(ocherk)

Paytaxtımızdaǵı 19-sanlı mekteptiń birinshi klasında oqıp atırǵan Nigora hár kúni oqıwdan qaytar eken, mekteptegi sport gimnastikası boyınsha shólkemlestirilgen dógerektegi shınıǵıwlarǵa háwes penen qarap turar edi. Onı sezgen trener qızdıń qasına kelip, onıń qızıǵıwshılıǵın soradı hám onıń kórinisine qarap sport gimkastikasına emes, kórkem gimnastikaǵa qatnasıwı kerekligin másláhát etedi. Soń onı «Oqıwshılar sarayı» nda kórkem gimnastika boyınsha jaqında ashılǵan dógerekke alıp baradı. Uzaqtan kóz tigip qarap kiyatırǵan trener Yaner Yuliya Grigorevna alıp barıp turǵan trenerge qaray «bul qız kim» dep soraydı. Soń onıń
boyı, qol-ayaǵınıń uzın, qáddiniń tik ekenligin kórip, eger bul sporttaǵı qıyınshılıqlarǵa kónse, awqatlanıw rejimine ámel etse dógerekke qabıl etetuǵınlıǵın aytadı. Trener menen sóylesip turıp, aynadan lenta, toplardı oynatıp shınıǵıwlar islep atırǵan qızlardı kórgen Nigoranıń kórkem gimnstikaǵa degen qızıǵıwshılıǵı jáne de arttı. Ol barlıq qıyınshılıqlarǵa kónetuǵının ayttı. Solay etip Nigoranıń kórkem gimnastikadaǵı dáslepki qádemi baslanadı…
Jeti jastan baslap, jigirma jasqa shekemgi aralıqta tınımsız shınıǵıwlar nátiyjesinde tájiriybeli trenerdiń qol astında ol kóplegen nátiyjelerdi qolǵa kirgizedi. Lekin, barlıq tabıslardıń artında miynet jatqanınday, ol óz ústinde tınımsız isledi, izlendi hám shınıǵıwlardı kúsheytti.
-Shınıǵıw zalına úyimiz jaqın bolǵanlıqtan hár kúni tańda parkti aylanıp juwırıp, soń zalǵa barıp saat altıdın baslap, bir yarım saat shınıǵıw isler edim. Sebebi, men qatarımdaǵı qızlarǵa jetip alıwım kerek edi. Qarawılǵa ótinish etip, zaldı ashıp beriwin aytaman. Sóytip júrip oqıwǵa, kesh qalatuǵın edim,-dep esleydi ol balalıq jılların. -Hár kúni oqıwdan keshigip baratuǵın meni bir kúni klass basshım mektep direktorınıń aldına alıp bardı. Sol waqıtta men shınıǵıwlarǵa barıp, sabaqtan keshigip júrgenligimdi ayttım. Direktor meni tıńlap turdı da, bul qızǵa hár kúni on minut oqıwdan kesh keliwine ruxsat dedi.
Hár kúni tańda erte turıp, shınıǵıwlarǵa ketip qalatuǵın genje qızınıń kórkem gimnastikaǵa qatnasıp júrgenligin anası da bir aydan soń xabardar boladı. Ol soǵan shekem ájapasına oylasıp júredi.
Solay etip ol tınımsız shınıǵıwlar nátiyjesinde ózinen burın qatnap atırǵan qızlardıń erisken jetiskenliklerine 4-5 ay ishinde jetip aladı. Bir jılǵa jetpey-aq, ishki jarıslarǵa, 3-klasınan baslap úlken jarıslarǵa qatnasıp baslaydı hám dáslep onlıq, soń beslik hám 6-klasında kúshli úshliktiń quramına kiredi. Ol burınǵı awqam waqtındaǵı Rossiyanıń kóplegen wálayatlarında kórkem gimnastika boyınsha ótkerilgen kóplegen chempionatlarda, kubok jarıslarında aldınǵı orınlardı iyeleydi. Atap aytqanda, 1990-jılı iyun ayında Zaporoje qalasında kórkem gimnastika boyınsha ótkerilgen pútkil awqamlıq turnirde birinshi, 1989-jılı 31-iyul-2-avgust aralıǵında Ukrainada ótkerilgen Qrım wálayatınıń birinshiliginde ekinshi, sonday-aq, 1989-jılı Túrkiyanıń Stambul qalasında ótkerilgen Jáhán chempionatında ekinshi orınlardı iyeleydi. Onıń erisken tabısları talay ǵana. Sonday-aq, 1986, 1987,1988, 1989-jıllarda ótkerilgen Ózbekstan kubok oyınlarında aldınǵı orınlardı iyelewge miyasar boldı. Ol jarıslarda Ózbekstan saylandı komandası quramında jeke hám komandalıq programmalarda da qatnastı.

