Ózbekstan – Malayziya sherikligin innovaciyalıq rawajlandırıw dáwiri baslandı

226

Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev Malayziya Bas ministri Anvar Ibrohimniń mirát etiwine bola 4-5-fevral kúnileri rásmiy sapar menen usı mámlekette boldı.

Ózbekstan hám Malayziyanı tariyxıy doslıq qatnasıqları bekkem baylanıstırıp turadı. Bul doslıq bolsa óz-ara teń mápler, bir-birine jaqın mádeniy qádiriyatlar hám uqsas urp-ádetler tiykarına quralǵanı menen áhmiyetli. Bir-birin qollap-quwatlaw keyingi jıllarda ayqın kózge taslandı. Atap aytqanda, eki mámleket arasındaǵı sociallıq-ekonomikalıq, mádeniy-gumanitarlıq birge islesiw jańa basqıshqa kóterildi.
5-fevral kúni Kuala-Lumpur qalasındaǵı «Perdana Putra» húkimet kompleksinde Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevti rásmiy kútip alıw máresimi bolıp ótti.
Mámleketimiz basshısın Malayziya Bas ministri Anvar Ibrohim kútip aldı.
Joqarı mártebeli miymannıń húrmetine húrmetli qarawıl sap tarttı. Eki eldiń mámleketlik gimnleri jańladı.
Ózbekstan Prezidenti húrmetli qarawıl qatarınıń aldınan ótti.
Soń «Perdana Putra» húkimet kompleksinde Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Malayziyanıń Bas ministri Anvar Ibrohim tar dógerekte hám rásmiy delegaciyalardıń qatnasıwında sóylesiw ótkerdi.
Sóylesiw aldında mámleketimiz basshısı Malayziya Bas ministrine qızǵın qabıllaǵanı ushın minnetdarshılıq bildirip, tabıslı ámelge asırılıp atırǵan «Madani» mámleketlik strategiyasınıń joqarı nátiyjeleri menen shın júrekten qutlıqladı.
Ózbekstan menen Malayziya arasındaǵı doslıq hám sheriklik qatnasıqların jáne de keńeytiw hám bekkemlew máseleleri kórip shıǵıldı.
Malayziya Bas ministriniń ótken jıldıń may ayında Ózbekstanǵa ámelge asırǵan tariyxıy saparı eki mámleket arasındaǵı kóp táreplemeli qatnasıqlardı rawajlandırıwǵa úlken pát baǵıshlaǵanı atap ótildi.
Siyasiy sóylesiw hám parlamentleraralıq qatnasıqlar jedellesti. Óz-ara tovar almasıw kólemi, birgeliktegi kárxanalar hám aviaqatnawlardıń sanı artpaqta.
Ótken jılı Húkimetleraralıq komissiyasınıń birinshi májilisi nátiyjeli ótkerildi, Isbilermenler keńesi dúzildi, bir qatar iri biznes forumlar shólkemlestirildi.
Sapar aldınan tallaw oraylarınıń ushırasıwı, Ózbekstannıń turizm potencialı hám mádeniy miyrasınıń prezentaciyaları, jetekshi joqarı bilimlendiriw mákemeleri rektorlarınıń forumı ótkerildi.
Birge islesiwdi rawajlandırıw hám joqarı dárejedegi kelisimlerdiń orınlanıwın nátiyjeli muwapıqlastırıw maqsetinde Sırtqı isler ministrleriniń strategiyalıq sóylesiw platformasın shólkemlestriwge qarar etildi.
Birlesken Milletler Shólkemi, Islam birge islesiw shólkemi hám basqa xalıqaralıq strukturalar sheńberinde óz-ara qollap-quwatlawdı dawam ettiriw áhmiyetli ekenligi atap ótildi.
Sawda-ekonomikalıq hám investiciya tarawlarındaǵı ámeliy birge islesiw máselelerine ayrıqsha itibar qaratıldı.
Tovar almasıwdı kóbeytiw maqsetinde Jeńillikli sawda haqqındaǵı kelisimdi islep shıǵıw, óz-ara sanaat kórgizbelerin ótkeriw, Sanaat kooperaciyasınıń baǵdarlamasın qabıl etiwge kelisip alındı.
