdi de oyatıwımız kerek. Zamanagóy texnologiyalardı engiziw, atız shetine miyweli terekler –biye, shiye nállerin egiwdi ǵalaba en jaydıramız.
«Peshku limon jetistiriw» fermer xojalıǵı negizinde limon jetistiriw mektebi jaratılǵan. Xojalıqtaǵı 10 sotix jerde 4 mıń túpten aslam tárbiyalanıp atırǵan citruslı miywe túrleri kóbeytilmekte. Atap aytqanda, bul jerde apelsin, mandarin hám pamela sortlı citruslı miyweler jetistirilmekte.
Májilis juwmaǵında máhállelerdi qánigelestiriw, hár bir qarıs jerden únemli paydalanıw, suwdı únemlew hám xalıqtıń salamatlıǵın qorǵaw maqsetinde ekologiyalıq taza ónimler jetistiriw boyınsha tiyisli wazıypalar belgilep alındı.

ÓzA