Еkonomika hám qarjı ministrligi janındaǵı byudjetten tısqarı Pensiya qorı puqaralarǵa keleshekte tayınlanatuǵın pensiyaǵa aldınıraq tayarlıq kóriw zárúr ekenligin málim etpekte.
Pensiya esaplawda puqaranıń rásmiy jumıs islegen dáwiri hám salıq tólenetuǵın miynet haqı (dáramatı) inabatqa alınadı. Puqara rásmiy jumıs islep, dáramat alǵanı sayın jılma-jıl pensiya huqıqı qáliplesip baradı. Demek, hár bir puqara jumısı hám dáramatın rásmiylestiriw arqalı pensiyaǵa tayarlıq kórip baradı.
Pensiya muǵdarı kóbirek shıǵıwı ushın bolsa tómendegilerde itibarlı bolıw kerek:
– Miynet etiwi rásmiy túrde ótip atırǵanı, jumıs islenip atırǵan shólkemde jumıs stajı jazıp barılıp atırǵanına isenim payda etiw (Onı xızmetker ózi erkin túrde my.gov.uz portalı arqalı tekserip alsa boladı);
– Jumıs beriwshiden jumıs stajları haqqındaǵı maǵlıwmatlar sanlastırılıwın talap etiw;
– Xızmetker shólkem tárepinen rásmiy túrde miynet haqı tólenip atırǵanlıǵına itibar beriwi kerek. Onda, xızmetker esaplanǵan miynet haqı, haqıyqatınan da qolına alatuǵın miynet haqı, uslap qalınıp atırǵan dáramat salıqları, jıynalıp barılıp atırǵan pensiya ushın ótkerilip atırǵan qarjılar hám basqalardı turaqlı túrde tekserip barıwı múmkin;
– Eger xızmetker rásmiy emes túrde jumıs alıp atırǵan bolsa, óz-ózin bánt etken halda dizimnen ótip, Pensiya qorına belgilengen tártipte sociallıq salıqtı tólep barıwı hám bul arqalı jumıs stajın kóbeytip barıwı múmkin;
– Pensiya nızamshılıǵına baylanıslı jańalıqlar, maǵlıwmatlar menen turaqlı túrde tanısıp barıw, kirgizilip atırǵan ózgerisler hám qosımshalardan xabardar bolıp turıw;
-Eger puqaralar házirgi waqıtta miynet jumıs islemey atırǵan bolsa, onday jaǵdayda Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik bólimlerine miynet dáptershesindegi maǵlıwmatların sanlastırıwdı sorap múrájat etiwi kerek.
Jumıs islep atırǵanı haqqındaǵı maǵlıwmatlar házir sanlastırıp qoyılsa, pensiyaǵa shıǵıw waqtı kelgende artıqsha áweregershiliktiń aldı alınadı.
Joqarıdaǵı usınıslar tiykarında jumıs islew arqalı keleshekte puqaralardıń pensiya támiynatı kepillenedi.
Qosımsha maǵlıwmatlar, pensiyaǵa baylanıslı hár qanday másele boyınsha Pensiya qorınıń 1271 sanlı isenim telefonına múrájat etip, juwap alıw múmkin.
M.Еshmirzaeva, ÓzA