Malayziya húkimeti Ózbekstannıń Jáhán sawda shólkemine aǵza bolıwın belsene qollap-quwatlamaqta.
Jetekshiler 2025-2026-jıllardı Ózbekstan-Malayziya sherikligin innovaciyalıq rawajlandırıw dáwiri dep járiyalawǵa kelisip aldı.
Еkonomikalıq birge islesiwdiń jańa modeliniń tiykarǵı baǵdarları belgilep alındı. Olar – neft –ximiya hám ximiya, elektronika hám yarımótkizgishler sanaatı, innovaciyalıq sanaat, «aqıllı» awıl xojalıǵı, «jasıl» energetika, zıyarat turizmi hám basqalar.
Kooperaciya joybarların qollap-quwatlaw maqsetinde Tashkent wálayatında Malayziyanıń jetekshi kompaniyasınıń basqarıwında arnawlı ekonomikalıq zona qurılmaqta.
Mámleket basshıları jedel mádeniy-gumanitarlıq almasıwdı dawam ettiriw áhmiyetli ekenligin atap ótti. Bıyılǵı jılı Ózbekstan hám Malayziyada mádeniyat háptelikleri ótkeriledi.
Jetekshiler regionallıq birge islesiwdiń áhmiyetli máseleleri boyınsha da pikir alıstı. Terrorizm, radikalizm hám islomofobiyaǵa qarsı gúreste háreketlerdi birlestiriw áhmiyetli ekenligi atap ótildi.

Sóylesiwlerdiń juwmaǵında erisilgen kelisimlerdi óz waqtında hám sapalı ámelge asırıw boyınsha «jol karta»sın tayarlawǵa qarar etildi.
Juwmaǵında Ózbekstan Prezidenti Shavkat Mirziyoev Malayziya Bas ministri Anvar Ibrohimdi rásmiy sapar menen Ózbekstanǵa keliwge mirát etti.
Kuala-Lumpur qalasında bolıp ótken nátiyjeli sóylesiwler juwmaǵında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Malayziya Bas ministri Anvar Ibrohim Strategiyalıq sheriklik jolında eki tárepleme birge islesiwdi tereńlestiriw haqqında birgeliktegi bildiriwge qol qoydı.
Sonday-aq, tómendegi hújjetler qabıl etildi:
-Ónimlerdiń «hadal» standartlarına muwapıqlıǵın bahalaw tarawında birge islesiw haqqında kelisim;
– Bajıxana jumısında birge islesiw hám óz-ara járdem haqqında kelisim;
-Joqarı bilimlendiriw tarawında birge islesiw haqqında kelisim;
-Densawlıqtı saqlaw tarawında birge islesiw haqqında kelisim;
-Mádeniyat tarawında birge islesiw haqqında kelisim;
-Sud-ekspertlik jumısı tarawında birge islesiw haqqında kelisim;
– Akademiyalıq-diplomatiyalıq birge islesiw haqqında kelisim;
-«Aqıllı» qalalardı rawajlandırıw tarawında birge islesiw haqqında protokol;
-2025-2026-jılları korrupciyaǵa qarsı gúresiw tarawındaǵı sheriklikti tereńlestiriw boyınsha birgeliktegi reje.
Soń Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev rásmiy saparı sheńberinde Malayziya Islam kórkem óner muzeyine bardı.
Bul kompleks mámlekettiń eń iri muzeylerinen biri ekenin atap ótiw kerek. Ol 1998-jılı shólkemlestirilgen.
Muzey dástúriy islam arxitekturası usılında qurılǵan bolıp, onıń ulıwma maydanı 30 mıń kvadrat metrden zıyattı quraydı.
Imarat gúmbeziniń ishki bólegin bezew hám restavraciya islerinde ózbekstanlı ustalar qatnasqan.
Bul jerde 10 mıńnan aslam islam kórkem óner úlgileri saqlanbaqta. Turaqlı ekspoziciyada Quran qoljazbalarınıń siyrek ushırasatuǵın toplamı, gúlalshılıq hám bahalı buyımlar, qural-jaraq úlgileri hám imaratlardıń maketleri, taǵınshaqlar, teńgeler hám basqa da buyımlar kórsetilmekte.
