Kóbinese kóshede, qalanıń hár qıylı múyeshlerinde shıǵındılar úyilip yamasa jayılıp jatqan jaydaylarǵa kózimiz túsedi. Bunnan tısqarı, shıǵındıxanalardaǵı urnalarda jıynalǵan shıǵındı bir kún alıp shıǵıp ketilmese, urnalar tolıp-tasıp ketkeniniń gúwası bolamız. Jıynalıp qalǵan shıǵındı bolsa, álbette, átirapqa sasıq iyis tarqatadı.
Ásirese, jaz kúnlerinde hár qıylı shıbın-shirkeyler kóbeyiwine, sanitariyaǵa qarsı jaǵdaylar payda bolıwına sebep boladı. Bunday jaǵdaylar, sózsiz, kewildi qapa etedi, hesh bir adamǵa jaqpaydı. Solay eken, shıǵındını jıynaw hám alıp shıǵıp ketiw jumıslarına nemquraydılıq penen qarap bolmaydı.
Haqıyqatında da, házirgi kúnde dúnya kóleminde shıǵındılar mashqalası eń áhmiyetli ekologiyalıq máselelerden birine aylanıp barmaqta. Tallawlarǵa bola, sońǵı jılları turmıslıq shıǵındılar jıldan-jılǵa kóbeyip barmaqta. Ásirese, XXI ásirde turmıslıq shıǵındılar kóleminiń ósiwi ekologiyalıq turaqlılıqqa júdá úlken unamsız tásir kórsete basladı. Insan salamatlıǵı hám qorshaǵan ortalıq tazalıǵı ushın eń áhmiyetli faktorlarınan biri shıǵındı sistemasın tártipke salıw máselesi bolıp esaplanadı.
Oliy Majlis Nızamshılıq palatasınıń májilisinde kórip shıǵılǵan gezektegi hújjet – shıǵındılardı toplaw hám alıp shıǵıw xızmetlerin kórsetiw tarawında jańa tólem mexanizmlerin engiziwge qaratılǵan nızam joybarı boldı.
Atap ótilgenindey, bul nızam joybarında tutınıwshıǵa shıǵındı xızmeti ushın qarızdarlıqtı saplastırıwǵa imkaniyat jaratıw maqsetinde shıǵındı xızmetleri ushın tólemlerden qarızdarlıǵı boyınsha qısqa xabar (SMS) arqalı tutınıwshı xabardar etilgennen keyin bes kúnlik múddet beriliwi belgilendi. Bunnan soń qarızdarlıq saplastırılmaǵanda, elektr energiyası ushın tólemlerin qabıllawdı waqtınshalıq sheklew qollanıladı.
Bul nızam joybarında tutınıwshılardıń huqıqlarına ámel etiw kepillikleri tolıq bekkemlenip, turmıslıq shıǵındılardı alıp shıǵıp ketiwge qánigelesken shólkemler tólemlerdiń ádil hám durıs esaplanıwı ushın juwapker bolıwı, usı talaplar buzılǵan jaǵdaylarda tutınıwshıǵa jetkerilgen zıyan qaplanıwı belgilep qoyıldı.
Nızam joybarın ekinshi oqıwǵa tayarlaw procesinde tiyisli ministrlik hám uyımlardıń wákilleri, huqıqtanıwshı hám ekspertlerdiń qatnasıwında ótkerilgen jumısshı topar májilislerinde usı nızam joybarı qızǵın dodalanıp, oǵan kirgizilip atırǵan hár bir norma deputatlar tárepinen tereń tallandı. Onda názerde tutılıp atırǵan normalar shıǵındılardı toplaw hám alıp shıǵıw boyınsha xalıqqa kórsetilgen xızmetler ushın tólem mexanizmlerin jetilistiriwge, shıǵındı xızmetlerin kórsetiw sapasın arttırıwǵa xızmet etedi.
Dodalaw hám soraw-juwaplardan soń nızam joybarı qabıl etildi.
Muhtarama Komilova,
ÓzA