Nigora 1992-jılı Tashkent ekonomika universitetine oqıwǵa kiredi. 1999-2004-jılları ol ushın sportta úzilis bolǵan jıllar boldı. Еkonomika tarawında jumıs islep júrgen qızǵa Rossiya mámleketinen trenerlik jumıs ushın usınıs kelip túsedi. 2004-jıldan 2006-jılǵa shekem ol Rossiyada shártnama tiykarında sport mektepte kórkem gimnastika boyınsha trener bolıp jumıs islep, ol jerde sportshılardıń jaqsı nátiyjelerge erisiwine sebepshi boladı. 2006-jılı paytaxtımız Nókis qalasında sport dógereklerin jámlegen jańa Manej qurıp pitkerilip, paydalanıwǵa tapsırıladı. Manejdegi kórkem gimnastika dógeregine tájiriybeli terener zárúr edi. Sońǵı waqıtları respublikamızda bul sport túrin rawajlandırıw máselesi basshılar tárepinen oylasılǵanda trenerlikke Nigoranıń kandidatursı bir awızdan qollap-quwatlanadı hám onı jumısqa shaqıradı. Kishkeneliginen bárqulla qollap-quwatlap, sportta sponsorlıq jumısları menen kóplegen járdem berip kiyatırǵan anası menen oylasqanda, ol qızına durıs jol kórsetedi hám azǵana aylıq, jaratılǵan sharayatlar onshelli aytarlıqtay bolmasa da Nigora Manejde trener-oqıtıwshı bolıp jumıstı baslaydı.
-Manej tazadan qurılǵanı menen kórkem gimnastika ushın aytarlıqtay jeterli sharayatlar joq edi. Lekin, bar imkaniyattı iske salıp, oqıwshı qızlardı jıynaw ushın mekteplerge daǵazalar berdim. Sol waqıtta kórkem gimnastika júdá zárúr eken. Ata-analar kishkene qızların alıp kele basladı. Bir hápteniń ishinde 120 qız jıynaldı. Solay etip jumıstı basladıq,-deydi N.Palvanova.
Mine, sonnan baslap Nigora respublikamızda kórkem gimnastika boyınsha tájiriybeli hám xalıqaralıq trener sıpatında jaslarımızdıń respublikalıq hám xalıqaralıq jarıslarda nátiyjeli qatnasıwında hám kórkem gimnastika sport túriniń abırayın arttırıwda múnásip úles qosıp kelmekte. 2018-jıldıń avgust ayında paytaxtımızda ashılǵan Olimpiya hám milliy sport túrleri boyınsha Nókis joqarı sport sheberligi mektebinde kórkem gimnastika boyınsha trener-oqıtıwshı bolıp islep kelmekte. Onıń tayarlaǵan shákirtleri Ózbekstan kóleminde hám xalıqaralıq jarıslarda qatnasıp, jaqsı nátiyjelerdi qolǵa kirgizbekte. Atap aytqanda, shákirtlerinen Shaxzada Ibragimova 2019-jılı Nókis qalasında Ózbekstan kuboginde, 2019-jılı Tashkent qalasında Ózbekstan Respublikası chempionatında, 2020-jılı Samarqand wálayatında ótkerilgen Ózbekstan Respublikası kuboginde, 2020-jılı Namangan wálayatında bolıp ótken Ózbekstan Respublikası chempionatında, 2021-jılı Namangan wálayatında ótkerilgen Ózbekstan Respublikası chempionatında birinshi, 2022-jılı Tashkent qalasında ótkerilgen Jáhán kuboginde birinshi hám ekinshi orınlardı, 2022-jılı Tayland mámleketinde ótkerilgen Aziya chempionatında birinshi, 2022-jıl Túrkiya mámleketiniń Koniya qalasında ótkerilgen Islam tilekleslik oyınlarında birinshi, 2023-jılı Tashkent qalasında ótkerilgen Jáhán kubogi bellesiwlerinde birinshi hám ekinshi, 2023-jılı Rossiyanıń Ekaterinburg qalasında ótkerilgen Jáhán univeriada oyınlarında úshinshi, 2023-jılı Fillipin mámleketinde ótkerilgen Aziya chempionatında birinshi, 2024-jılı Germaniya mámleketiniń Febax-Shmiden qalasında ótkerilgen Xalıqaralıq turnirde úshinshi, 2024-jıl Franciyada ótkerilgen granpri turnirde úshinshi orınlardı iyelewge eristi. Sonday-aq, ol 2024-jıl 26-28-aprel kúnleri Tashkent qalasında ótkerilgen Jáhán kuboginde birinshi, 2024-jıl 2-4-may kúnleri Tashkent qalasında ótkerilgen Aziya chempionatında birinshi orındı iyelep, 2024-jılı Parij qalasında bolıp ótetuǵın XXXIII jazǵı olimpiadasına qatnasıw ushın jollamanı qolǵa kirgizdi. 2024-jılı 22-26-iyun kúnleri Egipet qalası Kair qalasında ótkerilgen Egipet kuboginde birinshi orındı iyeledi. 2024-jılı Franciyanıń Parij qalasında bolıp ótken XXXIII jazǵı olimpiada oyınlarına qatnastı.