Muzey fondında zamanagóy Ózbekstan aymaǵında hár qıylı tariyxıy dáwirlerde jaratılǵan 200 ge shamalas siyrek ushırasatuǵın eksponatlar ayrıqsha orın iyeleydi. Olardıń arasında orta ásirlerge tiyisli qol jazbalar, zergerlik buyımları, belgili abr gezlemeleri hám kiyimleriniń úlgileri, Shıǵıs Renessansına tiyisli gúlalshılıq buyımları bar.
Mámleketimiz basshısı eksponatlardı kózden ótkeriw barısında birgelikte izertlewler ótkeriw hám kórgizbeler shólkemlestiriw, ilimiy hám mádeniy almasıwlardı keńeytiw zárúrligin atap ótti.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Malayziya Bas ministri Anvar Ibrohim Kuala-Lumpur qalasında birgeliktegi biznes forumında qatnastı.
Ilajda eki mámlekettiń jetekshi kompaniyaları, investiciya hám bank-qarjı institutlarınıń 200 den aslam basshıları, sonıń ishinde, Malayziyanıń “Petronas”, “MMC Corporation”, “DRB-Hicom”, “Gemilang Coachwork”, “Proton”, “Gentari”, “Five Petroleum”, “YTL Corporation”, “Sunview Group”, “KPJ Healthcare”, “MK Tron”, “Mimos”, “Sparco Engineering”, “Tradewinds Group”, “Kapital DX”, “Gamuda”, “Westports”, “Khazanah”, “EXIM Bank of Malaysia” hám basqa da kóplegen kompaniyalarınıń wákilleri qatnastı.
Mámleketimiz basshısı óziniń shıǵıp sóylegen sózinde búgin bolıp ótken joqarı dárejedegi nátiyjeli sóylesiwlerde Ózbekstan-Malayziya sherikligin innovaciyalıq rawajlandırıwdıń eki jıllıq dáwirin baslaw boyınsha kelisimge erisilgenin, ámeliy birge islesiwdiń tiykarǵı baǵdarları belgilep alınǵanın atap ótti.
Ótken jılı Húkimetleraralıq komissiya hám Isbilermenler keńesi dúzilgeni, eki mámleket isbilermenleriniń qatnasıwında bir qatar iri ilajlar ótkerilgeni ayrıqsha qanaatlanıwshılıq penen atap ótildi.
Mámleketlerimiz geografiyalıq jaqtan bir-birinen alıs bolıwına qaramastan, transport hám logistika imkaniyatları keńeyip barmaqta. Paytaxtlar arasında derlik hár kúni tikkeley aviaqatnawlar ámelge asırılmaqta.
Bolıp ótken sóylesiwlerde házirgi rezervler tereń tallanıp, kóp táreplemeli sherikliktiń jańa «ósiw noqatları» belgilep alındı.

Tovar almasıw kólemin esesine arttırıw, jeńilletilgen sawda haqqındaǵı kelisimdi islep shıǵıw, óz-ara kórgizbe hám yarmarkalar ótkeriw boyınsha kelisimlerge erisildi. Birgeliktegi joybarlardıń salmaqlı portfeli qáliplestirildi, Sanaat kooperaciyası baǵdarlaması islep shıǵıldı.
– Maqsetimiz – qatnasıqlardı strategiyalıq sheriklik dárejesine alıp shıǵıw,-dedi Prezident.
Malayziya Ózbekstannıń áhmiyetli innovaciyalıq hám texnologiyalıq sherigi bolıp esaplanadı. Usı mánide, mámleketimiz basshısı Ózbekstan-Malayziya isbilermenleriniń birge islesiwin jáne de rawajlandırıwdıń bir qatar baǵdarların kórsetip ótti.
Bárinen burın, bul elektronika hám yarımótkizgishler sanaatında uzaq múddetli birge islesiwdi keńeytiw bolıp tabıladı. Jasalma intellekt, sanlı texnologiyalar, maǵlıwmat orayları boyınsha joybarlardı ámelge asırıw múmkin ekenligi atap ótildi.