Bunnan tısqarı shákirtleriniń jáne biri L.Ibadullaeva 2022-jılı Samarkand qalasında ótkerilgen Ózbekstan kuboginde ekinshi, 2023-jılı Rossiya mámleketiniń Ekaterinburg qalasında ótkerilgen Jáhán Univeriadasında úshinshi orınlardı iyelegen bolsa, Sh.Urakbaeva Namangan wálayatında ótkerilgen Ózbekstan chempionatında ekinshi, 2022-jılı Rossiyanıń Krasnoyarsk hám Ulyanovsk qalasında ótkerilgen jarıslarda ekinshi hám úshinshi orınlardı iyeledi. Onıń shákirtlerinen komandalıq oyınlar boyınsha 2014-jılı 6 oqıwshı-sportshı Ózbekstan Respublikası chempionı, 2019-jıl jeke baǵdarlama boyınsha bir sportshı Ózbekstan Respublikası chempionatı jeńimpazı, 6 sportshı sport sheberi, 8 sportshı sport sheberligine talabanlardı tayarlap kelmekte.
-Kórkem gimnastika qızlarımızdı gózzallıqqa, shaqqanlıqqa tárbiyalap, bul sportqa qatnaǵan qızlar qáddi -qáwmetin tik uslap, densawlıqlarınıń jaqsı bolıwına tiykar jaratadı. Bul sportqa qatnaǵan waqıtta eń dáslep awqatlanıwǵa itibar qaratıw kerek. Zamanagóy menen milliy muzıkanı úylestirip, xoreografiyanıń gózzal elementlerin jámlestirip, milliy koloritti kúsheytip, top, xalqa, lentanı aylandırǵanda shaqqanlıqtı birinshi orınǵa qoyıp, shıraylı etip atqarıw arqalı tamashagóydiń, tóreshilerdiń itibarın tartıw lazım. Bunı hár shınıǵıw waqtında qızlarǵa túsindiremen. Kúshliden, kúshli shıǵadı. Sonıń ushın sál boslaw hám itibarsızlıq penen imkaniyattı qoldan berip qoyıwı múmkin,-deydi ol.
Izleniwden sharshamaytuǵın trener 2022-jılı Ózbekstan denetárbiya hám sport universiteti Nókis filialın tamamlap, bakalavr diplomın aladı.
Nigora Palvanovanıń izleniwsheńligi, jas áwladtı tárbiyalawda hám elimizde sporttı rawajlandırıwǵa bolǵan tınımsız miynetleri múnásip bahalanıp, 2007-jılı “Ózbekstan sport sheberi”, 2001-jılı “Ózbekstan Respublikası xalıq bilimlendiriwi aǵlası”, 2021-jılı “Soǵlom turmush” ordeni, 2024-jılı “Qaraqalpaqstan Respublikasına xızmet kórsetken sport ustazı” mámleketlik ataǵı menen sıylıqlanadı.
Jańa 2025-jıl qarsańında “Jıl hayalı” milliy tańlawında ol gran-pri sıylıǵına ılayıq dep tabıldı hám Prezident sawǵası avtomobil menen sıylıqlandı.
-Húkimetimiz tárepinen miynetlerimniń múnásip bahalanǵanlıǵı meni jáne de keleshekke qaray jigerlendirmekte. Aldaǵı waqıtlarda qızlarımızdı xalıqaralıq jarıslarda aldınǵı orınlardı iyelewge hám saylandı komanda quramına tayarlawda tayarlıq jumıslarımızdı jáne de kúsheytiwge háreket etemen,-deydi ol quwanıshlı túrde.
Shashların tóbesine túyip, shıraylı formalardı kiyip alıp, shınıǵıw zalında trenerdiń aytqanların orınlap, muzıka astında tayarlanıp atırǵan kishkene qızlar kimniń bolsa da itibarın tartadı. Olarǵa óziniń shıraylı háreketleri menen túsindirip baratuǵın Nigora hár qashanda ózinde sharshaǵan keypiyattı sezingen emes.
-Bular meniń qızlarım,- deydi ol. Házir júzden aslam qızım bar. Quda qálese ele olardıń arasınan xalıqaralıq jarıslar menen olimpiada chempionları jetilisip shıǵadı.
Onıń menen sáwbetlesip, zaldan uzaqlasar ekenmen, bunnan 43 jıl burın onı ózine shákirt etip alǵan treneri Yaner Yuliya Grigorevnanıń ǵaybarlıǵın onda kórgendey boldım. Demek kúshli trenerden kúshli trener jetilisip shıqtı. Biz isenemiz, Nigora ele ózindey talay sportshılardı, kúshli trenerlerdi jetilistirip shıǵaradı.

Gúlnara Turdıshova, Qaraqalpaqstan xabar agentligi