Gaz-ximiya hám ximiya sanaatı áhmiyetli baǵdar bolıp esaplanadı. Polimerler, «jasıl» vodorod hám ammiak islep shıǵarıw boyınsha strategiyalıq joybarlardı tayarlaw ústinde jumıs alıp barılmaqta.
Qurılıs tarawınıń jedel rawajlanıwı innovaciyalıq hám ekologiyalıq taza qurılıs materiallarına talaptı arttırmaqta. Ózbekstan Prezidenti Malayziya kompaniyaların mámleketimiz aymaqlarında zamanagóy óndiris quwatlıqların shólkemlestiriw hám keń kólemli dóretiwshilik jumıslarında belsene qatnasıwǵa shaqırdı.
Densawlıqtı saqlaw tarawındaǵı óz-ara paydalı birge islesiw perspektivaları atap ótildi. Zamanagóy klinikalar qurıw, Malayziyanıń aldıńǵı tájiriybesi tiykarında innovaciyalıq farmacevtika ónimlerin islep shıǵarıw usılardıń qatarına kiredi.
Azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlewde úlken imkaniyatlar bar ekenligi kórsetip ótildi. Usı kózqarastan, «aqıllı» awıl xojalıǵı texnologiyaların engiziw, organikalıq ónimler islep shıǵarıw hám «hadal» standartların qollanıw boyınsha birgeliktegi joybarlardı ámelge asırıwdan mápdarlıq bildirildi.
Mámleketimiz basshısı Malayziyanıń jetekshi kompaniya hám banklerin Ózbekstannıń telekommunikaciya, energetika, bank-qarjı hám basqa da tarawlardaǵı mámleketlik aktivlerin menshiklestiriwde belsene qatnasıwǵa mirát etti.
Bunnan tısqarı, geologiya, bilimlendiriw, transport, zıyarat turizmi sıyaqlı baǵdarlarda birge islesiw ushın úlken imkaniyat bar ekenligi atap ótildi.
Ózbekstan jetekshisi malayziyalı isbilermenlerdiń birgeliktegi investiciyalıq joybarların ámelge asırıwǵa qızıǵıwshılıǵı úlken ekenin, olar texnologiyalar hám bilimler menen ortaqlasıwǵa tayar ekenligin qanaatlanıwshılıq penen atap ótti.
Usı múnásibet penen Tashkent wálayatında Malayziya kompaniyasınıń basqarıwında arnawlı ekonomikalıq zona shólkemlestiriletuǵını málim etildi.
Sóziniń sońında mámleketimiz basshısı gezektegi birgeliktegi biznes forumın bıyıl gúzde Ózbekstanda ótkeriwdi usınıs etti.
Kuala-Lumpur qalasındaǵı isbilermenlik baǵdarlamasınıń dawamında Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoev hám Malayziya Bas ministri Anvar Ibrohim «Petronas» korporaciyasınıń bas rezidenciyası – «Twin Towers» imaratına barıp, kompaniya prezidenti Muhammad Tavfiq penen ushırasıw ótkerdi.
Neft-gaz, neft-ximiya hám qayta tiklenetuǵın energetika tarawlarında jetekshilerden biri bolǵan bul global kompaniya menen óz-ara paydalı birge islesiwdi rawajlandırıw máseleleri kórip shıǵıldı.
Mámleketimiz basshısı shiyki zattı tereń qayta islew hám «jasıl» energetika joybarların ámelge asırıw baǵdarındaǵı perspektivalı rejelerdi qollap-quwatladı.
Geologiya-izlew jumısların alıp barıw hám perspektivalı uglevodorod kánlerin ózlestiriw, karbonat angidrid gazin uslap qalıw hám saqlaw boyınsha aldınǵı texnologiyalardı engiziw, «Petronas» universiteti negizinde joqarı maman kadrlar tayarlaw tiykarǵı wazıypalar sıpatında atap ótildi.
Sonıń menen Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń Malayziyaǵa rásmiy saparı juwmaqlandı.

ÓzA